تغییرات رشد اقتصادی در دولت سیزدهم + سند/ خاندوزی درست گفت یا نیلی؟!

در مناظره‌ای که به تازگی بین سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت سیزدهم، و مسعود نیلی، مشاور اقتصادی دولت یازدهم، برگزار شد، دو طرف در خصوص آمار رشد اقتصادی سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ بحث داغی داشتند. در این مناظره، هر یک از طرفین بر اساس آمار‌های مختلف، استدلال‌های خود را مطرح کردند که در برخی موارد تناقضات قابل‌توجهی داشت و این امر باعث شد تا موجی از واکنش‌های رسانه‌ای و اظهارنظر‌های بعضاً غیرمنصفانه در خصوص عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم شکل گیرد.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد دولت قبل، در این مناظره ادعا کرد که متوسط رشد اقتصادی سه سال آخر دولت روحانی منفی بوده، اما در سه سال نخست دولت سیزدهم، رشد اقتصادی به طرز چشمگیری افزایش یافته است.

در مقابل، مسعود نیلی، مشاور اقتصادی دولت یازدهم، اظهار داشت که رشد اقتصادی مثبت دولت سیزدهم عمدتاً به فروش نفت وابسته است و اعداد آن به هیچ وجه به ۱۳ درصد ادعایی وزیر سابق اقتصاد نمی‌رسد. او معتقد بود که رشد واقعی غیرنفتی بسیار پایین‌تر از آن چیزی است که مطرح شده و تقریباً حدود ۶.۷ درصد برای سه سال است، که معادل میانگین ۲ درصد رشد برای هر سال می‌شود.

حال بررسی دقیق آمارها از منابع معتبر نظیر سایت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که ادعاهای مطرح‌شده نیاز به دقت بیشتری داشتند.

در این مناظره، تفاوت‌های اساسی در داده‌های ارائه‌شده و سال‌های پایه محاسبات موجب ایجاد ابهاماتی در تحلیل‌ها شده بود. مثلاً در سال پایه ۱۳۹۰ و ۱۴۰۰ مرکز آمار، اختلافات قابل‌توجهی در نرخ رشد اقتصادی مشاهده می‌شود که در برخی موارد به ۵.۵ درصد می‌رسد و این موضوع نیازمند توضیحات بیشتری از سوی مرکز آمار است.

در حقیقت، آمارها نشان می‌دهند که رشد اقتصادی بدون نفت در سه سال پایانی دولت روحانی، بر اساس داده‌های بانک مرکزی (سال پایه ۱۳۹۵)، ۴.۱ درصد بوده است، در حالی که این میزان برای سه سال دولت رئیسی به ۱۱.۴ درصد افزایش یافته است.

به‌طور مشابه، برای سال پایه ۱۴۰۰، نرخ رشد اقتصادی بدون نفت به ترتیب منفی ۱.۴ درصد و ۶.۷ درصد بوده است، در حالی که برای سال پایه ۱۳۹۰، نرخ رشد اقتصادی بدون نفت در سه سال دولت روحانی و رئیسی به ترتیب ۳.۱ و ۱۳.۸ درصد بوده است.

نرخ رشد اقتصادی با نفت نشان‌دهنده تفاوت‌های چشمگیر در عملکرد دولت‌هاست

برای سه سال دولت روحانی، نرخ رشد اقتصادی با نفت بر اساس سال پایه ۱۳۹۵ منفی ۲ درصد بوده، در حالی که برای دولت رئیسی این میزان به ۱۳.۴ درصد افزایش یافته است. این نرخ برای سال پایه ۱۴۰۰ به ترتیب منفی ۱۰.۲ درصد و ۱۲.۳ درصد بوده است و در سال پایه ۱۳۹۰ نیز به ترتیب منفی ۶ درصد و ۱۷.۳ درصد گزارش شده است.

اما آنچه که باید در نظر گرفته شود این است که علی‌رغم اختلافات در گزارش‌های آماری و تفاوت‌های سال‌های پایه، تغییرات محسوس در روند رشد اقتصادی طی سه سال دولت سیزدهم از منفی به مثبت کاملاً مشهود است. این نکته‌ای بود که وزیر اقتصاد، سید احسان خاندوزی، به‌صراحت به آن اشاره کرد، اما متأسفانه این نکته مورد توجه مسعود نیلی قرار نگرفت.

در نهایت، بررسی دقیق‌تر آمارهای اقتصادی و توجه به تغییرات اساسی در روند رشد اقتصادی کشور، به‌ویژه با توجه به سال‌های پایه مختلف، ضروری است تا تصویر واقعی‌تری از عملکرد اقتصادی دولت‌ها ارائه شود.