چرا ترامپ از بریکس هراس شدید دارد؟/ دلایل تمایل باکو برای پیوستن به بریکس

نشست اخیر سازمان بریکس نه تنها برای کشور‌های عضو بریکس بلکه برای کشور‌هایی که به دنبال روابط نزدیکتر با بریکس هستند، نوید بخش بوده است. از جمله این کشور‌ها جمهوری آذربایجان است که هدف آن کمک به توسعه جهانی چندقطبی و تقویت همکاری‌های جهانی عمیق‌تر است.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، «فایق محموداف» در گزارشی نوشت: «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا گفت از کشور‌های عضو بریکس می‌خواهد متعهد شوند که ارز جدیدی ایجاد نکنند در غیر این صورت با تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی دولت آمریکا مواجه می‌شوند. این هشدار کمتر از یک هفته پس از آن صادر شد که ترامپ اعلام کرد پس از آغاز به کار به عنوان رئیس جمهور بر کالا‌های وارداتی از کانادا، مکزیک و چین تعرفه وضع خواهد کرد.

 نشست اخیر سازمان بریکس نه تنها برای کشور‌های عضو بریکس بلکه برای کشور‌هایی که به دنبال روابط نزدیکتر با بریکس هستند، نوید بخش بوده است. از جمله این کشور‌ها جمهوری آذربایجان است که هدف آن کمک به توسعه جهانی چندقطبی و تقویت همکاری‌های جهانی عمیق‌تر است.

«آیخان حاجی زاده»، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان در تاریخ ۲۰ اوت اعلام کرد که جمهوری آذربایجان رسماً برای عضویت در گروه بریکس درخواست داده است. این اقدام به دنبال تصویب «اعلامیه مشترک جمهوری آذربایجان و جمهوری خلق چین در مورد ایجاد مشارکت استراتژیک» در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در آستانه در سوم ژوئیه انجام شد. آرزوی باکو برای پیوستن به بریکس جای تعجب ندارد.

بریکس شامل شرکای تجاری و سرمایه گذاران اصلی جمهوری آذربایجان و کشور‌های منطقه است. به طور خاص، چین و هند همچنان بزرگترین شرکای اقتصادی این کشور‌ها هستند که سهم قابل توجهی در حجم تجارت و سرمایه گذاری در بخش‌های کلیدی دارند. پیوستن به بریکس این مسیر را تقویت می‌کند و این کشور‌ها را قادر می‌سازد تا همکاری‌های سیاسی و اقتصادی را با بازیگران بزرگ جهانی گسترش دهد.

اگرچه بریکس یک سازمان نهادینه نیست، اما یکی از مراکز قدرت برتر در جهان است. زیرا در حال حاضر تولید ناخالص داخلی کشور‌های بریکس بیشتر از گروه هفت است - با توجه به اینکه اخیراً تولید ناخالص داخلی بریکس به طور کلی افزایش یافته و ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی و حتی طبق برخی برآورد‌ها حدود ۳۵ درصد به یک کشور اختصاص دارد.

باید به این نکته نیز توجه کرد که ۴۵ درصد از جمعیت جهان در کشور‌های عضو بریکس زندگی می‌کنند. در این راستا، بریکس به دلیل قدرت اقتصادی خود از قدرت بیشتری نسبت به کل گروه هفت برخوردار است. بنابراین، بریکس می‌تواند ارز واحد ایجاد کند و دلار را در معاملات تجاری کنار بگذارد.

چندین کشور پیشرو در بریکس از نظر اقتصادی رقبای جهانی ایالات متحده آمریکا هستند؛ به ویژه چین و همچنین برزیل و هند در حال رشد. البته پیام‌های آمریکا در اینجا بیشتر متوجه چین است، زیرا رئیس جمهور تازه منتخب آمریکا عملا به آن کشور‌ها این پیام را می‌دهد که در صورت ایجاد واحد پولی، در ورود به بازار آمریکا با مشکل مواجه خواهد شد و تعرفه‌های بالایی بر کالا‌های آنها اعمال خواهد شد، سهمیه‌ها تعیین می‌شود و بازار آمریکا برای آن کشور‌ها از دست خواهد رفت. زیرا بخش قابل توجهی از صادرات آن کشور‌ها به آمریکا اختصاص دارد. 

ایجاد واحد پولی بریکس به این بستگی دارد که کدام کشور‌ها به این ارز بپیوندند. از آنجایی که ایجاد ارز بریکس یک فرآیند بلندمدت است، ایجاد یک واحد پولی در کوتاه مدت واقع بینانه نیست. اما اگر چنین ارزی ایجاد شود، اینکه چه کشور‌هایی به آن ملحق می‌شوند و در ایجاد این ارز مشارکت می‌کنند، یکی از موضوعات اصلی است. 

«الدنیز امیروف»، اقتصاددان ساکن باکو در این ارتباط گفت: بیانیه ترامپ در مورد بریکس تصمیمی عجولانه و نادرست است. من آن را یک گزاره نادرست و بی معنی به معنای واقعی کلمه می‌نامم. دلیلش این است که کشور‌های بریکس چنین فرصتی را ندارند. با توجه به محدودیت‌های مالی کشور‌های بریکس، روابط ضعیف اقتصادی بین این کشورها، گردش مالی ضعیف تجاری با کشور‌های خارج از گروه بریکس و دلایل دیگر، معرفی ارز مشترک غیرممکن است. حتی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه نیز در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود به این موضوع اذعان داشت.

اکونومیست با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ برنامه‌ای برای ایجاد ارز واحد برای بریکس وجود ندارد، خاطرنشان کرد: تنها پیشنهاد‌هایی در این زمینه وجود دارد. برای انتشار ارز واحد باید بانک مرکزی یعنی بانک واحدی برای این موسسه ایجاد شود. یک بانک قبلاً در جنبه‌های خاصی ایجاد شده است. با این حال، استفاده از آن و جزئیات کلی در این زمینه راضی کننده نیست.