به گزارش «تابناک» به نقل از بهداشت‌نیوز، همه ما به احتمال زیاد احساس سوزن سوزن شدن و گزگز موقت در دست یا پاهایمان را تجربه کرده ایم. این اتفاق زمانی می افتد که ما بیش از حد نشسته یا ایستاده ایم. شما همچنین ممکن است این احساس را به صورت مور مور شدن یا حتی بی حسی دست بیان کنید.ممکن است به عنوان احساس سوختگی یا "خواب رفتگی" توصیف شود.
علاوه بر سوزش، شما ممکن است بی حسی، درد یا ضعف در دست و پا و یا اطراف آن را داشته باشید. خواب رفتگی یا بی حسی در دست و پا ممکن است با عوامل و شرایط مختلف ایجاد شود که به طور کلی، فشار، آسیب به اعصاب و غیره می تواند باعث ایجاد خواب رفتگی شود ؛ در ادامه این بخش تمام دلایل خواب رفتگی دست و پا را برایتان آورده ایم.
۱. نوروپاتی دیابت:
نوروپاتی به علت آسیب به اعصاب رخ می دهد. در حالی که انواع بسیاری از نوروپاتی وجود دارد، نوروپاتی محیطی یا پیرامونی می تواند بر روی دست و پا تأثیر بگذارد. نوروپاتی دیابتی هنگامی اتفاق می افتد که آسیب عصبی، ناشی از دیابت باشد ومی تواند پاها و گاهی اوقات دست ها و دست ها را تحت تاثیر قرار دهد.
در نوروپاتی دیابتی، آسیب عصبی به دلیل قند خون بالا در جریان خون ایجاد می شود. علاوه بر آسیب عصبی، همچنین می تواند به عروق خونی که اعصاب شما را تامین می کند، آسیب برساند.
هنگامی که اعصاب اکسیژن کافی دریافت نمی کنند، همچنین ممکن است عملکرد خوبی هم نداشته باشند. موسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی تخمین می زند که تا نیمی از افرادی که دیابت دارند، از نوروپاتی محیطی هم رنج می برند.
۲. عصب پیچیده:
هنگامی که فشار عصبی در بافت های اطراف وجود دارد، ممکن است که یک نوع عصب پیچیده را تجربه کنید. به عنوان مثال، مواردی مانند جراحت، حرکات تکراری و شرایط التهابی می توانند باعث ایجاد چنین عصبی شوند.
عصب پیچیده، ممکن است در بسیاری از قسمت های بدن رخ دهد و می تواند روی دست یا پا هم تاثیر گذارد، و باعث خواب رفتگی، بی حسی یا درد شود. عصب پیچیده، در پایین ستون فقرات، ممکن است باعث ایجاد این احساسات در پایین پشت پای شما شود.
۳. کمبود ویتامین:
کمبود ویتامین ممکن است که ناشی از عدم داشتن یک ویتامین خاص در رژیم غذایی یا عدم جذب نوع خاصی از ویتامین باشد. بعضی از ویتامین ها برای سلامت اعصاب مهم و ضروری هستند، که عبارتند از:
ویتامین B-۱۲
ویتامین B-۶
ویتامین B-۱
ویتامین E
کمبود این ویتامین ها می تواند موجب احساس خواب رفتگی در دست یا پا شود.
۴. تونل کارپ:
تونل کارپ، یک حالت شایع است و زمانی اتفاق می افتد که عصب محیطی به سمت مچ انتقال یافته باشد و می تواند به دلیل آسیب، حرکات تکراری یا شرایط التهابی رخ دهد. افراد مبتلا به تونل کارپ، ممکن است در چهار انگشت اول دست خود احساس بیحسی یا سوزن شدن و یا خواب رفتگی داشته باشند.
۵. نارسایی کلیه:
نارسایی کلیه زمانی اتفاق می افتد که کلیه های شما دیگر به درستی کار نمی کنند و عملکرد مناسبی ندارند. شرایطی مانند فشار خون بالا یا دیابت، می تواند منجر به نارسایی کلیه شود.
