درس مسئولیت‌پذیری به مسئولان کشوری با «عذرخواهی از مردم»

مسئولان یک استان با انتشار اطلاعیه‌ای، پیشاپیش از مردم بابت افزایش آلودگی هوا عذرخواستند تا درسی بزرگ به همگان دهند.

به گزارش «تابناک»؛ با شروع فصل سرما و افزایش برودت هوا در کشور، بار دیگر غول آلودگی هوا، مجال عرضه اندام یافته و نفس بسیاری از شهر‌ها را به شماره انداخته است؛ غولی که به مدد وارونگی جوی ـ که موجب به دام افتادن آلودگی هوا در ارتفاع‌های پایین‌تر می‌شود ـ سایه اش بر زندگی شهروندان بسیار سنگین می‌شود و گاه جز با تدابیری مانند تعطیل کردن مهد‌های کودک، مدارس و دانشگاه ها، ادارات و اعمال برخی محدودیت ها، راه گریزی از آن نیست.

البته درباره منابع تغذیه این غول روایات‌ مختلفی مطرح می‌شود که از جمله آن‌ها فعالیت موتورخانه‌های منازل و ادارات، کیفیت نازل سوخت خودرو‌ها و سوزاندن مازوت در صنایع است؛ روایاتی که از میانشان، مازوت سوزی به شدت جنجالی است چراکه سالهاست شماری از مسئولان بر کذب بودنش تاکید دارند و در مقابل، مسئولان انگشت شماری این روایت‌ها را مخدوش می‌دانند.

مجادله‌ای که اخیرا هم شاهد اوج گیری اش بودیم، تا جایی که وقتی برخی اعضای شورای شهر تهران بر سوزاندن ماندن و نقش آن در افزایش آلودگی هوای پایتخت تاکید کردند، سازمان حفاظت محیط زیست در واکنش به این ادعا، با دعوت از گروهی از خبرنگاران، بازدید از یک نیروگاه در حومه شهر را ترتیب داد و به استناد آن بازدید اعلام کرد که مازوت سوزی کذب است.

این در حالی است که مازوت سوزی در برخی شهر‌ها و کلانشهر‌ها به قدری آشکار است که قابل کتمان به نظر نمی‌رسد و در نتیجه، کیفیت هوا در آن مناطق به پایین‌ترین میزان خود تنزل یافته و موجبات آزار شهروندان پرشمار را فراهم آورده است؛ وضعیتی که به تاکید برخی مسئولان و کارشناسان، ظاهرا راه گریزی از آن نداریم چراکه هر بار دمای هوا کاهش می‌یابد، مصرف سوخت‌های کمتر آلاینده مانند گاز طبیعی افزایش می‌یابد و برای تامین نیازمندی شبکه، صنایعی مانند نیروگاه‌ها مجبور هستند از سوخت دوم یعنی مازوت استفاده کنند.

اجبار و الزامی که ظاهرا یک دلیل عمده دیگر هم دارد؛ اینکه مازوت فرآورده جانبی تولید نفت است که، چون مشتری ندارد، ناگزیر از انبار کردنش هستیم و، چون ظرفیت انبار کردن آن محدود است، باید با مصرفش، امکان تداوم تولید نفت را فراهم آوریم. مشکلی که از سال‌ها پیش با آن دست به گریبان هستیم و هنوز راه حلی برایش نداریم یا عملیاتی نکرده ایم. درست مثل مشکلی که با بخشی از گاز استخراج شده داریم و قادر به تصفیه و استفاده از آن نیستیم.

نکته قابل تامل اما، تلاش مجدانه گروه بزرگی از مسئولان برای تکذیب مازوت سوزی یا کم رنگ جلوه دادن نقش آن در آلودگی هواست که مختص به یک جناح سیاسی و دولت هم نیست و از سال‌ها پیشتر به اشکال مختلف بروز کرده است. زنجیره‌ای که حالا به نظر می‌رسد مسئولان و مدیران یک استان در تلاشند تا آن را پاره کرده و به جای لاپوشانی واقعیت و کتمان اشکالات، صداقت و شفافیت را به مردم عرضه نمایند.

صحبت درباره بیانیه مشترک شرکت‌های گاز استان مرکزی و توزیع برق حرارتی شازند است که از پایان مقاومت یک ماهه شان برای جلوگیری از مازوت سوزی خبر داده و ضمن عذرخواهی از مردم، تاکید کرده اند با افزایش مصرف گاز در کشور، مشمول محدودیت‌های ویژه شده و مجبور هستند برای تداوم تولید، از سوخت دوم و جایگزین، یعنی مازوت استفاده کنند، با این یادآوری که حداکثر تلاش خود را در راستای تأمین سوخت گاز طبیعی و کاهش دوره مصرف سوخت دوم به کار خواهند بست.

اطلاعیه‌ای که در فرازی از آن تاکید شده که یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته توسط ایشان برای کاهش مازوت سوزی و در نتیجه افزایش سهم تولید آلاینده‌های جوی، تعطیل کردن یک واحد نیروگاه معادل ۲۵ درصد ظرفیت تولید آن تا پایان سال بوده است، همان گونه که از ابتدای سال جاری تاکنون کوشیده اند گاز مورد نیاز این نیروگاه را تامین نمایند و در نتیجه، به نسبت سال قبل، یک ماه بیشتر گاز طبیعی سوزانده و مازوت سوزی را به تعویق انداخته اند.

تدابیر قابل تقدیری که چون با عذرخواهی از مردم و ارائه این توضیح به ایشان همراه شده که ناترازی برق چاره‌ای جز تداوم تولید آن باقی نمی‌گذارد و در نتیجه مجبور هستند برای تولید برق و حفظ پایداری شبکه، سوخت دوم (مازوت) را وارد چرخه مصرف کنند، به شدت مورد توجه کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته و موجب شده که برخی آن را درسی بزرگ برای مسئولان عالی رتبه توصیف کنند که به جای ارائه توضیح به مردم، ترجیح می‌دهند از بیخ و بن مازوت سوزی را تکذیب نمایند.

تکذیبی که نتیجه جانبی آن برای آن دسته از مدیران، فرار از زیر بار مسئولیت شان برای بازگشت اوضاع به روال بهتر، یعنی رساندن سوخت کمتر آلاینده به نیروگاه‌ها و دیگر صنایع است؛ تکلیفی که قانون هوای پاک هم بر عهده ایشان گذاشته، اما در نتیجه انکار سوزاندن مازوت، به نوعی از زیر بار آن شانه خالی کرده و گاه وانمود می‌کنند که اگر آلودگی افزایش یافته، نه نتیجه سوزاندن مازوت یا کیفیت کم سوخت‌های عرضه شده در جایگاه‌های بنزین و گازوییل به مردم، که نتیجه وارونگی جوی و عوامل خارج از کنترل است و بس.