ممکن است یک پست اینستاگرامی را باز کنید و ببینید که فلان ماده غذایی در یک هفته می‌تواند چندین کیلو از وزن‌تان را کم کند. با خودتان فکر می‌کنید آیا این موضوع واقعی است یا نه؟ این موضوع برای سیاه‌دانه هم صادق است و بسیاری بر این باورند که سیاه دانه برای لاغری مفید است.
اما حالا از کجا می‌توانیم بفهمیم که این شایعات پراکنده‌ای که در اینترنت می‌بینیم، واقعی است یا نه؟ خوشبختانه، من این‌جا هستم تا بعد از مقالات بسیار زیادی که خواندم، در این مطلب می‌خواهیم ببینیم که آیا سیاه دانه برای لاغری مفید است یا نه؟
سیاه دانه چیست؟
سیاه دانه که به نام Black seed نیز شناخته می شود، گیاهی گلدار و بومی جنوب و جنوب غربی آسیا است. از این گیاه قرن‌ها است که در طب سنتی و آشپزی استفاده می‌شود. سیاه دانه سرشار از مواد مغذی است و فواید سلامتی مختلفی دارد. این دانه طعم کمی تلخ دارد. سیاه دانه به شکل روغن نیز موجود است و به دلیل خواص دارویی آن در طب گیاهی هم استفاده می‌شود.
جالب است بدانید که پیامبر اکرم اسلام حضرت محمد (ص) بر این باور بودند که دانه‌های این گیاه می‌تواند تمام بیماری‌ها، به جز مرگ را درمان کند. در قرن ۲۱، تحقیقات بسیار زیادی در زمینه سیاه‌دانه و روغنِ گیاه کالونجی انجام شده و نتایج آن نشان می‌دهد که ترکیبات فعال این گیاه، خواص بسیار زیادی دارد و حتی می‌تواند برای لاغری هم مناسب باشد.
دریافت برنامه رژیم غذایی برای کاهش وزن
اثر سیاه دانه برای لاغری چیست؟
سیاه دانه ممکن است به کاهش میل به خوردن کمک کند. ترکیبات موجود در سیاه دانه‌ها می‌تواند بر هورمون‌های گرسنگی تأثیر بگذارد و محتوای فیبری بالای آن ممکن است باعث احساس سیری و جلوگیری از پرخوری شود. با این حال تحقیقات بیشتری لازم است، اما سیاه دانه به طور سنتی برای مدیریت وزن در رژیم غذایی استفاده می‌شود.
با این حال، نتایج نشان داده نمی‌تواند به‌طور دقیق مکانیسم سیاه‌دانه برای لاغری را درک کند و شک‌وشبهه‌هایی دراین‌باره وجود دارد. به نظر می‌رسد که اجزای فعال در این دانه‌ها، روی ژن‌های خاصی که وظیفه کنترل اشتها را برعهده دارند، تأثیر می‌گذارد و این اجازه را به شما می‌دهد تا اشتهای شما کم‌تر شود.
با بررسی ۱۱ مطالعه روی ۷۸۳ شرکت‌کننده که از اضافه وزن و چاقی رنج می‌بردند، ثابت شد که روغن سیاه‌دانه می‌تواند در طی یک بازه زمانی ۶ الی ۱۲ هفته‌ای، ۲.۱ کیلوگرم وزن بدن و ۳.۵ سانتی‌متر از دور کمر اشخاص را کم‌تر کند.
با این حال، این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که این شرکت‌کننده‌ها تنها با نشستن در خانه و خوردن و خوابیدن نتوانستند این میزان وزن را کم کنند. در واقع، اثر سیاه دانه برای لاغری در کنار برنامه غذایی و ورزشی‌ای بود که هر شرکت‌کننده در طول این بازه زمانی رعایت می‌کرد.
خواص سیاه دانه برای سلامتی بدن چیست؟
تا این‌جا درباره خواص سیاه دانه برای لاغری صحبت کردیم. اما آیا این دانه‌های سیاه کوچک کاربردهای دیگری هم دارند؟ بله! در ادامه به دیگر خواص سیاه دانه اشاره می‌کنیم:
1. کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که پودر و روغن سیاه‌دانه می‌تواند یکی از شاخص‌های التهابی در بیماریهای قلبی را در افرادی که اضافه وزن دارند، کم‌تر کند. جدا از آن، این گیاه روی فشار خون و سطح چربی‌ای که در خون وجود دارد، تأثیر مثبتی می‌گذارد.
