شیرین‌سازی آب دریای خزر؛ طرحی در بلاتکلیفی
به گزارش خبرنگار تابناک از استان گلستان، این استان علی‌رغم موقعیت جغرافیایی‌اش در شمال کشور، یکی از چهار استان دارای تنش آبی شدید است. کاهش بارندگی، افت سطح آب‌های زیرزمینی به دلیل برداشت بی‌رویه و چاه‌های غیرمجاز، استفاده از روش‌های سنتی در کشاورزی، و فرسودگی شبکه آبرسانی، از عوامل تشدیدکننده این بحران هستند. کندی پیشرفت سد نرماب پس از ۱۵ سال و عدم لایروبی رودخانه‌ها نیز به مشکلات آبی استان افزوده است.
طرح شیرین‌سازی آب خزر از سال ۱۳۹۷ در دستور کار قرار گرفت و در دولت سیزدهم بار دیگر مطرح شد، اما هنوز اجرایی نشده است.
گلستان با دسترسی به دریای خزر، وجود حدود ۳ هزار کیلومتر رودخانه و منابع آب لب‌شور در مناطق ساحلی، ظرفیت بالایی برای احداث واحدهای آب‌شیرین‌کن دارد. بر همین اساس، در سال ۱۴۰۰ اعلام شد که طبق برنامه جامع آب شرب استان، سهم آب زیرزمینی کاهش و سهم آب سطحی افزایش می‌یابد و به‌ناچار باید به سمت شیرین‌سازی آب دریا حرکت کرد.
مدیرعامل وقت شرکت آب منطقه‌ای گلستان در همان سال اعلام کرد که مجوز تأمین ۱۶ میلیون مترمکعب آب از خزر صادر شده است و قرار بود این آب از محدوده خواجه‌نفس برداشت و از طریق خط لوله ۱۱ کیلومتری به ساحل چارقلی منتقل شود. سرمایه‌گذاری برای خطوط انتقال بر عهده بخش خصوصی یا دولت گذاشته شد، اما با گذشت سه سال، هیچ اقدام اجرایی در این خصوص صورت نگرفته است.
اتاق بازرگانی گرگان نیز در سال‌های گذشته بارها خواستار صدور مجوز برای اجرای این پروژه شد. علیمحمد چوپانی، عضو هیئت‌رئیسه اتاق بازرگانی، تأخیر در اجرای طرح را ناشی از سیاست‌های اشتباه وزارت نیرو دانسته و اعلام کرده است که سرمایه‌گذاران آماده اجرای پروژه هستند، اما دولت باید خرید آب را تضمین کند تا سرمایه‌گذاری در این حوزه مقرون‌به‌صرفه باشد. وی همچنین به نمونه موفق آب‌شیرین‌کن نیازآباد اشاره کرده که روزانه ۱۰ هزار مترمکعب آب تأمین می‌کند، اما سرمایه‌گذار آن نیز با چالش‌های متعدد مواجه بوده است.
از سوی دیگر، نمایندگان مجلس نیز نسبت به این وضعیت ابراز نگرانی کرده‌اند. آنها هشدار داده‌اند که با ادامه این روند، گلستان در تابستان آینده با بحران شدیدتری روبه‌رو خواهد شد. به گفته سنگدوینی، نماینده مجلس، استان برای تأمین آب دو گزینه پیش‌رو دارد: استفاده از منابع آب زیرزمینی و تکمیل سد نرماب، اما هیچ‌کدام هنوز به مرحله اجرا نرسیده‌اند و شیرین‌سازی آب دریا نیز معطل تصمیم‌گیری دولت است.
با وجود اینکه مجوز شیرین‌سازی ۳۳ میلیون مترمکعب آب دریای خزر صادر شده، تاکنون هیچ اقدام عملی در این زمینه انجام نشده است. هزینه‌های اجرای پروژه به دلیل افزایش نرخ ارز و تورم، نسبت به سال‌های گذشته چندین برابر شده و فرصت‌های سرمایه‌گذاری از دست رفته است. با توجه به شرایط بحرانی آب در گلستان، تسریع در اجرای پروژه آب‌شیرین‌کن خزر می‌تواند راهکاری پایدار برای تأمین نیازهای آبی استان باشد. اما تا زمانی که دولت حمایت لازم را انجام ندهد، این طرح همچنان در بلاتکلیفی باقی خواهد ماند.
گزارش: مهین نورافروز
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.