متاسفانه همیشه انرژی هستهای و تلاشهای مرتبط با تحقیق و توسعه این علم حساس و حیاتی در زیر سایه سنگین موضوع «مذاکرات هسته ای» قرار گرفته و عموم مردم با شنیدن کلید واژه انرژی هستهای، ناخودآگاه به یاد پروسه طولانی مدت و پرپیچ و خم مذاکرات و تحریمها و آثار ناشی از آن بر زندگی خود میافتند. تصویر عموم مردم از انرژی هستهای و دستاوردهای آن با کلید واژه «مذاکرات» درهم تنیدگی محکمی پیدا کرده است.
به گزارش «تابناک» در ۲۰ فروردین ۱۳۸۵ (۹ آوریل ۲۰۰۶) خبر دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز اعلام شد.
دانشمندان ایرانی موفق به تولید چرخه کامل سوخت هستهای در مقیاس آزمایشگاهی شدند و خبر دستیابى ایران به فناورى غنىسازى اورانیوم و راه اندازى یک زنجیره کامل غنى سازى توسط سانتریفیوژهاى ساخت ایران اعلام شد.
در پی این موفقیت، دانشمندان و متخصصان کشورمان در دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیوژها در ایران و اعلام آن به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، کشورمان در زمره کشورهای صاحب تکنولوژی در غنیسازی اورانیوم محسوب میشود و ایران به کشورهای عضو باشگاه اتمی پیوست.
پس از آن با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى، به پاس قدردانى از تلاشهاى افتخار آفرین دانشمندان جوان ایرانى در دستیابى کشور به فناورى صلح آمیز هسته اى، ۲۰ فروردین مقارن با تکمیل چرخه سوخت هستهای در تقویم رسمى ایرانیان «روز ملى فناورى هسته اى» نام گرفت.
برنامه ایران در سال ۱۳۵۳ این بود که در بیست سال، چرخه کامل سوخت را بومی کرده و ۲۳ هزار مگاوات برق را از طریق ۲۲ نیروگاه هستهای تامین نماید. در این راستا، قراردادهایی با آلمان و فرانسه منعقد شد. آلمان در دهه ۱۹۷۰ ساخت دو رآکتور هزار مگاواتی در بوشهر را آغاز کرد، اما با وجود پیشرفت ۸۵ درصدی با پیروزی انقلاب اسلامی، کار را رها نمود. فرانسه نیز کار احداث رآکتور ۳۶۰ مگاواتی دارخوین را در دهه ۱۹۷۰ میلادی آغاز کرد که البته با ۱۰ درصد پیشرفت ساخت آن را پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران رها کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و برپایی جمهوری اسلامی ایران، آمریکا و شرکای منطقهای آن تلاشهای گستردهای را برای براندازی نظام نوپای جمهوری اسلامی با به کارگرفتن روشهای مختلف و درنهایت جنگ تحمیلی ۸ ساله صورت دادند که از جمله نتایج آن توقف برنامه هستهای صلح آمیز ایران برای بیش از یک دهه بود. در سال ۱۳۵۷ با پیروزی انقلاب اسلامی، عملیات ساخت نیروگاههای هستهای از جانب کشورهای غربی متوقف شده بود و در طول جنگ ایران و عراق تاسیسات موجود به ویژه نیروگاه بوشهر چندین بار مورد حمله هوایی عراق قرار گرفت که در اثر آن آسیبهایی به تجهیزات و ساختمانهای موجود وارد شد، اما از سال ۱۳۶۸ گامهای نخست برای احیای هستهای صلح آمیز برداشته شد.
اما این مسیر به سهولت و آسانی طی نشده و گمنامان فراوانی بودند که به رغم دانشمند، محقق و نخبه بودن فقط بعد از شهادتشان از گمنامی خارج شدند. برای طی این مسیر در گذشته و حال چه بسیار خانوادههایی بودند و هستند که به علت حضور فرزندان یا همسرانشان در این عرصه، مجبورند به خاطر ملاحظات علمی و امنیتی و حتی بهداشتی زندگی متفاوتی از عموم جامعه داشته هستند.
در حال حاضر تعلیم و تعلم و در زمینه انرژی هستهای از حساسیت فراوانی برخوردار است و جوانان و نخبگان بسیاری هستند که برای تحقیق و اجرای پروژههای دانشگاهی خود با محدودیتهای داخلی و خارجی فراوانی مواجه هستند که علی رغم همه این موانع با عشق و علاقه این مسیر را میپیمایند.
