به گزارش «تابناک» مشروح گفت‌وگوی هم میهن با باربارا اسلاوین، تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل را در ادامه می‌خوانید:
درحالی‌که اخبار به نقل از منابع آگاه حاکی از اختلاف ایران و آمریکا بر سر اجرای توافقات منعقده در عمان بین باقری و برت‌مک‌گورک بود، روز پنجشنبه ۱۹ مردادماه، خبرهایی مبنی بر خروج زندانیان ایرانی-آمریکایی از اوین به مکان نامعلومی منتشر و پس از آن موضوع آزادسازی اموال بلوکه‌شده ایرانیان در کره مطرح شد. آیا این تحول جدید نشان‌دهنده اجرای همه مفاد تفاهم شفاهی است که دو طرف در مسقط بر سر آن به اجماع رسیدند؟
من گزارش مفصلی از آنچه در مسقط تصمیم گرفته شد جدا از گزارش‌های مطبوعاتی ندیده‌ام. قطر از نظر انتقال وجوه از کره‌جنوبی و نظارت بر نحوه مصرف این پول - که قرار است در بانک‌های قطری سپرده شود - نقش کلیدی داشته است. بحث در مورد مکانیسم این فرآیند ماه‌هاست که ادامه دارد.
اگر اخبار تاییدنشده رسانه‌ها مبنی بر آنکه تبادل زندانیان و آزادی پول‌های بلوکه‌شده ایران در چارچوب بند دوم از سه بند توافق‌شده میان تهران و واشنگتن است، صحت داشته باشد؛ بند سوم این تفاهم شفاهی ایجاد زمینه‌های لازم برای بازگشت به مذاکرات احیای برجام خواهد بود. با توجه به فضای حاکم در ایران و آمریکا، موضوع بندهای غروب در برجام که در اکتبر امسال و دوسال آینده خواهد بود و انتخابات‌های ریاست‌جمهوری در ایالات متحده و پس از آن در ایران، آیا اساساً مجالی چه از بعد زمان و چه اراده برای احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ باقی مانده است؟
افسوس، فکر می‌کنم برای بازگشت به میز مذاکره برای احیای برجام خیلی دیر شده است. ترامپ درحالی‌که ایران هنوز به توافق پایبند بود، با خروج از آن عملاً برجام را نابود کرد. ایران اکنون در زمینه فعالیت و فناوری هسته‌ای خود آنقدر پیش رفته است که به سختی می‌توانم باور کنم که ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به تنها ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده کمتر از ۵ درصد کاهش دهد. برای دستیابی به کاهش تحریمها، باید نوع جدیدی از مذاکره بین آمریکا و ایران انجام شود و هیچ کشوری اراده سیاسی برای چنین گفت‌وگوهایی را تا پس از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۴ ندارد. موضوع نحوه برخورد با اعتراضات داخلی و همچنین حمایت تهران از مسکو در تجاوز علیه اوکراین، موجب شده تا موضوع مذاکره با ایران برای اکثر آمریکایی‌ها منتفی شود. امروز به نظر می‌رسد دولت بایدن در تلاش است تا بر روی مسائل دیگری همچون توافق عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل تمرکز کند.
با توجه به اینکه معتقد هستید زمان برای احیای برجام از دست رفته است، اکتبر امسال (مهرماه) مهلت اجرای یکی از بندهای غروب در برجام و پایان تحریم‌های موشکی ایران خواهد بود. فکر می‌کنید سناریوهای آمریکا و اروپا در مواجهه با این موضوع چیست؟
اروپا اعلام کرده که تحریم‌های آمریکا بر فروش موشک‌های ایران را ادامه خواهد داد، اما تحریم‌های سازمان ملل لغو خواهند شد و دست ایران را برای فروش گسترده‌تر و آشکارتر موشک‌ها و پهپادها آزاد می‌گذارد.
