آب آوردن زانو (effusion، افیوژن)، شرایطی است که در طی آن مایع اضافی در داخل یا اطراف مفصل زانو جمع می‌شود. به‌طور طبیعی مفصل دارای مایعی به نام سینوویال (synovial fluid) است که اصطکاک بین استخوان‌ها را کاهش می‌دهد و به حرکت نرم مفصل‌ها کمک می‌کند. بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis)، بورسیت (Bursitis، التهاب کیسه‌های کوچک پر از مایع به نام بورس)، التهاب تاتدون‌ها (تاندونیت، Tendonitis)، عفونت‌ها و آسیب و ضربه می‌توانند باعث این بیماری شوند.
در واقع آب آوردن زانو، بخشی از پاسخ طبیعی بدن به التهاب است. پزشک ارتوپد با توجه به علت زمینه‌ای، راه‌کارهای مناسبی برای درمان آب آوردن زانو را تجویز می‌کند. شیوه‌های درمان می‌توانند شامل استراحت، کمپرس سرد، فشرده‌سازی، دارو درمانی و حتی جراحی باشند. به مطالعه این مقاله ادامه دهید تا با تکنیک‌های درمان آب آوردن زانو آشنا شوید.
روش‌های درمان خانگی آب آوردن زانو
این تکنیک‌ها می‌توانند به کاهش درد مفصل زانو کمک کنند، بخصوص در شرایطی که به پزشک یا مرکز درمانی دسترسی ندارید:
استراحت
منظور از استراحت، پرهیز از انجام فعالیت‌هایی است که می‌توانند به مفصل زانو فشار بیشازحد وارد کنند. با مدیریت این حرکات، به زانو فرصت بهبودی و ریکاوری می‌دهید و به این ترتیب بدن برای درمان آب آوردن زانو، زمان کافی در اختیار خواهد داشت.
بالا نگه داشتن زانو
قرار دادن زانو بالاتر از سطح قلب، به خونرسانی این مفصل کمک می‌کند. این وضعیت باعث می‌شود تا مایع اضافی تخلیه شود و در عین‌حال تورم ناشی از آن نیز کاهش می‌یابد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که استراحت و بالا نگه داشتن زانو، راهی برای درمان قطعی آب آوردن زانو نیستند. آنها به کاهش علائم و درد کمک می‌کنند. برای تشخیص علت اصلی این عارضه حتما باید با متخصص ارتوپد مشورت داشته باشید. برای این منظور می‌توانید از خدمات آنلاین سلامت درمانکده استفاده کنید. درمانکده پل ارتباطی شما با پزشکان متخصص است. با استفاده از خدمات این مجموعه می‌توانید برای دریافت مشاوره آنلاین پزشکی یا رزرو آنلاین نوبت از دکتر ارتوپد در تهران اقدام کنید.
کمپرس سرد
جریان سرد، جریان خون را در ناحیهٔ آسیب‌دیده کاهش می‌دهد و ترشح مواد التهابی را محدود می‌کند. انقباض رگ‌های خونی به کاهش تورم و التهاب در مفصل زانو کمک خواهد کرد. همچنین کمپرس سرد به‌طور موقت پایانه‌های عصبی را بی‌حس می‌کند و به‌همین دلیل درد ناشی از آب آوردن زانو کم می‌شود.
کیسه یخ را درون حوله یا یک پارچهٔ مناسب بگذارید و سپس آن را در ناحیهٔ آسیب‌دیده قرار دهید. از تماس مستقیم آن با پوست جلوگیری کنید، زیرا می‌تواند باعث سرمازدگی شود. همچنین کیسه یخ را هر بار حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه متورم قرار دهید. از آن به‌صورت ممتد و مداوم استفاده نکنید.
فشرده‌سازی زانو (Compression)
در این تکنیک با استفاده از تجهیزات پزشکی مانند باندهای فشاری یا زانوبند، فشار ملایمی در ناحیه مفصل زانو ایجاد می‌شود. به این ترتیب یک فشار خارجی به مفصل وارد می‌کنید که به خروج مایع اضافی کمک خواهد کرد. همچنین استفاده از این تجهیزات، گردش خون را بهبود می‌دهد و این امر نیز به‌نوبهٔ خود تورم و درد را کم می‌کند. تجهیزات فشرده‌سازی، مفصل و ساختارهای آن را ثابت نگه می‌دارند و از حرکت بیشازحد آنها جلوگیری خواهند کرد، به همین دلیل فشار اضافی روی مفصل زانو خنثی می‌شود.
اگر قصد دارید از باندهای فشاری برای درمان آب آوردن زانو استفاده کنید، حواستان باشد آنها را خیلی محکم و سفت نبندید که جریان خون را مختل کنند. همچنین در فواصل زمانی مشخص آنها را باز کنید؛ زیرا ممکن است دچار عوارضی مانند بی‌حسی یا گزگز مفصل شوید.
