به گزارش «تابناک»، اگر اهل دنیای مجازی و کاربر شبکههای اجتماعی باشید، بعید است که «ترند» به گوشتان نخورده باشد و درباره آن اطلاعاتی نداشته باشید؛ واژه و مفهومی تقریبا نوپا و نوپدید که اگر معنایش را هم ندانید، مستقیم و غیرمستقیم در معرضش هستید و نتایج توجه برخی به آن به شما هم میرسد!
بگذارید تکلیف یک نکته را همین ابتدای کار یکسره کنیم؛ trend لغتی [از نوع "اسم"]در زبان انگلیسی است که معنایش در لغت نامههای فارسی «روند» درج شده و مترادف «روند جریان» و «سیر» است. اینکه با وجود چنین معادلهایی در زبان فارسی که از قضا کاربردهایی هم دارد، چرا واژه تازه «گرایه» [از نوع "قید"]را برایش خلق کردهاند، سوالی است که بعید است به پاسخی از طرف مسئولان منجر شود!
نسرین پرویزی، معاون واژهگزینی فرهنگستان زبان و ادب پارسی در توضیح انتخاب گرایه به جای ترند گفت: «چون ترند شدن به معنی آن است که امری در کوتاه مدت مورد علاقه مردم قرار میگیرد و به همین خاطر از گرایش استفاده کردیم و گرایه را ساختیم. گرایه دقیقا به معنی ترند است یعنی مورد علاقه مردم و مشخصا در شبکههای اجتماعی و فضای اجتماعی.»
با یادآوری این نکته، بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که ترند، واژهای نیست که با دنیای فناوری و ارتباطات مورد استفاده عمومیتر قرار گرفته باشد بلکه نخستین بار در دنیای مد و البته فشن بوده که به شدت مورد توجه قرار گرفته و باب شده و بعد از آن بوده که به دیگر حوزهها سرایت کرده است.
از جمله دنیاهای دیگری که این واژه و مفهوم در آن استفاده گسترده یافته، حوزه اقتصاد و به طور ویژه زیرمجموعههای آن مانند بازارهای پولی و مالی از جمله بورس است که مدتهاست بر بستر اینترنت هم دایر هستند و به تاکید برخی کارشناسان، از این دنیا بود که لغت ترند به دیگر امور روزمره هم راه یافت و در شبکههای اجتماعی هم کاربرد یافت.
البته ترند یا همان گرایه، این روزها کاربردهای بسیار متنوعی دارد و در زمره لغات پرکاربرد بسیاری از زبانها و مشاغل قرار گرفته است، به ویژه در دنیای مجازی و در شبکههای اجتماعی که در آنها جلب توجه مخاطب اهمیت بسیار زیادی دارد و یکی از بهترین شاخصهای توجه در آنها، ترندها هستند.
بر این است که در دنیای رسانه و زیرمجموعههای آن از جمله شبکههای اجتماعی، شناسایی روندها و جریان مورد توجه کاربران و مخاطبان اهمیت بسیار زیادی دارد و به این منظور ابزارهای مختلفی هم ساخته شده تا بتوان به کمکش فهمید که در فلان شبکه اجتماعی، چه موضوعاتی بیشتر مورد توجه کاربران قرار گرفته و به اصطلاح ترند شده است.
کافیست سری به موتورهای جستوجوی اینترنتی بزنید تا ببینید که چه ابزارهای متنوعی برای شناسایی و اطلاع از ترندها در امثال ایکس (توییتر سابق)، اینستاگرام، تلگرام، فیسبوک، پینترست و... ساخته شده و حتی خود این شبکههای متنوع هم چه ابزارهای متنوعی برای اطلاع از ترندها بر بسترشان در اختیار کاربرانشان قرار میدهند. ابزارهایی که حتی برخی شان برای کسب اطلاع از ترندهای عمومی توسعه داده شده است، مثل گوگل ترندز!
ابزارهایی که میشود با کمک شان فهمید در ساعت یا شبانه روز گذشته و یا حتی در یک ماه و یک سال اخیر، چه موضوعاتی در چه شبکه اجتماعی و یا کل دنیای اینترنت حتی در فلان محدوده جغرافیایی خاص (مثل شهر یا کشور) ترند شده اند و به چه میزان توجه کاربران را به خود جلب کرده اند.
با اطلاع از این روندها است که برخی به تولید محتوای مطابق ترند در شبکههای اجتماعی دست میزنند و در نتیجه این رویکرد است که گاهی میبینیم موجی از ویدئوها یا انواع محتواهای مشابه همدیگر به اشتراک گذاشته میشود و کاربران بی خبر از این ترندها را در معرض بمباران آن ترند قرار میدهد.
از نمونههای شاخص این نگاه، داغ شدن گاه و بیگاه برخی چالشها در دنیای مجازی است که خواسته یا ناخواسته بر بستر ترندها صورت میگیرد. اتفاقی که به نوعی خواسته مالکان و مدیران شبکههای اجتماعی است، چون در نتیجه آن، مخاطب و توجه بیشتری جذب میکنند و کیست که نداند معنای مخاطب و توجه بالاتر برای آنها یعنی پول و درآمد بیشتر!
بر این اساس است که ابزارهایی مانند هشتگ (#) در اختیار کاربران قرار گرفته تا بتوانند با استفاده از آن به موج ترندها بپیوندند و حتی به کمک آنها موج سازی کرده و ترند بسازند. نکتهای که ظاهرا در فرایند واژه گزینی در فرهنگستان زبان و ادب پارسی به کل ندید گرفته شده است، وگرنه گرایش و گرایه را انتخاب مناسبی نمیدیدند و ترجیح میدادند معادل فارسی ترند، امثال روند باشد.
دنیای نوپدید روندهای ساخته شده و در عین حال ساختنی که با سرعت زیاد رو به گسترش است و بر این اساس اصطلاحات زیادی هم پیرامون آن خلق شده و مورد استفاده قرار میگیرد؛ مثل «ترند شدن»، «ترند کردن»، «ترند افزایشی/کاهشی»، «ترند لحظهای»، «ترند زمان دار»، «ترندی»، «تعیین ترند» و امثال آنها که اگر قرار باشد به جای «ترند» در آنها از «گرایه» استفاده کنیم، نتیجه تاحدی عجیب و غیرقابل قبول باشد.