تابناک بررسی می‌کند؛

نقدی بر سریال پایتخت ۷/از ماکت ناصر تقوایی تا ناپلئونی بدون دایی‌جان!

سال‌هاست تلویزیون در نوروز، رمضان، محرم و دهه فجر بر خلاف گذشته دیگر حرفی برای گفتن ندارد.
کد خبر: ۱۲۹۶۶۸۰
|
۱۰ فروردين ۱۴۰۴ - ۱۶:۰۰ 30 March 2025
|
10973 بازدید
|

با آن‌که تفکری در ساترا تمایل دارد به جامعه تلقین کند که شبکه نمایشی خانگی عامل اصلی کاهش آمار مخاطبان تلویزیونی بوده اما این ادعا حقیقت ندارد. آیا سیاست‌گذاری غلط یا تصمیم‌گیری محفلی برخی مدیران صداوسیما عامل فراری دادن گروه‌های جامعه در همه استان‌ها از پای تلویزیون نیست؟!

به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، در روزهای گذشته همزمان با پخش سری جدید سریال پایتخت، گروه‌های فرهنگی خبرگزاری‌ها نیز در کنار فعالان شبکه‌های اجتماعی به بحث درباره آن پرداخته‌اند، آن را نقد می‌کنند و دیدگاه‌های مخاطبان را انعکاس می‌دهند. اما آیا پایتخت واقعا این‌قدر مهم است؟

مجموعه پایتخت فارغ از آن که نظر قشر هنری جامعه را جلب نمی‌کند، از چند جهت اهمیت دارد.

گروهی از مردم کار و زندگی خود را طوری برنامه‌ریزی می‌کنند که ساعت ۲۲ پای تلویزیون نشسته باشند. آنها زودتر از مهمانی به خانه بازمی‌گردند یا وقتی در محل کار و دورهمی یا هر جایی هستند این سریال را می‌بینند و تلاش می‌کنند هنگام پخش آن در خیابان نباشند.

بسیاری از مردم هنوز این امید را دارند که تلویزیون «بخواهد» آنها را سرگرم کند. باید توجه داشت، خیلی‌ها با آن که در خانه دستگاه گیرنده ماهواره دارند، اما باز هم برای دیدن پایتخت سراغ یکی از شبکه‌های صداوسیما می‌روند.

نقدی بر سریال پایتخت ۷ / از ماکت تقوایی تا ناپلئون بدون دایی‌جان

پایتخت چه دارد؟
با آن‌که پیش‌تر انتظار می‌رفت «علیرضا خمسه» به واسطه کارنامه خود ستون اصلی مجموعه پایتخت باشد، اما «محسن تنابنده» این جایگاه را تصاحب کرد. این سریال فصل به فصل بازیگران را حذف یا جایگزین کرده، اما اگر سال ۱۴۰۳ با تنابنده به توافق نمی‌رسید، فصل هفتم هرگز ساخته نمی‌شد.

می‌توان این‌طور گفت که پایتخت بازیگری به اسم تنابنده دارد و نمی‌توان گفت که جز او، حذف هیچ‌یک از بازیگران این سریال مانع ادامه ساخت آن می‌شود. حتی اگر شخصیت «هما» به هر دلیلی از داستان حذف شود، شاید حتی مخاطبان از ازدواج دوباره نقی استقبال کنند تا شاهد رویارویی او با یک شخصیت زن جدید باشند.

شوخی‌های پایتخت در سطحی نیست که بتواند نظر قشر هنری و روشنفکر جامعه را جلب کند، اما کسانی که شوخی‌های دم‌دستی و اینستاگرامی را می‌پسندند، با پایتخت ارتباط بیشتری برقرار می‌کنند. از سوی دیگر سکانس‌ها طولانی و آبکی بودن روند داستان هر قسمت گویای این واقعیت است که کارگردان به دلیل ضعف متن مجبور شده تا آن را کش بدهد. معضلی که بینندگان مجبورند با آن کنار بیایند.

پایین‌ترین سطح کمدی در پایتخت
امروز این موضوع عادی شده که فیلم‌ها و سریال‌های کمدی از روی آثار خارجی تقلید شود.  کسانی که سریال Friends را تماشا کرده‌اند، به خوبی می‌دانند که کدام قسمت‌های «پاورچین» دقیقا از روی سریال مشهور آمریکایی کپی‌برداری شده بود. موضوعی که پیش‌تر وقتی رسانه‌ها و فعالان فضای مجازی به آن پرداختند، باعث شد تا «مهراب قاسم‌خانی» تاب نیاورد و خودش به تقلید اعتراف کند.