افراد فراوانی در قالب جایگاههای مختلف شغلی در مراکز هستهای مشغول به فعالیت هستند که حضور تک تک آنان در این عرصه حیاتی و مهم است؛ لذا ای کاش میشد هر سال در این روز مهم، از تلاشها و اقدامات تک تک آنها یاد کرد و به پاسداشت این دستاوردها، عموم را با دانشمندان و نخبگان خود آشنا نمود؛ اما افسوس که اقدامات خصمانه دشمنان این مرز و بوم، موجب شده است آنها همچنان گمنام بمانند.
ای کاش می شد برای عموم مردم تشریح کرد این نخبگان و فعالان عرصه هستهای با چه تلاشها و تکنیکهایی توانسته اند به رغم همه مشکلات داخلی و خارجی چرخ این علم حساس و حیاتی را در حرکت نگه دارند و بتوانند این پیام را به عموم جامعه و جهان برسانند که علی رغم همه مشکلات، این نخبه و جوان ایرانی است که میتواند خواستن و توانستن را معنا کند.
ای کاش میشد این اقدامات را در قضاوت و منظر عموم جامعه قرار داد که به سوالات و ابهاماتی که در این سالها بدون پاسخ مانده اند پاسخ داده شود و این تصور پایان یابد که انرژی هستهای، یعنی مذاکرات هسته ای. به هر حال امید است، روزی بتوان با صراحت و شفافیت و صدای رسا گفت که انرژی هسته ای با مذاکرات هسته ای تفاوت دارد و چه تلاشهایی و از سوی چه کسانی در زمینه گداخت هستهای، ساخت محفظه شتابگرها، کشاورزی هستهای، تولید کیک زرد و تولید رادیو داروها و... رخ داده است.
در همین ارتباط روز گذشته هم ۹ دستاورد جدید در این زمینه رونمایی شد که عبارت بودند از:
۱- سند جامع راهبردی و اسناد پیوست آن؛
۲- تدوین دانش فنّی و ساخت اوّلین نمونۀ صفحات سوخت سیلیسایدی به منظور جایگزینی سوخت راکتور تحقیقاتی تهران؛
۳- طراحی و ساخت سامانۀ سمزدایی از پسته با استفاده از فنّاوری پلاسمای سرد؛ با این روش قارچها و باکتریهای محصول پسته از بین میرود و مانعی به عنوان آفت آفلاتوکسین بیش از این در راه صادرات این محصول قرار نمیگیرد.
۴- طراحی و ساخت سامانۀ پلاسمای سرد برای درمان بیماری سرطان، این سامانه انتخابی، سلولهای سرطانی را هدف قرار میدهد و کاهش درد و رنج بیماران سرطانی را موجب میگردد.
۵- تولید رادیو نوکلوئید تربیوم-۱۶۱ بهصورت بدون حامل اضافه شده؛ در این روش، ذرات رادیو اکتیو از طریق یک حامل اختصاصی بسته به نوع سرطان به تومور وصل میشود و سلول سرطانی را موضعی از بین میبرد.
۶- نشاندارسازی کیت رادیوداروی پنتاگزیفور با رادیوداروی گالیوم ۶۸ با نام تجاری پارس سیگزافور، طراحی، سنتز و فرمولاسیون رادیوداروی گالیوم ۶۸- فاپی با نام تجاری پارس گالوفاپی برای تشخیص بیش از ۲۸ نوع سرطان صعب العلاج و تمام متاستازهای آن.
۷- تولید کیت رادیوداروی FAPI جهت نشاندارسازی با رادیوداروی لوتیشوم ۱۷۷، گالیوم ۶۸ و تکنیسیوم ۹۹؛
۸- کسب فنّاوری تولید پودر زیرکونیای پایدار، قابل مصرف در صنایع مختلف؛
۹- طراحی و ساختِ چشمۀ لیزر میکرو ماشین کاری، جهت ساخت قطعات ریز با دقّت بسیار بالا؛
باید خاطرنشان کرد تولید صفحات سوخت سیلیسایدی، نوعی سوخت هستهای است که فناوری آن صرفا در اختیار تعداد انگشت شماری از کشورهاست. این توانمندی کیفیت و کمیت تولید رادیوداروها را به طور قابل توجهی ارتقا خواهد داد و ایران را به یکی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری هستهای تبدیل میکند.