هنگامی که کلیه های شما به درستی کار نمی کنند، مایعات و مواد زائد ممکن است در بدن تجمع پیدا کنند و منجر به آسیب عصبی شود. چنین آسیب ناشی از نارسایی کلیه، اغلب به صورت خواب رفتگی در دست و پاها ایجاد می شود.
۶. بارداری:
ورمی که در طول دوران بارداری در بدن رخ می دهد، می تواند فشار روی بعضی از اعصاب شما را افزایش دهد. از این جهت، ممکن است احساس سوزش و خواب رفتن در دست ها و پاها داشته باشید، این علائم معمولا بعد از بارداری ناپدید می شوند.
۷. استفاده از داروها:
انواع داروها ممکن است موجب آسیب عصبی شوند، که می تواند موجب احساس سوزن شدن و خواب رفتن دست یا پا شود. در واقع، این می تواند یک عارضه جانبی معمول داروهایی باشد که برای درمان سرطان (شیمی درمانی) و HIV استفاده می شود. سایر نمونه هایی از داروهایی که ممکن است باعث سوزش و خواب رفتن در دست و پا شوند، عبارتند از:
داروهای قلبی یا فشار خون مانند آمیودارون یا هیدرالازین
داروهای ضد عفونی، مانند:مترونیدازول و داپسون
ضد انعقادی، مانند:فنوتیوین
۸. اختلالات خود ایمنی:
به طور معمول، سیستم ایمنی بدن شما را از مهاجمان خارجی محافظت می کند. یک بیماری اتوایمیون زمانی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های بدن شما حمله می کند و این نیز باعث خواب رفتن دست و پاها می شود.
۹. آرتریت روماتوئید:
آرتریت روماتوئید، یک بیماری خودایمنی است که موجب ورم و درد در مفاصل می شود. این اغلب در مچ دست و دست ها رخ می دهد، اما می تواند بر سایر قسمت های بدن نیز تاثیر بگذارد، از جمله مچ پا و پاها. التهاب از این وضعیت می تواند بر روی اعصاب فشار وارد کند و باعث خواب رفتن شود.
۱۰. مولتیپل اسکلروزیس:
مولتیپل اسکلروز (MS)، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظتی اعصاب شما حمله می کند و می تواند منجر به آسیب عصبی شود. احساس سوزش یا خواب رفتن دستها، پاها و حتی صورت یک علامت رایج MS است.
۱۱. بیماری سلیاک:
بیماری سلیاک، یک بیماری خود ایمنی است که بر روده کوچک تاثیر می گذارد. وقتی یک فرد مبتلا به بیماری سلیاک، گلوتن مصرف می کند، واکنش های خود ایمنی اتفاق می افتد. برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک ممکن است علائم نوروپاتی، از جمله سوزش و خواب رفتن دست و پا داشته باشند. این علائم همچنین ممکن است در افرادی بدون علائم گوارشی رخ دهد.
۱۲. لوپوس:
لوپوس، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت های بدن حمله می کند و می تواند روی هر قسمتی از بدن، از جمله سیستم عصبی تاثیر بگذارد. خواب رفتن و بی حسی انگشتان دست یا پا می تواند به علت التهاب یا تورم ناشی از لوپوس باشد.
۱۳. عفونت ها:
عفونت زمانی اتفاق می افتد که ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری، به بدن شما حمله می کنند. عفونت ها می توانند از منبع ویروسی، باکتری یا قارچی باشند.
۱۴. بیماری لایم:
بیماری لایم، یک عفونت باکتریایی است که از طریق نیش حشرات آلوده منتقل می شود. اگر بدون درمان باقی بماند، عفونت می تواند بر سیستم عصبی تاثیر بگذارد و باعث ایجاد سوزش و خداب رفتن دست و پا شود.
