واکنش وزیر اقتصاد به شایعه اختلافات در تیم اقتصادی دولت / آیا مرحله دوم انتشار اوراق سپرده ۳۰ درصدی در راه است؟

به گزارش تابناک اقتصادی؛ حدود بیست روز قبل، بانک مرکزی انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی الحساب بانکی ۳۰ درصد سالانه را با هدف تامین سرمایه در گردش واحد‌های تولید به شبکه بانکی ابلاغ کرد؛ رویکردی با هدف مدیریت نقدینگی سرگردان که با استقبال مردم نیز همراه شد.

به گونه‌ای که در همان روز‌های نخست اجرای طرح، ۲۸۰ هزار میلیارد تومانِ هدف گذاری شده، محقق و جذب شبکه بانکی شد؛ هرچند در این میان، فعالان بازار سرمایه نسبت به این سیاست بانک مرکزی موضع انتقادی داشتند و معتقد بودند، جریان سرمایه گذاری از بورس راهی بانک‌ها خواهد شد و بورس آسیب می‌بیند، سخنگوی دولت در گفت‌وگو با نبض بورس اظهار داشت، این سیاست دولت به نفع بورس و اقتصاد کشور است!

در این میان، وزیر اقتصاد نیز اعلام کرد: سیاست اعطای نرخ سود ۳۰ درصد به اوراق گواهی سپرده‌های خاص، یک سیاست موقت است و ادامه‌دار نخواهد بود. ۲۳ بهمن ماه، خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت‌وگو با ایرنا درباره اینکه آیا انتشار اوراق گواهی خاص با نرخ سود ۳۰ درصدی برای ماه‌های آینده هم ادامه می‌یابد، اظهار کرد: قرار نیست این سیاست ادامه‌دار باشد. انتشار اوراق گواهی خاص با نرخ سود مذکور، سیاست موقت بانک مرکزی است و تا سقف مشخصی عرضه می‌شود.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: به محض پایان یافتن سقفی که بانک مرکزی برای عرضه این اوراق از سوی شبکه بانکی تعیین کرده، فروش اوراق دیگر قابلیت ادامه نخواهد داشت، چون این سیاست برای سپرده خاص پروژه‌های ویژه تعریف شده است.

اما فردای آن روز بانک مرکزی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: ضمن تاکید بر ادامه استفاده از ابزار‌های مختلف سیاست پولی از جمله اوراق گواهی سپرده خاص سرمایه‎ گذاری برای طرح‎های دارای بازدهی بالا و پیشران کشور تصریح می‎ کند، به عنوان سیاستگذار پولی در هر زمان که ضرورت داشته باشد و تشخیص دهد، از این ابزار پولی به منظور هدایت هدفمند نقدینگی در تامین مالی طرح‌های ملی و سرمایه در گردش بنگاه‌های تولیدی استفاده خواهد کرد.

اطلاعیه‌ای که برخی از آن با عنوان اختلاف میان سیاست گذار پولی و مالی یاد کردند و باعث شد، پس از یک هفته، امروز خاندوزی درباره آن شفاف سازی کند.

وزیر اقتصاد در گفت‌وگویی اظهار کرد: انتشار گواهی اوراق سپرده خاص (با سود ۳۰ درصد) در ستاد اقتصادی دولت مطرح و تصمیم گرفته شده بود که انتشار محدود این اوراق برای پروژه‌های ویژه در دستور کار قرار بگیرد. خاندوزی افزود: بانک مرکزی هم همان موضوعی که در ستاد اقتصادی دولت تصمیم گرفته شده بود را اجرایی کرد و شایعاتی که در مورد اختلافات وجود دارد، علاقه‌های برخی افراد است که دنبال اختلاف آفرینی هستند و به این موضوع دامن می‌زنند.

حال پرسش اینجاست که مرحله دوم از انتشار چنین اوراقی در دستور کار بانک مرکزی است یا خیر؟ پرسشی که برای پاسخ به آن باید به اظهارات چند روز قبل رئیس کل بانک مرکزی اشاره کرد. فرزین با تاکید بر اینکه در سال جاری ۲۰۰ همت گواهی سپرده خاص منتشر شد و به سرعت هم به فروش رفت، اظهار داشت: این ابزار روش بسیار خوبی برای تامین مالی هدفمند تولید و سرمایه در گردش است و هر زمان تشخیص دهیم نیاز به استفاده از این ابزار وجود دارد، حتما اعلام می‌کنیم و این سیاست را ادامه خواهیم داد و آن را به کار خواهیم گرفت. این ابزار برای تامین مالی طرح‌های توسعه ایجادی و پیشران اقتصادی بسیار اثرگذار است. همچنین به تامین مالی خرد خانوار‌ها با تمرکز بر تسهیلات قرض الحسنه توجه می‌کنیم، چون روش تامین مالی بسیار موثری در تامین مالی خانوار‌های کم درآمد است.

بنابراین به نظر می‌رسد، در هفته‌های آتی و به احتمال زیاد در شروع سال آینده، سیاست گذار دوباره به سراغ استفاده از این ابزار پولی خواهد رفت؛ رویکردی که ولی الله سیف، رئیس‌کل اسبق بانک مرکزی درباره آن معتقد است: وقتی تورم بالای ۴۰ درصد داریم و نرخ‌های سود بانکی نیز در محدوده ۲۰ درصدی است، این قدرت خرید سپرده گذار است که تحلیل می‌رود و عملا سپرده‌گذار زیان می‌کند. نرخ سود منفی در اقتصاد نمی‌تواند منطقی باشد و به ضرر اقتصاد است... اگر به موازات انتشار این اوراق، فکری هم به حال نرخ تسهیلات بانک‌ها شود و به بانک‌ها اجازه دهیم تا این منابعی که جمع می‌کنند، با نرخ مناسب به عنوان تسهیلات پرداخت کنند، انتشار این اوراق می‌تواند ادامه داشته باشد و کار مثبتی است.