بین الملل تابناک: چهارصد و نود و پنج روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور میگذرد؛ تهاجمی که رویدادهای بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سفیر آمریکا در سازمان ملل گفته است دبیرخانه سازمان ملل وظیفه دارد شواهد بدست آمده پیرامون استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین و نقض پاراگراف چهارم قطعنامه ۲۲۳۱ را بررسی کند، افزود: ما همچنان در حال بررسی اطلاعات درباره اتهامات پیرامون ارسال پهپاد ها به روسیه از سوی ایران و نقض پاراگراف چهار قطعنامه ۲۲۳۱ هستیم.
دوجاریک به این سوال که آیا دبیرخانه سازمان ملل تیمی برای بررسی شواهد ارسال خواهد کرد پاسخ مستقیم نداد و گفت که اظهارات خود را بیان کردم.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کاخ ریاستجمهوری روسیه امروز دوشنبه (۱۰ ژوئیه) در آستانه اجلاس سران ناتو در لیتوانی، هشدار داد عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی پیامدهای بسیار منفی برای امنیت اروپا خواهد داشت.
این مقام ارشد روس گفت: عضویت اوکراین در ناتو پیامدهای بسیار بسیار منفی برای کل ساختار امنیتی اروپا خواهد داشت که همین حالا هم نیمه ویران است.
او در ادامه گفت «الحاق اوکراین به ائتلاف نظامی غربی خطر مطلق و یک تهدید برای کشور ما است که پاسخ قاطع مسکو را میطلبد». او در خصوص جزئیات این پاسخ توضیحی نداد.
یک روزنامه آلمانی امروز (دوشنبه) به نقل از یک دیپلمات گزارش داد که ایالات متحده و آلمان میخواهند بیانیه نشست ویلنیوس ناتو درباره اوکراین در حد همان تعهداتی باقی بماند که بیش از یک دهه پیش در بخارست به کییف داده شد.
به گزارش روزنامه آلمانی «بیلد»، این دیپلمات ابراز نگرانی کرد که برلین و واشنگتن در نشست آتی ناتو چیز خاصی برای ارائه نداشته باشند و بیانیه و وعدههایشان درباره عضویت اوکراین در ناتو از بیانیه بخارست در ۲۰۰۸ فراتر نرود.
منبع دیگری از یکی از کشورهای اروپای شرقی به بیلد تأیید کرد که برلین و واشنگتن با جدیت در تلاش هستند تا از ارائه درخواست رسمی اوکراین برای پیوستن به ناتو در نشستی که روز سهشنبه در ویلنیوس آغاز میشود، جلوگیری کنند.
این منبع گفت: میتوانم تایید کنم که آلمان و آمریکا قصد دارند با درخواست رسمی عضویت اوکراین در ناتو مخالفت کنند.
این در حالی است که چندین کشور ناتو از جمله سه کشور بالتیک، لهستان، بلغارستان، رومانی، فرانسه، ترکیه و سوئد که نامزد عضویت در اتحاد ناتو است، با پیوستن اوکراین به ناتو – دستکم در درازمدت – موافق هستند.
«دیمیترو کولبا» وزیر خارجه اوکراین مدعی شد ناتو موافقت کرده به اوکراین اجازه دهد روند رسمی مفصل در درخواست خود برای پیوستن به این ائتلاف را دور بزند.
او امروز دوشنبه (۱۰ ژوئیه) در توییتی در آستانه اجلاس سران ناتو در لیتوانی اعلام کرد: پس از گفتوگوهای فشرده، متحدان ناتو بر سر حذف MAP (برنامه اقدام عضویت) از مسیر عضویت اوکراین به اجماع دست یافتهاند.
برنامه اقدام برای عضویت که میتواند روندی طولانی باشد، در حقیقت یکسری اصلاحات نظامی و دموکراتیک است که عضوی که قرار است به ناتو پیوندد باید قبل از پیوستن به این ائتلاف آنها را اجرا کند.
کولبا افزود: «از این تصمیم پس از مدتها انتظار که راه ما را به سمت ناتو کوتاه میکند، استقبال میکنم». او در ادامه در اشاره به اجلاس سران ناتو که قرار است فردا در پایتخت لیتوانی برگزار شود، افزود: همچنین بهترین لحظه ارائه شفافیت درباره دعوت از اوکراین برای عضویت است.
«مائو نینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین دوشنبه (۱۰ ژوئیه) گفت ارائه مهمات خوشهای توسط ایالات متحده به اوکراین میتواند منجر به مشکلات انسانی شود.
هفته گذشته آمریکا از بسته کمک نظامی جدید خود به اوکراین خبر داد که شامل مهمات خوشهای میشود. این در حالی است که این تسلیحات تحت کنوانسیون مهمات خوشهای ممنوع است که بیش از ۱۰۰ کشور آن را تصویب کردهاند. آمریکا و اوکراین به این معاهده متعهد نیستند.
