چرا ایران درباره ترور هنیه به شورای امنیت نامه نوشت؟/ آغاز روند حقوقی پاسخ ایران به اسرائیل

تابناک بین الملل: متعاقب ترور اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در خاک ایران، تهران این اقدام را تجاوز نامیده و بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد ، حق دفاع مشروع را برای خود محفوظ می دارد.

این موضوع بعد از ترور هنیه در خاک ایران به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل متحد رسانده شده است.

در این راستا، امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز چهارشنبه به وقت محلی در نامه‌ای به رئیس شورای امنیت و دبیر کل سازمان ملل نوشت: مکاتبه حاضر با قید فوریت و ابراز نگرانی عمیق نسبت به حمله تروریستی اخیر و متجاوزانه به حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران توسط رژیم اسرائیل ارسال می‌گردد. در ساعات اولیه ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴، رژیم اسرائیل یک حمله تروریستی بزدلانه علیه محل اقامت جناب آقای اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، که یک گروه مقاومت فلسطینی شناخته شده است، انجام داد.

ایروانی تصریح کرد: این حمله منجر به شهادت آقای هنیه و محافظ ایشان شد. این اقدام جنایتکارانه در تهران صورت گرفت؛ جایی که آقای هنیه به‌عنوان مهمان رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران، جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان، دعوت شده بود. چنین جنایت فجیعی که یک مهمان رسمی بلندپایه را هدف قرار داده، تجاوز جدی علیه حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود و نقض آشکار اصول و موازین اساسی حقوق بین‌الملل، علی‌الخصوص اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد، از جمله ماده ۲(۴) که تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر دولتی را ممنوع می‌کند، به شمار می‌آید.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به شدیدترین وجه ممکن اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی در ترور آقای هنیه را محکوم می‌کند. این اقدام تروریستی در ادامه ترور رهبران مقاومت فلسطینی در کشورهای دیگر در طول دهه‌های گذشته صورت گرفته و بخشی از برنامه این رژیم برای نسل‌کشی فلسطینی‌ها به‌ویژه در خلال ماه گذشته بوده است.

او افزود: چند ساعت پیش از این جنایت فجیع، رژیم اسرائیل حملات تروریستی بزدلانه‌ای را در جنوب بیروت، لبنان، علیه غیرنظامیان و زیرساخت‌های غیرنظامی انجام داد. رهبران جنگ‌طلب این رژیم ستمگر و نخست‌وزیر بدنام آن، که دیوان کیفری بین‌المللی درخواست صدور حکم بازداشت او را به اتهام جنایات جنگی صادر کرده است، تمامی خطوط قرمز را رد کرده و بی‌توجهی کامل به اصول و موازین اساسی حقوق بین‌الملل که سیستم سازمان ملل متحد بر آن بنا شده است، نشان داده‌اند. جنایات آن‌ها نشانگر عدم تعهد به صلح و ثبات در منطقه بوده و نشانگر قصد افزایش درگیری و گسترش جنگ در سراسر منطقه است. نقش و مسئولیت ایالات متحده آمریکا به‌عنوان متحد استراتژیک و حامی اصلی رژیم اسرائیل در منطقه در این جنایت هولناک را نمی‌توان نادیده انگاشت. این اقدام نمی‌توانست بدون مجوز و حمایت اطلاعاتی ایالات متحده صورت گیرد. تداوم تجاوزات رژیم اسرائیل، صلح و ثبات در منطقه را تهدید می‌کند. جامعه بین‌المللی، به‌ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد، نمی‌تواند نسبت به این جنایات فجیع بی‌تفاوت بماند و باید اقدامات قاطعی برای رسیدگی به این تجاوزات و مسئول‌پذیری عاملان آن انجام دهد.

ایروانی گفت: با توجه به پیامدهای وخیم جنایات رژیم اسرائیل بر صلح و امنیت منطقه‌ای، جمهوری اسلامی ایران از شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌خواهد که به طور قاطع و شدید حملات تجاوزکارانه و حملات تروریستی رژیم اسرائیل به حاکمیت و تمامیت ارضی ایران، و همچنین اقدامات تجاوزکارانه اخیر علیه حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان و جمهوری عربی سوریه را محکوم کند؛ جلسه فوری برای رسیدگی به تجاوزات و حملات تروریستی اسرائیل در ایران و منطقه تشکیل دهد؛ اقدامات فوری برای تضمین پاسخگویی به این نقض‌های حقوق بین‌الملل از جمله اعمال تحریم‌ها و دیگر تدابیر برای جلوگیری از تجاوزات بیشتر را اتخاذ کند؛ و از این رژیم بخواهد فوراً اقدامات تجاوزکارانه خود را متوقف کرده و به تعهدات بین‌المللی خود، از جمله احترام به حاکمیت کشورهای دیگر و حفاظت از جان غیرنظامیان، به‌طور کامل عمل کند.

سفیر ایران در سازمان ملل تصریح کرد: ما از شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌خواهیم که به سرعت و قاطعانه در پاسخ به این اقدامات تجاوزکارانه و فعالیت‌های مخرب رژیم اسرائیل در منطقه که تهدیدی واقعی برای صلح و امنیت بین‌المللی است، اقدام کند. اعتبار و اقتدار اخلاقی شورای امنیت به توانایی آن در حمایت از حقوق بین‌الملل و اهداف و اصول منشور سازمان ملل بستگی دارد.

