
مجتبی محمودی مهماندوست، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه شرق کشور و رئیس هیئت مدیره خانه مطبوعات و رسانههای خراسان رضوی در یادداشتی، مواضع و نظرات خود را درباره موسیقی فجر و ماموریت های کلی چنین جشنواره ای روایت کرده است.
به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، در یادداشت محمودی مهماندوست آمده است:
«هنر را یکی از مظاهر فرهنگی و اجتماعی میدانند که اگر جزئی از زندگی افراد باشد، ارزش های اساسی را کیفیت میبخشد و موسیقی سنتی و مقامی ایرانی با پیشینه دیرینی که دارد، به عنوان یکی از مظاهر فرهنگ خودی بر ارتقای سطح هویت ملی تأثیرگذار است.
همچنین هنر موسیقی درآمیخته با هویت مردمان هر سرزمین است و ارتباط نزدیکی با زبان و ادبیات فارسی، مسائل اجتماعی، میراث فرهنگی و تاریخ دارد که بهعنوان یکی از مؤلفه های مهم در حیطه ابعاد هویت ملی بشمار میآید و برگزاری رویدادهای آموزشی و جشنوارههای موسیقایی با مضامین و مناسبتهای انقلابی مانند دهه فجر، «هویت ملی» را غنا و قوام میبخشد.
از سوی دیگر لازم است به نقش ارتباطی موسیقی توجه شود که موسیقی به عنوان زبانی جهانی میتواند ابزار پیوند انسانها و جوامع باشد و احساس همبستگی را در جامعه تقویت کند که سرودهای حماسی ابتدای انقلاب مانند آثار گلریز و اشعار مرحوم سبزواری از این جمله هستند. در واقع وقتی افراد یک موسیقی خاص را به عنوان قسمتی از فرهنگ خود در ذهن سپردهاند و با دیگران به اشتراک میگذارند، این احساس تقویت میشود.
تقویت ارتباطات فرهنگی و اجتماعی از جمله مزایای موسیقی فاخر است و اجرا و گوش دادن به موسیقی میتواند تجربهی مشترکی برای افراد و گروهها ایجاد کند و بنابراین موسیقی نه تنها ابزاری برای اعلام هویت فرهنگی افراد و اجتماعهاست بلکه میتواند ویژگیها و ارزشهای فرهنگی را بیان کند.
موسیقی میتواند ارزشها، باورها و نگرشهای فرهنگی را منعکس کند. متن و پیامهای موسیقی میتوانند به ترسیم دقیقتری از اینکه چه چیزهایی در یک جامعه اهمیت دارند و چه چیزهایی تحت تأثیر فرهنگ مردم قرار دارند، کمک کنند.
موسیقی قادر است در تحولات اجتماعی و سیاسی نقش مهمی داشته باشد و استفاده از ابزار موسیقی در دوران جهاد تبیین ضرورت جدی دارد چنانکه در سوی دیگر جریان معاند انقلاب اسلامی از موسیقی به عنوان ابزار ضد نظام بهره گرفته و در بزنگاه «زن، زندگی، آزادگی» که با وجود ظاهرش، بهشدت ضدزن و در جهت غرایض مردانه بود، بابرجستهسازی آهنگهایی مانند «برای» سعی در تهییج احساسات معترضان و اغتشاش و براندازی داشتند.
موسیقی میتواند عامل تبادل و انتقال حکایتهای مرتبط با فرهنگ و تاریخ یک جامعه باشد. آهنگها و موسیقی ممکن است اوسنهها و داستانهای کهن را روایت کنند و راوی جاودانگی مفاخر و قهرمانانی چون آرش و رستم باشند و در تداوم آنها در موسیقی انقلاب و دفاع مقدس و نهضت جهانی مقاومت برای شهدا، چنین کارکردی را شاهد بودیم.
موسیقی ممکن است بر روی هویت شخصی هر فرد تأثیر بگذارد. ذائقهی موسیقی انتخابی یک فرد میتواند به عنوان یک جزء از هویت او در نظر گرفته شود. موسیقی به عنوان یک ابزار فرهنگی، به شکلگیری هویت و همبستگی فرهنگی انسانها و جوامع کمک میکند.
فرصتی برای انقلاب
باید پذیرفت که فرهنگ و هویت، مفاهیمی سیال هستند و به شدت تأثیر و تاثر میپذیرند و در حال تکامل هستند. واویلاست اگر با حذف موسیقی مقامی و فاخر و با فراگیر شدن انواع موسیقیهای زیرزمینی و مضر، ذائقهی یک نسل بر هم بریزد.
باید به صراحت اذعان کرد که موسیقی فجر یک فرصت است برای احیا و تقویت موسیقی انقلاب اسلامی.
بنیانگزار کبیر انقلاب اسلامی در نخستین سخنرانی تاریخی خود در بدو ورود به کشور در بهشت زهرا فرمودند ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم که اگر این فرمایش دقیق امام راحل(ره) را در همه ابعاد هنری صادق و جاری بدانیم که میشود دانست، به نظر میرسد، معرفی شاخصهای هنر و موسیقی انقلاب اسلامی از آغاز یک یک تکلیف و دغدغه بوده و همچنان ضرورت دارد تا ذائقه جوان امروز و مخاطب فهیم ایرانی از شجریان و شهرام ناظری و حامد زمانی و چاوشی و راغب در سالهای اخیر به امثال تتلو و ساسی نرسد!
در برابر کی پاپ
برای مواجهه با جنگ نرم دشمن و هجمه انواع موسیقیهای مخرب مانند کی پاپ کرهای باید برنامه داشت و ادبیات حماسی و عرفانی خودمان را با بهرمندی از گنجینه «شاهنامه» و «مثنوی معنوی» و شاعرانی چون حافظ و سعدی و نظامی جاودانه کرد.
جشنواره موسیقی فجر میتواند مرز میان موسیقی فاخر و موسیقی مبتذل باشد.
انقلاب اسلامی الهامبخش شاعران و خوانندگان بسیاری بود و شاعرانی مانند علی معلم دامغانی، سلمان هراتی، قیصر امین پور، سلمان هراتی، مرحوم سیدحسن حسینی، قزوه و امثالهم تولیدات فاخر بسیاری داشتند که در ترنم ساز و با نوای دلنشین، مانا شدهاند.
باید پذیرفت که ادبیات و موسیقی انقلابی و عرفانی و حماسی امروز ما نقش بسزایی در حراست از جغرافیای ملی میهن اسلامیمان دارد و امروز، بیش از هر زمان دیگری، به ادبیات «شاهنامه» نیاز داریم، به «ای ایران!ای مرز پرگهر!» نیاز داریم، به «وطنم!ای شکوه پابرجا!» و «ما برای آنکه ایران خانه خوبان شود» نیازمندیم.
ایران امروز به ترجمان وفاق در همه ابعاد فرهنگی و هنری و موسیقیایی نیازمند است. امروز به موسیقی و ادبیات امید و وفاق نیازمندیم که نویدبخش و بشارت بخش همه مردم(نه فقط مومنان)باشد کما اینکه امام زمان(عج) منجی عالم بشریت(نه فقط مسلمانان) است و هنر امروز باید دل همه مردم را گرم کند و عکسش اینکه بفرموده رهبر فرزانه انقلاب، هرچیزی که باعث یأس و بی اعتنایی و جدایی دلها بشود، محکوم است.»