۱۵. زونا:
زونا، یک بثورات دردناک است که بوسیله واکنش ویروس واریسلا-زوستر ایجاد می شود و باعث آسیب عصبی خواهد شد. به طور معمول، زونا تنها قسمت کوچکی از یک طرف بدن شما را تحت تاثیر قرار می دهد که می تواند شامل دست ها، بازوها و یا پاها باشد. ممکن است در ناحیه آسیب دیده احساس سوزن شدن یا بی حسی داشته باشید.
۱۶. هپاتیت B و C:
هپاتیت B و C به علت وجود ویروس ها ایجاد می شود و منجر به التهاب کبد می شود و در صورت عدم درمان، می تواند منجر به سیروز یا سرطان کبد شود. عفونت هپاتیت C همچنین ممکن است نوروپاتی محیطی را ایجاد کند، هرچند که این اتفاق بسیار نادر است.
در برخی موارد، عفونت با هپاتیت B یا C می تواند منجر به وضعیتی به نام سریوگلوبولینمیا ( یعنی زمانی که پروتئین های خاصی در خون همراه با سرما ایجاد می شود) می شود و التهاب را بوجود می آورد. یکی از علائم این بیماری، خواب رفتن و سوزن شدن است.
۱۷. ایدز HIV:
یک ویروس است که به سلول های سیستم ایمنی حمله می کند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد و همچنین برخی از سرطان ها را بوجود می آورد. هنگامی که درمان نمی شود، عفونت می تواند به آخرین مرحله از اچ آی وی، ایدز، که در آن سیستم ایمنی به شدت آسیب دیده، پیشرفت کند.
می تواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد و در برخی موارد، می تواند شامل اعصاب دست ها و پاها باشد که ممکن است احساس سوزن شدن، بی حسی و درد و خواب رفتن را ایجاد کند.
۱۸. جزام:
جزام، یک عفونت باکتریایی است که می تواند روی پوست، اعصاب و دستگاه تنفسی تاثیر بگذارد. هنگامی که سیستم عصبی تحت تاثیر قرار می گیرد، ممکن است احساس سوزن شدن یا بی حسی و خداب رفتن را در قسمت آسیب دیده بدن، که می تواند شامل دست ها و پاها باشد، داشته باشید.
۱۹. قرار گرفتن در معرض توکسین (نوعی ماده سمی):
سموم و مواد شیمیایی مختلف به عنوان نوروتوکسین ها در نظر گرفته می شوند، به این معنی که آنها برای سیستم عصبی مضر هستند. قرار گرفتن در معرض آنها،باعث ایجاد علائم مختلف، از جمله سوزش یا خواب رفتن دست یا پاها می شود. بعضی از نمونه های مواد سمی، عبارتند از:
فلزات سنگین مانند جیوه، سرب و آرسنیک
آکریل آمید، یک ماده شیمیایی برای اهداف صنعتی
اتیلن گلیکول، که در ضد یخ یافت می شود
هگزاکربن ها، که در بعضی از حلال ها و چسب ها وجود دارد
۲۰. تیروئید کم کار:
هیپوتیروئیدی یا تیروئید کم کار، هنگامی اتفاق می افتد که تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. اگر چه کم کاری تیروئید شدید درمان نشده است، گاهی اوقات می تواند باعث آسیب به اعصاب و منجر به احساس سوزن شدن یا بی حسی شود. مکانیزمی که باعث می شود این اتفاق بیافتد، همچنان ناشناخته است.
۲۱. فیبرومیالژیا:
این بیماری، شامل یک گروه از علائم است، مانند:
درد عضلانی گسترده
خستگی
تغییر در خلق و خو
برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا علائم دیگری مانند سردرد، مسمومیت های دستگاه گوارش و سوزش و خواب رفتن در دست و پا را تجربه می کنند. علت فیبرومیالژیا همچنان ناشناخته است.