از سوی دیگر «مرد دو هزار چهره» پا را از اقتباس فراتر گذاشت و به طور مشخص تقلیدی از «مرد هزار چهره» بود تا آنتن سیم پر شود.
سریال پایتخت با آن که از مجموعه‌های خارجی تقلید نکرده، اما گرفتار ادبیاتی است که تنها دنبال‌کنندگان همین سریال قادر به لذت بردن از آن هستند. به همین دلیل این سریال نمی‌تواند مخاطبان جدیدی جذب کند و جامعه بینندگان آن کسانی هستند که فصل‌های قبل را هم دیده‌اند و اکنون در پی تماشای ادامه ماجراها هستند.

سیروس مقدم به خوبی می‌داند که پایتخت داستان مستحکم و پرداخت قوی ندارد، به همین دلیل با استفاده از جلوه‌های ویژه میدانی و بصری تلاش کرده تا سکانس‌ها مهیج را عامل اصلی محبوبیت سریال معرفی کند. اما قسمت ششم از فصل هفتم سریال پایتخت گویای واقعیت تلخی بود که باورشدنی نیست.

مخاطبان تلویزیون در این قسمت دیدند که ارسطو تهدید کرد، اجازه نمی‌دهد زمین اهدایی فدراسیون کشتی به نقی برسد و پس از آن جنگ بزرگی آغاز شد. لحن تهدیدآمیز ارسطو و سکوت مرموز نقی در آن سکانس برای کسانی که سریال دایی‌جان ناپلئون را تماشا کرده‌اند، آشناست.

اگر این‌طور به نظر می‌رسد که سیروس مقدم قصد داشته تا دعوای بین دایی‌جان و آقاجان را بعد از نیم‌قرن بازآفرینی کند، این اتفاق دور از ذهن نیست. او پسرخاله تقوایی است و در سال ۵۵ به عنوان سال دستیار طراح صحنه با پروژه دایی‌جان ناپلئون همکاری داشت. شاید حالا سیروس مقدم خودش را ناصر تقوایی تلویزیون یا ماکتی از او می‌بیند. البته نه تلویزیون ملی ایران، بلکه صداوسیمایی که بسیاری از مخاطبان خود را از دست داده است.

نقدی بر سریال پایتخت ۷ / از ماکت تقوایی تا ناپلئون بدون دایی‌جان

آيا با سیروس تقوایی مقدم طرفیم؟
سیروس مقدم هنگام کارگردانی پایتخت از یک‌سو فضایی شبیه فیلم «قاعده بازی» (محصول ۱۳۸۵ به کارگردانی احمدرضا معتمدی) را پیاده‌سازی کرده و از سوی دیگر می‌خواهد به دایی‌جان ناپلئون ادای دین کند. او با خودش بلاتکلیف است اما بابت این موضوع نگرانی ندارد زیرا مخاطب به این موضوعات اهمیتی نمی‌دهد.

شاید نتوان کسی را یافت که بگوید با بستگان و اعضای خانواده‌اش دچار اختلافات یا درگیری‌های حل‌ناشدنی نیست. مقدم از همین موضوع بهره گرفته تا جذابیت سریالش را بیشتر کند. اکنون که نقی ازدواج اسطو با زنی که قصد دارد به مریخ سفر بدون بازگشت داشته باشد را زیر سوال برده، با خشم این زوج مواجه شده و بینندگان برای دیدن جنگ میان آنها لحظه‌شماری می‌کنند.

این همان کششی است که داستان دایی‌جان ناپلئون را جلو می‌برد، اما سیروس مقدم باید بپذیرد که نه مهارت‌های ایرج پزشک‌زاد را دارد، نه ناصر تقوایی است، نه نصرت کریمی و غلامحسین نقشینه مقابل دوربینش ایستاده‌اند. او سریالی می‌سازد که صداوسیما به واسطه آن بتواند برنج و نوشیدنی قندی پالپ‌دار و اتوبوس کمپر را تبلیغ کند و با درآمد حاصل از آن دستمزد تنابنده و حقوق مدیران و کارکنانی را بپردازد که بیشتر آنها بدون دلیل سر کار حاضر می‌شوند.

اکنون این نگرانی وجود ندارد که چرا سیروس مقدم خواسته به دایی‌جان ناپلئون ادای دین کند. موضوع این است که تلویزیون ایران دیگر نمی‌تواند سریالی بسازد که حتی به اندازه «پدر سالار»، «خانه سبز»، «آرایشگاه زیبا» یا «آژانس دوستی» مورد استقبال عموم مخاطبانش قرار گیرد. عموم مخاطبانی که از همه اقشار جامعه باشند، نه جمعیت اندکی که امروز برای تماشای پایتخت پای تلویزیون می‌نشینند و پس از پخش قسمت پایانی آن تلویزیون را خاموش می‌کنند و سراغ شبکه‌های اجتماعی می‌روند.