این دیپلمات چینی به خبرنگاران گفت: کشورهای زیادی علیه آن (تامین مهمات خوشهای برای اوکراین) موضع گرفتهاند. انتقال غیرمسئولانه مهمات خوشهای میتواند به سادگی باعث مشکلات انسانی شود. باید به مسائل انسانی و مسائل امنیتی نظامی به طور متوازن رسیدگی شود.
مائو در پایان تاکید کرد طرفهای مربوطه نباید با افزودن سوخت به آتش و تشدید تناقضات باعث تشدید بحران اوکراین شوند.
دیدار محرمانه پوتین و رهبر گروه شورشی واگنر در کاخ کرملین
روز دوشنبه (امروز) سخنگوی کاخ کرملین اعلام کرد که رئیس گروه واگنر، هشتم تیر ماه با رئیسجمهور روسیه در یک جلسه سه ساعته با حضور ۳۵ تن دیگر دیدار کرد.
بنا بر گزارش منابع رسانهای از روسیه، «یوگنی پریگوژین» رئیس گروه واگنر ۲۹ ژوئن (هشتم تیر ماه) پنج روز بعد از انجام شورش ناکام در این کشور طی یک جلسه با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه دیدار داشت.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که پوتین ۳۵ تن از جمله فرماندهان واحدهای گروه واگنر را به این نشست دعوت کرد و این جلسه سه ساعت به طول انجامید.
بنا بر اعلام سخنگوی رئیسجمهور روسیه، فرماندهان واگنر به ولادیمیر پوتین گفتند که آنها سربازان او هستند و به نبرد برای او ادامه خواهند داد.
سوم تیر ماه بود که بعد از اتهام زنی یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر به وزارت دفاع و ستاد مشترک ارتش روسیه درباره حمله موشکی به مواضع نیروهای این گروه در خاک اوکراین، شورش واگنر آغاز و به خبر اول رسانههای بینالمللی تبدیل شد.
به دنبال اتهام زنیهای تند پریگوژین به سرگئی شویگو، وزیر دفاع و «والری گراسیموف» رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح روسیه، نیروهای این گروه شبه نظامی مواضعشان در اوکراین را رها کرده و وارد خاک روسیه شدند و رئیس این گروه هم در یک پایگاه نظامی در شهر مرزی «روستوف» استقرار یافت.
به دنبال این تحولات و درخواست پریگوژین برای دفن کردن وزیر دفاع روسیه در میدان سرخ مسکو، رسانهها از حرکت نیروهای واگنر به سمت مسکو و تدابیر ویژه امنیتی در پایتخت خبر دادند.
ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه در اولین واکنش به شورش واگنرها، این تحرکات را «خیانت داخلی» توصیف کرد و وعده مجازات سخت عاملان آن را داد؛ اما پس از میانجیگری الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور بلاروس، شورش گروه واگنر به فاصله کوتاهی پایان یافت و پریگوژین به بلاروس رفت.
هفته گذشته اما خبرهایی درباره بازگشت یوگنی پریگوژین رئیس گروه واگنر به روسیه منتشر شد و الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور بلاروس پانزدهم تیر ماه گزارشهای رسانهای درباره بازگشت پریگوژین به روسیه تایید کرد که او دیگر در خاک بلاروس حضور ندارد.
پیشتر «فونتانکا» سایت خبری معتبر در سن پترزبورگ گزارش داد، یوگنی پریگوژین، رئیس گروه نظامی واگنر به روسیه بازگشته تا سلاحهای خود از جمله یک اسلحه دستی شخصیسازی شده را جمعآوری کند.
واکنش روسیه به حملات ارتش اوکراین از سه محور
یکی از سخنگویان وزارت دفاع روسیه امروز دوشنبه به خبرگزاری روسی «اسپوتنیک» اعلام کرد که نیروهای روسیه سه تلاش گروه های تهاجمی اوکراین برای شکست خط دفاع روسیه در چندین جهت را دفع کردند.
این مقام دفاعی روسیه در این خصوص توضیح داد: «در طول روز، واحدهای گروه نیروهای یوگ [روسی] به دفع تلاشهای واحدهای تهاجمی نیروهای مسلح اوکراین برای شکستن خطوط دفاعی در جهتهای لیسیچانسک، سولدار-آرتموفسک [باخموت] و الکساندر-کالینوفسک ادامه دادند.»
وی ادامه داد: «هوانوردی این گروه (یوگ) علیه تجمع نیروی انسانی و محل شلیک دشمن، حملات موشکی و بمباران انجام دادند.»
سخنگوی وزارت دفاع روسیه همچنین گفته است که انبوهی از تسلیحات و تجهیزات نیروهای اوکراینی در «آودیوکا» مورد اصابت قرار گرفتند.
از طرف دیگر، خدمه سامانه پرتاب موشک چندگانه «تورنادو-اس»، محل استقرار تسلیحات و تجهیزات نیروهای اوکراینی در جهت «سولیدار-آرتموفسک» را آماج گرفتند و یک انبار تجهیزات اوکراینی را نیز منهدم کردند.