۲۲. کیست گانگیلون:
کیست گانگلیون، توده ای پر از مایع است که اغلب در مفاصل، به ویژه مچ دست، رخ می دهد. آنها می توانند به اعصاب نزدیک فشار وارد کنند و منجر به احساس سوزن شدن و خواب رفتن دست یا انگشتان دست شوند، هرچند که این کیست در کل بدون درد است. علت این کیست ها همچنان ناشناخته است، اگرچه التهاب مفاصل ممکن است نقش داشته باشد.
۲۳. اسپوندیلوز گردن:
اسپوندیلوز گردنی، به علت تغییرات مرتبط با سن در قسمت ستون فقرات گردن شما یافت می شود. گاهی اوقات این تغییرات می تواند فشاری را روی نخاع ایجاد کند که می تواند موجب بدتر شدن درد گردن و نشانه های سوزن شدن و خواب رفتن یا بی حسی در دست ها و پاها شود.
۲۴. عارضه رینود:
این عارضه، بر جریان خون دست ها و پاها تاثیر می گذارد. رگ های خونی در این مناطق در واکنش شدید به سردی یا فشار، کمتر می شوند. این کاهش جریان خون می تواند باعث ایجاد بی حسی یا سوزش و یا خواب رفتن در انگشتان دست و پا شود.
۲۵. نوروپاتی مربوط به الکل:
سوء مصرف طولانی مدت الکل می تواند به ایجاد نوروپاتی محیطی منجر شود، که می تواند منجر به سوزش و خواب رفتن دست و پا شود. این وضعیت به تدریج پیشرفت می کند. سازوکار ناشی از آن همچنان ناشناخته است، اگرچه کمبود ویتامین یا مواد مغذی ممکن است نقش مهمی داشته باشد.
۲۶. واسکولیت یا التهاب رگ:
هنگامی که عروق خونی ملتهب می شود، واسکولیت اتفاق می افتد. انواع مختلفی از واسکولیت وجود دارد و به طور کلی، علت آن کاملا معلوم نیست. از آنجا که التهاب می تواند منجر به تغییر در رگ های خونی شود، جریان خون به یک ناحیه آسیب دیده ممکن است محدود شود. برخی از انواع واسکولیت ممکن است منجر به مشکلات عصبی مانند سوزش، بی حسی، ضعف و خواب رفتن شود.
۲۷. سندروم گیلن باره:
یک اختلال سیستم عصبی نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به بخشی از سیستم عصبی شما حمله می کند. این وضعیت در حال حاضر ناشناخته است. گاهی اوقات، سندرم بعد از یک بیماری می تواند ادامه پیدا کند. سوزش ناگهانی و احتمالا درد و خواب رفتن در دست و پا می تواند یکی از اولین علائم سندرم باشد.
تشخیص علت خواب رفتن دست و پا
اگر از پزشک خود برای سوزش و خواب رفتن ناخوشایند در دست یا پا مشورت بخواهید، کارهای مختلفی را برای کمک به تشخیص آنها تجویز خواهند کرد. بعضی از نمونه ها، عبارتند از:
معاینه فیزیکی:
که ممکن است شامل معاینه عصبی برای رفلکس و عملکرد حرکتی یا حسی شما باشد. با توجه به تاریخ پزشکی شما، آنها در مورد چیزهایی مانند علائم ، شرایط و داروهایی که مصرف کرده اید، سوالاتی می پرسند.
تست خون:
که به پزشک این امکان را می دهد تا چیزهایی مانند سطوح مواد شیمیایی خاص، میزان ویتامین ها یا هورمون ها را در خون، عملکرد اعضای بدن و میزان سلول های خون شما ارزیابی کند.
تست های تصویربرداری:
مانند اشعه ایکس، MRI، یا سونوگرافی.
تست عملکرد عصبی:
با استفاده از روش هایی مانند تست سرعت هدایت عصب یا الکترومیوگرافی.
