بین الملل تابناک: «متیو میلر» سخنگوی وزارت خارجۀ آمریکا در نشست مطبوعاتی اخیر خود تصریح کرده است که آمریکا مفهوم حقوقی و اصل منشور سازمان ملل را فقط و فقط برای خودش و اسرائیل قائل است و نه ایران.
این پرسش و پاسخ در ادامه آمده است:
🔸 خبرنگار: شما ایرانی‌ها را ترغیب می‌کنید که به نفعشان نیست که پاسخ بدهند. اما آیا آنها حق پاسخ دارند؟
🔹میلر: حق یک چیز است و برداشتن گام‌هایی که سازنده و برای منافع مردمشان و منطقه مناسب است، مسئله دیگری است. به‌هیچ‌وجه یک اقدام تلافی‌جویانه از سوی ایران به نفع منطقه نخواهد بود.
🔸خبرنگار: و این دقیقا چیزی است دارم می‌پرسم چون شما از کلمۀ حق استفاده کردید، پس تصدیق می‌کنید که آنها حق پاسخ دارند.
🔹میلر: آنچه تایید کردم سوال بود.
🔸خبرنگار: اگر اتفاق مشابهی در یکی از پایتخت‌های غربی افتاده بود آیا آنها ملزم به پاسخ نبودند؟
🔹میلر: نمی‌خواهم به یک موضوع فرضی بپردازم.
🔸خبرنگار: پس بگذارید به یک چیز واقعی بپردازیم. هفتۀ گذشته یک موشک اشتباه یا شاید عمدی به شهر کوچک مجدل شمس اصابت کرد و شما گفتید اسرائیل حق دفاع از خود را دارد. چند روز بعد به محل اقامت مهمان رسمی ایران حمله شده، چطور آنجا اسرائیل حق دفاع از خودش را دارد اما اینجا ایران حق ندارد؟
🔹میلر: «منظور سوال شما را می‌فهمم»، اما پاسخ ایران مفید نیست.
نکته جالب در این پرسش و پاسخ تاکید خبرنگار بر «حق دفاع مشروع» است. این نکته از آنجا حائز اهمیت است که نگاهی به ماده 51 منشور سازمان در خصوص حق «دفاع مشروع» بیندازیم.
ماده 51 منشور سازمان ملل در خصوص حق دفاع مشروع تصریح می کند: در صورتی که یک عضو ملل متحد مورد تجاوز مسلحانه واقع شود هیچ‌یک از مقررات این منشور به حق طبیعی دفاع مشروع انفرادی یا جمعی تا موقعیکه شورای امنیت اقدام لازم برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی بعمل آورد لطمه وارد نخواهد آورد و اقداماتی که اعضاء برای اجرای حق دفاع مشروع بعمل می‌آورند باید فورا“ به شورای امنیت اطلاع دهند ولی این اقدامات بهیچ وجه در اختیارات و وظایفی که شورا بر طبق این منشور دارد و به موجب آنها در هر موقع روشی را که برای حفظ ویا اعاده صلح و امنیت بین‌المللی لازم می‌داند می‌تواند اتخاذ کند تأثیری نخواهد داشت.
بر این اساس وقتی کشوری مورد تجاوز قرار می گیرد به صورت «انفرادی» می تواند از خود دفاع کند. سازمان ملل این حق را در زمره «حق ذاتی» (inherent right) می داند. حتی در این مورد حق را right می داند که حقی ذاتی است.
همچنین بر اساس این ماده، نه تنها کشوری که مورد تجاوز قرار گرفته به صورت «فردی» می تواند حق دفاع مشروع داشته باشد بلکه این وظیفه سازمان ملل است تا در راستای وظیفه اصلی اش در حفظ صلح و ثبات بین المللی، علیه کشور متجاوز اقدام جمعی کند.
اساس مکانیسم دفاعی سازمان ملل نیز «امنیت دسته جمعی» است و بر اساس این اصل سازمانها و نهادهای مختلف این سازمان از جمله شورای امنیت باید اقدامات لازم برای تامین امنیت اعضا را داشته باشد.
نکته قابل توجه این است که دفاع مشروع، اعم از فردی و جمعی، در واقع مقدمه امنیت دسته جمعی است.
حال آمریکا به عنوان عضو موثر سازمان ملل و عضو دائم شورای امنیت نه تنها بر امنیت جمعی (که انتظار هم نمی رود) بلکه بر دفاع فردی نیز تفسیر غلط گذشته خود را مورد تاکید قرار می دهد.
این در حالی است که در نمونه اخیر، آمریکا در واقعه «مجدل شمس» متعاقب حمله موشکی به مجدل شمس جولان اشغالی، بر حق دفاع مشروع اسرائیل تاکید کرده بود.