مسکن‌های بدون نسخه
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Ibuprofen) یا ناپروکسن (Naproxen) می‌توانند به کاهش درد، التهاب و تورم کمک کنند، اما علت اصلی افیوژن را درمان نمی‌کنند. همچنین برای درمان آب آوردن زانو می‌توانید از مسکن‌های موضعی مانند انواع ژل و پماد استفاده کنید. آنها دارای موادی مانند منتول (menthol) یا کپسایسین (capsaicin) هستند که احساس خنکی یا گرما ایجاد می‌کنند که در تسکین موقت درد موثر هستند.
راه‌های درمان قطعی آب آوردن زانو چیست؟
پزشکان برای درمان موثر آب آوردن زانو تکنیک‌های زیر را به‌کار می‌برند:
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست تکنیک‌های مختلفی برای درمان آب آوردن زانو به شما پیشنهاد خواهد کرد که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- تمرین‌درمانی: متخصص فیزیوتراپی با توجه به شدت و نوع آسیب، تمریناتی را به شما آموزش می‌دهد که منجر به کاهش درد و تورم می‌شود. همچنین این تمرینات باعث تقویت عضلات و افزایش دامنهٔ حرکتی آنها می‌شود.
- درمان دستی (Manual Therapy): که در طی آن پزشک با استفاده از تکنیک‌های خاص به تحرک مفصل، تحرک بافت نرم، کاهش سفتی و تخلیه مایع اضافی از مفصل کمک می‌کند.
- روش‌های مکمل: فیزیوتراپیست با توجه به شدت و وضعیت بیمار از تکنیک‌هایی مانند سرما درمانی یا گرما درمانی نیز استفاده خواهد کرد.
اگر برای درمان آب آوردن زانو به راهنمایی و مشاوره متخصص فیزیوتراپی نیاز دارید، می‌توانید با پزشکان درمانکده تماس بگیرید. این مجموعه با پزشکان متخصص در سراسر استان تهران همکاری دارد. درمانکده شرایطی را فراهم کرده است که بتوانید در زمانی کوتاه نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با پزشک را رزرو کنید. با مراجعه به سایت درمانکده همین حالا می‌توانید با متخصص مغز و اعصاب، فیزیوتراپیست، دکتر ارتوپدی و… ارتباط برقرار کنید.
تزریقات
کورتیکواستروئیدها (Corticosteroid Injections) داروهای ضد التهابی قوی هستند که پزشک متخصص می‌تواند آنها را به‌طور مستقیم به مفصل زانو تزریق کند. این داروها به کاهش التهاب، تسکین درد و کاهش تورم کمک می‌کنند. البته تاثیر این داروها موقتی است و اگر علت اصلی آب آوردن زانو درمان نشود، درد باز می‌گردد.
جراحی
پزشک زمانی جراحی را برای درمان آب آوردن زانو (لینک به بلاگ) پیشنهاد می‌کند که سایر روش‌های درمانی، موثر نبوده‌اند. پزشک متخصص ممکن است از تکنیک‌های زیر برای درمان این بیماری استفاده کند:
- آرتروسنتز (Arthrocentesis) یا آسپیراسیون (Arthrocentesis): در طی آن پزشک سوزنی را برای تخلیه مایع اضافی به مفصل زانو وارد می‌کند. این روش باعث تسکین فوری درد و التهاب می‌شود. ممکن است پزشک برای بررسی‌های بیشتر مقداری از مایع را به آزمایشگاه بفرستد.
- سینووکتومی (Synovectomy): در این روش پزشک بافت سینوویال ملتهب را، با جراحی خارج می‌کند. این تکنیک معمولا برای بیمارانی کاربرد دارد که علت آب آوردن زانو به بیماری‌های زمینه‌ایی مانند آرتریت روماتوئید مربوط است. این جراحی درد بیماران را کاهش می‌دهد و به بهبود عملکرد مفصل کمک می‌کند.
- بازسازی: اگر افیوژن زانو ناشی از آسیب‌هایی مانند پارگی رباط یا مینیسک باشد، پزشک با جراحی و ترمیم آنها، آب آوردن زانو را درمان می‌کند.
آب آوردن زانو خطرناک چقدر می‌تواند خطرناک باشد؟
در برخی موارد، آب آوردن زانو ممکن است خطرناک نباشد و با درمان‌های خانگی برطرف شود. با این حال، در موارد دیگر، ممکن است نشان‌دهنده مشکلی جدی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. برای مثال ممکن است این عارضه ناشی از عفونت یا آسیب‌های حاد مانند شکستگی، پارگی رباط و یا دررفتگی باشد. این شرایط منجر به تورم ناگهانی و درد شدید زانو می‌شوند و به مراقبت‌های اساسی پزشکی نیاز دارند.
سوالات و نگرانی‌های خود را در این زمینه می‌توانید با پزشکان متخصص درمانکده مطرح کنید. درمانکده بیش از ۵۰ تخصصی پزشکی را در سراسر استان تهران و برخی شهرهای بزرگ ایران مانند شیراز، مشهد، اصفهان و تبریز پوشش داده است. مجموعه درمانکده با ارائه اطلاعات کامل پزشکان سعی کرده است، دسترسی بیماران به پزشکان آسان باشد. در کنار این خدمات، در صورت نیاز می‌توانید از خدمت آزمایش در محل درمانکده نیز استفاده و هزینه آن را با بیمه پرداخت کنید.
