هشداری که باید جدی گرفت؛ فرصت طلایی تزریق دوز سوم

ایرنا - امیر پروسنان: سویه جهش یافته اومیکرون به مرور در ایران در حال گسترش است و تنها راه مقاومت در برابر این سویه که این روز‌ها کشور‌های اروپایی و آمریکایی را با مشکلات جدی مواجه کرده، تزریق دز سوم واکسن کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و پرهیز از بازگشایی‌های شتاب زده است.

وضعیت کرونا به واسطه شیوع سویه جهش یافته اومیکرون در کشور‌های اروپایی و آمریکایی جالب نیست و افزایش موارد سرپایی و بستری مشاهده می‌شود. با این حال، آن‌چه اکنون در ایران می‌بینیم، ادامه روند کاهشی در موارد سرپایی، بستری و فوتی است. موضوعی که می‌تواند تا حدی به دلیل فاصله کم تزریق دز دوم واکسن کرونا تا شیوع سویه اومیکرون باشد. ولی توجه جدی به تزریق دز سوم واکسن کرونا می‌تواند کشورمان را از برخورد سهمگین با اومیکرون، محافظت کند.

روند بیماران کرونا همچنان کاهشی

آمار‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد: در دومین هفته دی‌ماه ۱۴۰۰ روند متوسط وضعیت بیماران بستری و فوتی کرونا در کشور همچنان کاهشی است و افزایشی در این روند مشاهده نمی‌شود. تعداد موارد بستری جدید در هفته اخیر ۲ هزار و ۱۴۶ نفر بود که به نسبت هفته پیش (۲ هزار و ۲۷۷ نفر) با کاهش مواجه شده است.

همچنین در موارد فوتی جدید که در هفته اخیر ۲۸۲ نفر بود، به نسبت هفته گذشته که ۳۱۱ نفر بوده نیز با کاهش مواجه بودیم. هرچند نمی‌توان به این روند دل‌خوش باشیم.

البته در هفته دوم دی‌ماه، کمی روند افزایشی در موارد بستری بیماران کرونایی در استان‌های خراسان شمالی، ایلام، یزد، فارس، زنجان و چهارمحال و بختیاری مشاهده می‌شود. وضعیت بیماران سرپایی با تست مثبت کرونا نیز در هفته دوم دی همچنان کاهشی بوده و با افزایشی در این شاخص هم مواجه نشدیم.

تعداد موارد سرپایی با تست مثبت کرونا در هفته اخیر ۹ هزار و ۷۱۵ نفر بود که با میزان بیماران سرپایی در مقایسه با هفته پیش که ۱۱ هزار و ۸۳ نفر بود، با کاهش همراه است.

براساس آخرین آمار‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بیش از ۱۲۲ میلیون و ۴۰۰ هزار دوز واکسن کرونا در سه نوبت در کشور تزریق شده است. در واقع بیش از ۶۰ میلیون دوز در نوبت اول، بیش از ۵۲ میلیون دوز در نوبت دوم و بیش از ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز در نوبت سوم به جمعیت بالای ۱۲ سال کشور تزریق شده است.

هرچند مرکز آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در هفته‌های اخیر آماری از میزان تزریق به تفکیک سن و استان منتشر نکرده، اما بررسی آمار‌های بین‌المللی نشان می‌دهد وضعیت واکسیناسیون کرونا در ایران به نسبت برخی کشور‌های همسایه بهتر است.

در نمودار‌های مقایسه‌ای، با توجه به گسترش واکسیناسیون کرونا از شهریور تا اواخر آذرماه ۱۴۰۰، روند افزایشی مناسبی در واکسیناسیون کشورمان اتفاق افتاد و این روند به مرور با تزریق هر دو دوز واکسن به افراد بالای ۱۲ سال نزولی شد. در نمودار‌های مقایسه‌ای مشاهده می‌شود که ایران به نسبت متوسط جهانی وضعیت مناسبی دارد و این در حالی است که در حال حاضر علاوه بر تزریق دوز اول و دوم به افرادی که هنوز این دو نوبت واکسن را دریافت نکردند، تزریق دوز سوم هم در ایران در حال انجام است.