این نتایج در نهایت می‌تواند میزان خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کم‌تر کند. در نتیجه، اگر مثل ۸۰ درصد ایرانی‌ها، اعضای خانواده‌تان با مشکلات قلبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند یا بیماریهای قلبی و فشار خون در خانواده‌تان ارثی است، پیشنهاد می‌کنیم که به سیاه‌دانه روی آورید.
2. کاهش سطح قند خون
همان‌طور که می‌دانید، یا شاید هم نمی‌دانید، دیابت نوع ۲ وضعیتی است که در آن بدن نمی‌تواند به اندازه کافی، هورمونی به نام انسولین تولید کند؛ هورمونی که توسط پانکراس ایجاد شده تا سطح قند خون در بدن را کاهش دهد.
زمانی که این هورمون تولید نمی‌شود، سطح قند خون بدن افزایش پیدا می‌کند و خطر بیماریهای قلبی، چشم و کلیه‌ها بیشتر می‌شود. سیاه‌دانه می‌تواند در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 عملکرد انسولین را بیشتر کند و با به تأخیر انداختن فرایند جذب قند، به کنترل سطح قند خون در بدن بپردازد.
3. آنتی اکسیدان بالا
سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند تیموکینون است که به محافظت از بدن در برابر استرس اکسیداتیو و آسیب‌های سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد کمک می کند. این آنتی اکسیدان‌ها ممکن است در کاهش خطر بیماریهای مزمن مثل سرطان و حمایت از سلامت کلی نقش داشته باشند.
4. اثرات ضد التهابی
سیاه دانه حاوی ترکیباتی است ( مثل تیموکینون) که خواص ضد التهابی دارد. این خواص ممکن است به کاهش دردهای ناشی از بیماریهای التهابی مثل روماتیسم و آرتریت کمک کند. افراد برای کاهش‌های درد اینچنینی بیشتر از روغن سیاه دانه استفاده می‌کنند.
5. حمایت از سلامت گوارش
محتوای فیبری بالای سیاه دانه ممکن است با حمایت از میکروبیوتای سالم روده به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند. به همین دلیل در طب سنتی از سیاه دانه برای مشکلات گوارشی مثل زخم معده، اسهال، نفخ و یبوست استفاده می‌شود.
6. بهبود سلامت پوست
روغن سیاه دانه ممکن است برای رفع علائم بیماریهای پوستی مانند اگزما، آکنه یا پسوریازیس مفید باشد. همچنین این روغن موها را آبرسانی، پوست را نرم و به عنوان یک مرطوب کننده عالی عمل می‌کند. اگرچه برای تائید تاثیر روغن سیاه دانه بر روی پوست و مو، باز هم تحقیقات بیشتری لازم است.
7. کمک به مشکلات تنفسی
مصرف خوراکی سیاه دانه همراه با داروهای آسم می‌تواند سرفه، خس‌خس سینه و عملکرد ریه را در برخی از افراد مبتلا به آسم بهبود بخشد. اما اگر بیماری تنفسی دارید، حتما با مشورت پزشک سیاه دانه مصرف کنید و داروهایتان را به هیچ عنوان کنار نگذارید.
دمنوش سیاه دانه و نحوه استفاده از آن
دمنوش سیاه دانه، مشتق شده از گیاه سیاه دانه، است و طیف وسیعی از مزایا را برای سلامتی شما ارائه می‌کند. این دمنوش معطر و خوش طعم به دلیل خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی معروف است.
برای تهیه دمنوش سیاه دانه، ابتدا آب را جوشانده و سیاه دانه را در یک صافی به آن اضافه کنید. قبل از صاف کردن، اجازه دهید چند دقیقه دم بکشد. دمنوش را می‌توانید به صورت ساده یا با کمی عسل و لیمو میل کنید. به این نکته توجه کنید: دمنوش سیاه دانه به طور کلی بی‌خطر است، اما توصیه می شود قبل از گنجاندن آن در برنامه غذایی روزانه خود از یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت بگیرید. به خصوص اگر شرایط جسمی خاصی دارید یا دارو مصرف می‌کنید.