ایروانی تاکید کرد: این رژیم تروریستی و حامیان آن مسئولیت این اقدامات را بر عهده دارند. جمهوری اسلامی ایران در استفاده از حق ذاتی خود در دفاع مشروع، به موجب ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد برای پاسخ قاطع و فوری، تردیدی نخواهد کرد.

نماینده دائم ایران در سازمان ملل در عین حال گفت: جمهوری اسلامی ایران تعهد خود به حمایت از حقوق بین‌الملل و اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد را مجدداً اعلام می‌دارد. معتقدیم که صلح و ثبات در منطقه تنها از طریق احترام به این اصول قابل دستیابی است.

از سوی دیگر علی باقری کنی سرپرست وزارت امور خارجه در تماس تلفنی با آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد،  از تجاوز اسرائیل به حریم ایران و لزوم دفاع مشروع ایران سحن گفته است. گوترش نیز از حق دفاع ایران در صورت نقص تمامیت ارضی و حاکمیت سرزمینی سخن رانده است.

باقری تاکید کرد اقدام تروریستی رژیم صهیونیستی در به شهادت رساندن اسماعیل هنیه در تهران علاوه بر تجاوز به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و نقض حاکمیت ملی ایران، موجب به خطر انداختن صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی گردیده و ایران از حق ذاتی خود برای دفاع از خود و اقدام متقابل در مجازات صهیونیست‌های جنایتکار نخواهد گذشت.

وی در ادامه این گفتگو به برگزاری جلسه فوق‌العاده شورای امنیت ملل متحد به درخواست جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و اقدام آمریکا و کشورهای اروپایی در جلوگیری از محکومیت ترور اسماعیل هنیه در تهران را تقبیح نمود و تاکید کرد این اقدام تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی موجب به خطر انداختن صلح و ثبات منطقه خواهد شد و جامعه بین‌المللی باید برای حفظ صلح و ثبات بین‌المللی در مقابل این رژیم جنایتکار بایستد.

سرپرست وزارت امور خارجه کشورمان در ادامه بر برگزاری نشست اضطراری وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران جهت محکومیت و مقابله با اقدامات جنایتکارانه رژیم صهیونیستی تاکید کرد.

آنتوتیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نیز با اشاره به اینکه طی بیانیه‌ای دو حمله رژیم صهیونیستی در جنوب بیروت و تهران را محکوم کرده است، خاطر نشان کرد جمهوری اسلامی ایران طبق حقوق بین الملل حق دفاع مشروع و دفاع از خود را در قبال نقض امنیت ملی و تمامیت ارضی دارد. وی همچنین نسبت به احتمال وقوع یک جنگ تمام عیار در لبنان و آثار و عواقب آن ابراز نگرانی کرد.

سرپرست وزارت امورخارجه کشورمان در پایان این گفتگو تاکید کرد جامعه بین‌المللی باید با اعمال فشار بر رژیم صهیونیستی جلوی ادامه جنایات این رژیم در غزه را بگیرد و مردم مظلوم این باریکه را از شر باند جنایتکار حاکم در تل‌آویو نجات دهد.

در خصوص این تحولات چند نکته از جنبه حقوقی حائز اهمیت است:

۱.ایران اسرائیل را مسئول ترور هنیه دانسته است. با این وجود اسرائیل مسئولیت آن را بر عهده نگرفته تا در صورت تلافی ایران، مشروعیت واکنش داشته باشد.

2.رهبر انقلاب با بیان اینکه ترور شهید هنیه در حریم ایران اتفاق افتاده و ایران خونخواهی خواهد کرد به ماده ۵۱ منشور سازمان ملل برای دفاع مشروع اشاره کرده اند.

۳.مطابق ماده ۵۱ منشور، ایران قصد خود برای دفاع مشروع از تجاوز به خاکش توسط رژیم صهیونیستی را به اطلاع شورای امنیت رسانده است. حتی این اطلاع رسانی مطابق ماده ۵۱، نافی اقدامات ایران برای دفاع مشروع نبوده و نیست. چرا که ایران فارغ از اطلاع رسانی به شورای امنیت، قادر به دفاع مشروع از خود است. چرا که ماده ۵۱ اشعار می دارد: در صورت حمله مسلحانه علیه یک عضو سازمان ملل متحد، تا زمانی که شورای امنیت اقدامات لازم را برای حفظ سلح و امنیت بین المللی به عمل آورد، هیچ یک از مقررات این منشور به حق ذاتی دفاع مشروع انفرادی یا دسته جمعی اعضاء لطمه ای وارد نخواهد کرد. اعضاء باید اقداماتی را که در اعمال این حق دفاع از خود ،به عمل می آورند فوری به شورای امنیت گزارش دهند. این اقدامات به هیچ وجه در اختیار و مسئولیتی که شورای امنیت طبق این منشور دارد و به موجب آن برای حفظ و اعاده سلح و امنیت بین المللی در هر موقع که ضروری تشخیص دهد اقدام لازم به عمل خواهد آورد، تأثیری نخواهد داشت.