«علیرضا ناجی» ویروس‌شناس درباره خطر افرادی که هنوز واکسن کرونا را تزریق نکرده‌اند، به خبرنگاران گفت: هنوز جمعیت حدود هشت میلیون نفری داریم که دوز اول واکسن را هم تزریق نکردند که این افراد باید برای واکسیناسیون تشویق شوند. به طور حتم این افراد می‌توانند برای بروز یک پیک دیگر مشکل‌ساز شوند.

همه کارشناسان و متخصصان سلامت معتقدند علاوه بر تزریق واکسن کرونا، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری فیزیکی و استفاده از ماسک، به‌خصوص در شرایط شیوع سویه جهش یافته اومیکرون، بیش از پیش اهمیت دارد.

فرصت طلایی برای تزریق دوز سوم

نکته قابل تامل این‌که بسیاری از کشور‌های اروپایی و آمریکایی که وضعیت واکسیناسیون بهتری به نسبت ایران داشتند، به واسطه شیوع سویه اومیکرون، در هفته‌های اخیر با افزایش موارد ابتلا و بستری مواجه شده‌اند.

«علیرضا بیگلری» رئیس انستیتو پاستور ایران درباره دلیل افزایش ابتلا در کشور‌هایی که واکسن زدند، گفت: کشور‌هایی که دو دوز واکسن را تزریق کردند، دوز سوم را با تاخیر تزریق کردند، اما ما این شانس را داریم که فاصله‌مان با دوز دوم بسیار کم است و اگر به موقع اقدام کنیم، این فرصت طلایی برای‌مان وجود دارد.

کشور‌هایی که بعد از تزریق دو دوز واکسن وارد پیک شدند، اعلام کردند اشتباه عمده این بود که فکر می‌کردند با تزریق دو دوز واکسن، کار تمام است و بعد از دو دوز، وقتی ایمنی در بدن کاهش یافته، دوز سوم می‌توانسته دوباره ایمنی را بالا ببرد. این کشور‌ها اذعان نمی‌کنند که نسبت به واکسیناسیون دوز سوم دیر اقدام کردند.

وی بیان کرد: در کشور ما همچنان این فرصت وجود دارد و باید از این فرصت طلایی استفاده کنیم و دوز سوم را با پوشش بالا برای گروه‌های سنی که وزارت بهداشت اعلام می‌کند، فراهم کنیم.

بیگلری افزود: توصیه کمیته علمی کشوری کرونا به هموطنان این است که در نخستین فرصت طبق دستورالعمل‌های وزارت بهداشت، واکسن دوز سوم را تزریق کنند. نکته مهم اینکه، طبق یک اصل پذیرفته شده در کشورها، بعد از تزریق دو دوز واکسن، دوز سوم تکمیل‌کننده است و احتمال ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد؛ اگر هم ابتلایی اتفاق افتاد، به طور حتم عوارض بیماری بسیار کمتر خواهد بود.

از سوی دیگر، موضوع کاهش فاصله زمانی میان تزریق دوز دوم و سوم نیز از طرف برخی کارشناسان مطرح شده است. موضوعی که اکنون نمی‌توان به طور قطعی درباره آن سخن گفت، اما در کمیته علمی کشوری کرونا مورد بررسی قرار گرفته است.

«پیام طبرسی» عضو کمیته علمی کشوری کرونا در این رابطه گفت: برای اینکه کمتر دچار مشکل شویم، سه نکته عمده وجود دارد؛ نخست تاکید دوباره بر رعایت پروتکل‌های پیشگیرانه مانند استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی که می‌تواند به جلوگیری از گسترش بیماری کمک کند. دوم، تزریق دوز سوم واکسن است؛ اکنون بین افرادی که دو دوز یا یک دوز تزریق کردند با کسانی که دوز سوم تزریق کردند، فاصله زیادی داریم. به‌گونه‌ای که ۱۰ میلیون نفر دوز سوم را تزریق کردند و ۴۰ تا ۵۰ میلیون دوز عقبیم.