گزارش: فرورتیش رضوانیه

اشتراک گذاری
برچسب ها
داریک موبایل صفحه خبر
تور پاییز ۱۴۰۳ صفحه خبر
بلیط هواپیما
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۸
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱۳
ناشناس
|
France
|
۱۶:۰۸ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
قسمت جدید پایتخت اصلا ارزش دیدن ندارد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۰۰ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۱
دقیقا فقط تبلیغات برنج و چای و گریم های مسخره
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۶:۳۳ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
موافقم، پایتخت تا فصل ۵ قابل تحمل بود الان دیگر به ورطه هزل و مزخرف افتاده و البته پول پارو کردن صرف
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۰۴ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
دقیقا .درسته
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۴۶ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
عالی
مراقب
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۴۹ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
با برخی از مطالب شما موافقم.
افزون بر آنچه گفتید، این نکته را باید اضافه کرد، سریال پایتخت، از همان ابتداء در بسیاری از صحنه ها و دیالوگوها، تصویری سطحی، گاه مبتذل از فرهنگ و عادات مردم مازندران نشان داده است. مانند سکانس سیگار کشیدن تمام مهمان ها روی راه پله که با دیدن نقی آشفته می شدند.
یا شخصیت خود نقی که مثلا یک مرد مازندرانی است اما مملو از حسادت، ریاکاری، پرخاشگری و بی منطقی است.
این درحالی است که مردم مازندران بسیار با فرهنگ، متدین و مهربان هستند.
درصد بالایی از فرهیحتگان، دانشگاهیان، حوزویان، پزشکان، رجال سیاسی و مذهبی در سطح کشور از مردم مازندران هستند. سطح سواد مردم استان مازندران، نسبت به بسیاری از استان های دیگر بالاتر است.
همه مردم ایران یاد و خاطره هزاران شهید لشکر 25 کربلا را گرامی می دارند و به تک تک مردان و زنان مازندرانی (دیار علویان) سلام می کنند.
Saul
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۵۲ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
پایتختِ افت کرده باز یه سر و گردن از سریال های دیگه ایرانی بالاتره.
بعد این که میگید جمعیت اندک اینطور نیست، تا به اینجا فقط در تلوبیون ۱۴ میلیون بیننده داشته. این سریال پرطرفدارترین سریال تاریخ ایرانه.
جدیدا هر کسی از پایتخت انتقاد کنه احساس میکنه آدم خاصیه!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۰۵ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
این اتفاق (خالی شدن عرصه های مختلف از انسان های حرفه ای، خلاق و کاربلد) مشکل تمام شغل هاست. قبول کنیم تمامی اشخاصی که بلد بودند "مار" را بنویسند فراری شده و آنها که شکل "مار" کشیده اند در حال پول درآوردن میلیاردی هستند. تلویزیون که هیچ، در سینما هم چند سالی است که یک فیلم درست درمان نداشته ایم.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۳:۵۹ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۰
دیگه نگاه نمیکنم خیلی بی مزه شده
علی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۰:۴۳ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۱
آبکی ترین سریال هست. قبلاً بخاطر حضور استاد خمسه بعضی وقتا نگاه میکردم ولی الان با دیدن تنابنده حال آدم به هم میخوره
شهروند
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۶:۱۶ - ۱۴۰۴/۰۱/۱۱
سلام ب نظرم داره سریال مارو یاد فصلای گذشته می اندازه ،، عیدای خوب گذشته ،، و آدمای خوبی ک ی زمانی زنده بودن و رفتن ،، ،یاد خوش گذرونی های چند سال پیش قبل از کرونا ،، آره ،، ک همینم خوب ،، راضی هستیم ،، خاطره ها زنده شدن ،، چقد خدا بیامرزی داشتیم ،، چقد آه کشیدیم ک پیر شدیم رفت ،، کاش فصل ۸ هم بود ،، ک ب نظر ما دیگ زنده نیستیم آره ،، مرسی
نظر شما

سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

برچسب منتخب
# ترامپ # قیمت طلا # مذاکره ایران و آمریکا # قیمت سکه # سلاح پلاسمایی # سریال پایتخت
الی گشت
نظرسنجی
رشد قیمت دلار با مذاکره با آمریکا متوقف می شود؟