به گزارش تابناک اقتصادی؛ مردم بعد از کنترل ویروس کرونا به دنبال سفرهای تفریحی هستند. طبیعتاً این حجم از سفر منجر به اشباع حوزه اقامت در روستاها و شهرهای گردشگرپذیر کشور میشود. این تجربه برای بار اول در کشور تجربه نشده و بارها در تعطیلات شاهد پر شدن اتاقهای هتلها، مهمانپذیرها و متلها ازیکطرف و از طرفی به دلیل گران بودن هزینه اقامت شاهد چادرزدن خانوادهها در پارک بودهایم.
به جرآت میتوان گفت که حوزه اقامت نقش بسیار مهمی در سفر و گردشگری دارد. چراکه به دلیل هزینه بالای اقامت هزینهی سفر را بسیار بالا میبرد. با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، خانوارها یا به سفر نمیروند و یا به دنبال اقامتگاههای ارزانقیمتی هستند که شبها در آن اقامت داشته باشند. طبق گزارش مرکز آمار در فصل بهار در حدود 60 درصد مردم اصلاً به سفر نرفتهاند و 75 درصد افرادی که به سفر رفتهاند در خانه دوستان و آشنایان خود اقامت کردهاند تا هزینه کمتری متحمل شوند.
صنعت اقامت نیز از بخشهای مختلفی تشکیلشده است که هرکدام از این بخشها بنا بر خدماتی که ارائه میدهد هزینههای مختلفی دارد. برای مثال اقامت در خانه مسافر کمترین هزینه و اقامت در هتل بیشترین هزینه را دارد. خانه مسافر به اقامتگاههای شخصی گفته میشود که برای اقامت مسافران به شکل روزانه به اجاره گذاشته میشود. ویلاها خانههای شخصی، واحدهای آپارتمانی و... جزو خانهمسافر بهحساب میآیند
طبیعتاً تمایل اکثریت مردم فراهم شدن اقامتهای ارزان قمیت در مقصدهای مهم سفر و گردشگری است و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بهعنوان متولی سفر و گردشگری مردم باید سیاستهایی را انتخاب کند تا اکثریت مردم سفر ارزانتری داشته باشند. طبق گزارش مرکز آمار تنها 3 درصد از اقامتها در هتلها، متل، هتل آپارتمان صورت میگیرد و این 3 درصد با انواع وامها و معافیتهای مالیاتی کمک میشوند تا سودآوری بیشتری داشته باشد. درحالیکه بیشتر بودجه وزارت میراث صرف بخش اقامت دهکهای بالایی درامد میشود، خانه مسافر بهعنوان اقامتگاههای ارزانقیمت با سختی در بازار رقابت میکند.
اهمیت خانه مسافر در هزینه پایین رزرو آن برای مسافران و تعداد بالای آن در هر شهر و منطقه است. چراکه هر خانه شخصی میتواند خانه مسافر باشد و عملاً تعداد بالای خانه مسافر باعث میشود هزینه اقامت در خانه مسافر کاهش پیدا کند. پتانسیل بالای خانه مسافر میتواند کشور را از بحران کمبود واحدهای اقامتی در زمان پیک سفر نجات دهد. اما شرایط سختگیرانه وزارت میراث برای ورود خانهمسافر به بازار اقامت ازجمله کارشکنیهای این وزارت است.
در شرایط فعلی چون فعالیت خانه مسافر در فضای غیرمجاز اقتصاد شکل انجام میشود چون هر خانهدار میتواند بدون داشتن مجوز با تبلیغ خانهی خود مسافران را جذب کند. اما جذب مسافران از طریق خیابانها سنتی شده و مسافران کمی به افراد کنار خیابان اعتماد میکنند. امروزه مردم بیشتر خریدهای خود را از پلتفرمهای اینترنتی انجام میدهند چراکه به این پلتفرمها اعتماد دارند. از طرفی دیگر این پلتفرمها به دنبال تبلیغ خانهمسافر در فضای خود هستند اما وزارت میراث اجازه فعالیت خانه مسافر را نمیدهد.
مشکل اصلی خانه مسافرها دریافت مجوز برای فعالیت است و وزارت میراث با بهانه مختلف مانع ورود خانه مسافر به بازار اقامت شدهاند و صنعت اقامت را در انحصاران جامعه هتلداران قرار داده است. این سیاست باعث شده تا علاوه بر متضرر شدن مردم از یک اقامتگاه ارزان، مانع شفاف شدن و رشد خانههای مسافر در پلتفرمهای گردشگری مثل اسنپ و علی بابا و ... ایجاد شود.
با توجه به اینکه کسبوکارهای خانهمسافر توانایی فعالیت در بازار غیرمجاز فعالیت میکنند و ازآنجاکه این کسبوکارها خطرات زیستمحیطی و منابع طبیعی ندارد، بهترین راهکار ثبت محور کردن خانه مسافر است. البته لازم است خانههای مسافر ثبتشده از طریق نظارتهای پس از صدور مجوز بررسی گردند تا مسافران با خیال راحت از خانههای مسافر استفاده کنند. درنتیجه با قرارگیری خانهمسافرهای مجوز دار در پلتفرمهای گردشگری، شرایط را برای اشتغال مردم و بهخصوص روستاییان فراهم گردد.