وی افزود: در کمیته علمی بحث شد که اگر امکان‌پذیر باشد، فاصله بین دوز دوم و سوم را کاهش دهیم و به یک ماه برسانیم تا افراد زودتر بتوانند دوز سوم را تزریق کنند؛ زیرا شاید فرصتی تا موج اومیکرون نداشته باشیم.

وضعیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دی‌ماه

بر اساس نمودار‌های مرکز بهداشت محیط وزارت بهداشت، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور با اندکی افزایش به ۴۹.۵ درصد رسیده که نسبت به هفته‌های گذشته، این شاخص با کمی بهبود مواجه است. با این حال نمی‌توان این میزان از رعایت پروتکل‌های بهداشتی را سد محکمی در برابر کرونا و به‌ویژه سویه اومیکرون بدانیم.

پروتکل‌های بهداشتی شامل رعایت بهداشت فردی، استفاده از ماسک، رعایت فاصله‌گذاری فیزیکی و رعایت تهویه مناسب و همچنین پرهیز از حضور در محل‌های شلوغ است. هرچه میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی افزایش یابد و توجه به واکسیناسیون و به‌خصوص تزریق دوز سوم در دستور کار قرار گیرد، میزان ابتلا به ویروس کرونا و به دنبال آن، بستری و فوتی‌ها کاهش می‌یابد. ماجرایی که در همه دوران کرونا با آن مواجه بوده و هستیم.

هشدار در مورد احتمال پیک اومیکرون در چند هفته آینده

از وقتی سویه اومیکرون در کشور شناسایی شد، هشدار‌ها درباره احتمال وقوع خیز جدید کرونا با این سویه جهش یافته مطرح شده، اما همچنان افزایشی در روند بیماران سرپایی و بستری مشاهده نمی‌شود. البته این امیدواری نمی‌تواند چندان تداوم یابد و باید در انتظار خیز ششم کرونا باشیم.

«حمیدرضا جماعتی» دبیر کمیته علمی کشوری کرونا در این رابطه گفت: با توجه به شیوع اومیکرون در جهان و کشور‌های اطراف ما از جمله در بحرین و کویت به نظر می‌رسد در چند هفته آینده شاهد پیکی از اومیکرون باشیم.

وی افزود: باتوجه به اینکه اومیکرون در کشور ما تقریبا در حال شیوع است و در دو تا سه هفته آینده به احتمال زیاد به پیک خود می‌رسد، کمیته علمی در نظر گرفت که بحث بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها به تعویق بیفتد و این بازگشایی انجام نشود تا دو سه هفته آینده مشخص شود در کجای کار هستیم.

پیش‌بینی‌های متخصصان اپیدمیولوژی و آمار و اعضای کمیته علمی این است که در دو سه هفته آینده در کشور با پیک اومیکرون مواجه خواهیم شد؛ بنابراین به نظر نمی‌رسد که بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها در شرایط کنونی درست باشد. باید احتیاط‌های لازم را داشته باشیم.

جماعتی اظهارکرد: طبق گزارش‌ها براساس آزمایش‌های انجام شده، نزدیک به ۵۰۰ بیمار را گزارش کردند که حدود ۲۷ درصد از کل تست‌های انجام شده در هفته گذشته، مربوط به اومیکرون بوده که نشان می‌دهد در مدت یک هفته روند افزایشی داشته که احتمال دارد در چند هفته دیگر به پیک خود برسد.

طبق نظر کارشناسان؛ به هر حال آن‌چه در حال حاضر بیشتر از هر چیزی اهمیت دارد، تزریق دوز سوم واکسن کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی و همچنین تعجیل نداشتن در بازگشایی‌هایی مانند مدارس و دانشگاه‌هاست. هرچه در این زمینه غفلت شود، همان اتفاقی که در کشور‌های اروپایی و آمریکا به‌دلیل شیوع اومیکرون رخ داد، احتمال وقوع آن در ایران نیز وجود دارد.