پولتیکو: اختلاف در ناتو درباره اوکراین بالا گرفت
وبگاه تحلیلی «پولتیکو» در گزارشی به نقل از کارشناسان و تحلیلگران و مقامهای سابق کشورهای عضو ناتو گزارش کرد که اعضای ناتو در خصوص هزینههای حمایت از اوکراین در نبرد با روسیه دچار اختلاف شدهاند.
در مقدمه این گزارش نوشته شده است که ادامه حمایت از اوکراین در نبرد با روسیه به مفهوم مشکلات و دردسرهای طولانیمدت برای ناتو است و موضوعات مهمی که این ائتلاف نظامی باید به آن رسیدگی کند، به حاشیه رانده شده است.
شبکه روسی راشاتودی گزارش کرد که انتشار چنین مقالهای در وبگاه پولتیکو در آستانه نشست ناتو در «ویلنیوس» لیتوانی، پرسش هایی را درباره هزینههای هنگفت کمک به اوکراین و همچنین عدم اتحاد بین اعضای ناتو به وجود میآورد.
در این مقاله آمده است که بسیاری از متحدان غربی اوکراین در خصوص «مدت زمان و میزان هزینهای که ناتو میتواند برای ادامه حمایت از کییف تخصیص دهد»، اخطار دادهاند.
در ظاهر، ناتو و مقامهای آمریکایی تلاشهای خود را برای نمایش جبهه متحد در آستانه نشست ناتو، افزایش داده و مدعی شدهاند که آمادگی دارند تا هر زمان لازم باشد، از اوکراین حمایت کنند.
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز جمعه هفته گذشته گفت: «رئیسجمهور آمریکا شفاف اعلام کرده است که ما میخواهیم تا هر زمان لازم از اوکراین حمایت کنیم و مقادیر استثنایی از تسلیحات و قابلیتها را در اختیار آنها قرار دهیم.»
طبق این گزارش، با این حال، همبستگی با کییف ممکن است در نهایت در خدمت اهداف داخلی واشنگتن یعنی تقویت موقعیت جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده و حزب دموکرات قبل از انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ عمل کند.
«هاگار چمالی» یکی از مقامهای سابق دولت آمریکا در دوران ریاستجمهوری «باراک اوباما» به پولتیکو گفت که در عین حال، بلاتکلیفی سیاسی در ایالات متحده، اوکراین را وادار کرده که بیش از پیش از حامیان غربی خود درخواست کمک کند تا برای سناریویی آماده شود که کمکهای غرب ناگهان متوقف شود.
وی در این خصوص گفت: «با توجه به اینکه دونالد ترامپ بار دیگر برای ریاستجمهوری شرکت کرده است و با توجه به افزایش نامزدهای جمهوریخواه ـ که حمایت آمریکا از اوکراین را زیر سؤال برده یا با آن مخالف هستند ـ انتظار دارم که رئیسجمهور ولودیمیر زلنسکی، امسال حتی تلاش خود را برای جلب حمایت نظامی بیشتر به کار گیرد تا در شرایطی که به انتخابات ریاستجمهوری نوامبر ۲۰۲۴ نزدیک میشویم، در دام سیاست داخلی ایالات متحده گرفتار نشود.»
از طرف دیگر، «راشل ریزو» عضو مرکز اروپای شورای آتلانتیک نیز به پولتیکو گفت که بعلاوه تلاش برای حمایت از اوکراین احتمالاً تلاشی برای جلوگیری از رسیدگی به مشکلات طولانیمدت ائتلاف ناتو از طریق تمرکز بر اهداف کوتاهمدت باشد.
وی با ابراز تردید در خصوص اینکه ناتو بتواند در زمینه جدول زمانی عضویت اوکراین در ناتو در جلسه ویلنیوس شفافسازی کند، گفت: «این نمایانگر جو گستردهتر درون این ائتلاف است و اینکه چطور در حال حاضر میتوانند تا جای ممکن، خط مشی خود را بر موضوع اوکراین حفظ کنند.»
ریزو با اشاره به این موارد ادامه داد: «ناتو باید در این نشست، جبهه منسجمی را ارائه کند؛ بنابراین، سادهترین رویکرد در اینجا پاسخ به سؤالات کوتاهمدت است و مسائل بزرگتر که نیازمند اجماع متحدان ناتو است، تا حدودی به حاشیه رانده میشود.»
طبق این گزارش، اوکراین ظاهراً تاحدودی در خصوص ارائه یک نقشه راه روشن و صریح به اوکراین برای پیوستن به ناتو دچار اختلاف شده و ظاهراً ایالات متحده یکی از اعضای این ائتلاف است که چندان تمایلی برای پیوستن کییف به ناتو ندارد.
به تازگی «جو بایدن» رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا هشدار داد که دعوت از کییف برای عضویت در ناتو، در حال حاضر این خطر را به همراه دارد که ناتو را وارد جنگ با روسیه کند.