روزنامه وال استریت ژورنال ماه گذشته در گزارشی از کاهش چشمگیر روند غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران خبر داد؛ با توجه به اینکه تهران در حال مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و از سوی دیگر براساس آنچه در رسانه‌ها عنوان شده، این موضوع در تفاهم شفاهی میان ایران و آمریکا نیز مطرح بوده است، به اعتقاد شما آیا این خبر مرتبط با مذاکرات با آژانس است یا آنچه در عمان بر روی آن صحبت شده؟
به نظر می‌رسد اقدامات ایران از جمله کاهش غنی‌سازی و حفظ ذخایر فعلی اورانیوم ۶۰ درصد بخشی از پروسه تنش‌زدایی عمومی با ایالات متحده است که دو طرف بر روی آن توافق کرده‌اند و البته به نفع هر دو طرف است. این اقدام همچنین ممکن است به ایران کمک کند تا از درخواست یکی از طرفین برجام و آمریکا برای محکومیت ایران در نشست بعدی شورای حکام آژانس جلوگیری کند.
درحالی‌که شاهد عملیاتی شدن بخشی از تفاهم شفاهی ایران و آمریکا برای مدیریت وضع موجود و کنترل تنش هستیم، ایالات‌متحده۳هزار تفنگدار را برای آنچه امنیت کشتیرانی خوانده می‌شود به خلیج فارس گسیل کرده که یادآور جنگ نفتکش‌ها در جریان جنگ ایران و عراق است؛ این اقدامات چگونه تفسیر می‌شود؟
به نظر می‌رسد این اقدام آمریکا تلاشی برای جلوگیری از دخالت ایران در کشتیرانی باشد با این حال اما تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر استقرار تفنگداران دریایی آمریکایی در کشتی‌های تجاری منتشر نشده است.
به عنوان یک سوال در مورد منطقه؛ تحلیل شما از فضای ایجادشده پس از توافق ایران و عربستان چیست؟ آیا سیاست ریاض و سایر کشورهای منطقه خلیج‌فارس راهبردی است؟ درحالی‌که بایدن در تلاش است تا هرچه زودتر عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل را اعلام کند، عربستان سعودی چگونه روابط همزمان با تهران و تل‌آویو را مدیریت خواهد کرد؟
تنش‌زدایی بین ایران و عربستان سعودی یک صلح سرد خواهد بود اما برای اینکه به ایران این امکان را بدهد که ادعا کند که منزوی نیست و سعودی‌ها بدون ترس از حمله، به برنامه‌های توسعه اقتصادی بلندپروازانه خود ادامه دهند، کافی است. ممکن است برخی مبادلات ورزشی وجود داشته باشد اما تجارت یا سرمایه‌گذاری قابل توجهی وجود نخواهد داشت. سعودی‌ها بیشتر به توافقی با اسرائیل علاقه‌مند هستند که می‌تواند منافع بیشتری از ایالات متحده در زمینه انرژی هسته‌ای غیرنظامی و افزایش فروش تسلیحات به همراه داشته باشد. با این حال، این موضوع در واشنگتن بسیار بحث‌برانگیز خواهد بود و چشم‌انداز چنین توافقی نامشخص است.
و سوال آخر، براساس مطالعات آینده‌پژوهی، پیش‌بینی شما از روابط ایران و آمریکا در ۱۰ سال آینده چیست؟ آیا اساساً شرایطی برای آمریکا وجود دارد که همه تحریمها علیه ایران را لغو کند؟
هم ایالات متحده و هم ایران به‌خاطر قطع روابط و این تنش طولانی‌مدت بازنده هستند و شاید بیشتر این تهران است که متضرر شده است. با این حال من معتقدم کاهش تنش یا آشتی میان دو کشور با توجه به خصومت عمیق موجود با واشنگتن، تا زمان تغییر مناسبات قدرت در ایران رخ نخواهد داد. با این حال بسیاری از مسائل نیز به سرنوشت روسیه و چین بستگی دارد و اینکه آیا ایران همچنان معتقد است که می‌تواند با ارتباط کم با غرب به مسیر خود ادامه دهد یا خیر. من می‌ترسم تحریمها چنان ریشه‌دار شده باشد که برداشتن آنها دشوار شود، مهم نیست چه کسی در تهران و واشنگتن حکومت می‌کند. ایران باید بسیاری از سیاست‌های خود را، نه‌فقط در زمینه هسته‌ای، بلکه در مورد منطقه تغییر دهد و سابقه حقوق بشر داخلی خود را بهبود بخشد
خوب فردا خبر تعطیلی هممیهن را بشنوید 