تعریف
منظور از
رشد اقتصادی عبارت است از افزایش تولید یک کشور در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال پایه و نیز در سطح کلان منظور از رشد اقتصادی افزایش تولید ناخالص ملی یا تولید ناخالص داخلی در سال مورد بحث به نسبت مقدار آن در یک سال پایه رشد اقتصادی گفته میشود. علت اینکه برای محاسبه رشد اقتصادی از قیمتهای سال پایه استفاده میشود آن است که افزایش محاسبه شده در تولید ناخالص ملی، ناشی از افزایش میزان تولیدات باشد و تأثیر افزایش قیمتها (
تورم) حذف شود.
معانی دیگر
برای
رشد اقتصادی دو معنای مشخص دیگر نیز میتوان بر شمرد. رشد اقتصادی یعنی افزایش بازدهی اقتصاد، در طول دورهای زمانی که حداقل ۲ دورهی ۳ ماههی متوالی است و یا افزایش آنچه اقتصاد میتواند تولید کند، در صورتی که از تمام منابع کمیاب خود استفاده کند.
راه نشان دادن رشد اقتصادی
سادهترین راه برای نشان دادن
رشد اقتصادی، تقسیم کردنِ تمام کالاها به دو دستهی اصلیِ «کالاهای مصرفی» و «کالاهای سرمایهای» است. جابهجاییِ رو به بیرونِ منحنی امکانات تولید به این معنی است که ظرفیت اقتصاد برای تولید، افزایش یافته است.
عوامل موثر بر رشد اقتصادی
در منحنی امکانات تولید، رشد به عنوان افزایشِ بازدهیِ بالقوه در طول زمان تعریف میشود و با تغییر مکانِ رو به بیرون منحنی، نمایش داده میشود. تغییر مکانِ رو به بیرونِ منحنی امکانات تولید به این معنی است که ظرفیت تولیدِ تمام کالاها در اقتصاد، افزایش یافته است.
الف- بهکارگیری فناوریهای جدید
سرمایهگذاری بر روی فناوریهای جدید، بازدهی بالقوه برای تمام کالاها و خدمات را افزایش میدهد؛ زیرا بدون شک فناوریهای جدید کارآمدتر از فناوریهای قدیمی هستند. «مکانیزاسیون» گسترده در قرنهای ۱۸ و ۱۹ به بریتانیا امکان داد تا مقادیر عظیمی از بازدهی را از منابع نسبتا اندکی به دست آورد و به نخستین کشور کاملا صنعتی جهان تبدیل شود. در سالهای اخیر، نرخ رشد سریع چین، تا حد زیادی مدیون بهکارگیری فناوریهای جدید در فرآیند تولید است.
اگر مقداری ناکافی از منابع، به کالاهای سرمایهای اختصاص داده شود، اقتصاد رشد نخواهد کرد. در واقع، به دلیل اینکه در طول زمان از ارزش سرمایه کاسته میشود، بخشی از منابع باید به کالاهای سرمایهای اختصاص داده شود تا اقتصاد در اندازهی فعلی خود باقی بماند و کوچکتر نشود.
ب- تقسیم کار و تخصصی شدن وظایف
تقسیم کار (اختصاص دادنِ بخشهای مختلف کار به افراد مختلف) یعنی چگونه میتوان تولید را به وظایف مختلفی تقسیم کرد و امکان توسعهی ماشینآلات را برای کمک به تولید فراهم نمود و زمینهای را فراهم کرد تا نیروی کار، در محدودهی کوچکی از کارها تخصص پیدا کند. تقسیم کار و تخصصی شدن وظایف میتواند موجب رشد قابل توجهی در ظرفیت تولیدی شود و منحنی امکانات تولید را به سمت بیرون حرکت دهد.
ج-بهکارگیری روشهای جدید تولید
روشهای جدید تولید، موجب افزایش بازدهی بالقوه میشود. برای مثال، استفاده از کارِ گروهی در تولید وسایل نقلیهی موتوری در دههی ۱۹۸۰، موجب کاهش ضایعات شد و بهرهوری را تا حد قابل قبولی بهبود بخشید. استفادهی گسترده از روشهای تولیدی که توسط رایانه کنترل میشوند مانند رباتیک، پتانسیل تولیدی بسیاری از شرکتهای تولیدی را به طور چشمگیری افزایش داده است.
د-افزایش نیروی کار
افزایش نیروی کار به اقتصاد امکان میدهد تا بازدهی بالقوهی خود را افزایش دهد. این افزایش میتواند از طریق رشد طبیعی جمعیت و در شرایطی ایجاد شود که نرخ تولد، بیشتر از نرخ مرگومیر است یا از طریق مهاجرت خالص و در شرایطی ایجاد شود که میزان مهاجرت به داخل کشور، بیشتر از مهاجرت به خارج از آن است.
ه-کشف مواد اولیهی جدید
کشف منابع مهمی مانند نفت، ظرفیت تولیدی اقتصاد را افزایش میدهد.
رشد نامتقارن
رشد نامتقارن، یعنی اقتصاد به دلیلِ افزایش بهرهوری در یکی از بخشهای اقتصاد، رشد کند. برای مثال، بهبود در فناوری به کار گرفته شده در صنعت Y. را که در مورد صنعت X. ایجاد نشده، میتوان با جابهجایی رو به بیرونِ منحنی امکانات تولید، فقط از محور Y. نشان داد.
رشد اقتصادی و قدرت خرید مردم به هم گره خوردهاند
همتی گفت: تجربه سه دهه گذشته نشان میدهد که تلاشهای ما برای دستیابی به رشد اقتصادی متوسط، بیشتر از سه درصد موفق نبوده است. در برخی سالها رشد بالا و در برخی سالها پایین بوده است.
کد خبر: ۱۲۷۲۱۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۲۶
رشد اقتصادی بخش نفت در شهریورماه امسال ۵ درصد بوده است. رقم اعلام شده به این معناست که بخش نفت در مقایسه با شهریور سال گذشته، به اندازه ۵ درصد بزرگتر شده است.
کد خبر: ۱۲۷۰۱۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۱۶
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ با اشاره به پیش بینی نرخ تورم در لایحه بودجه سال آتی گفت: دولت در این لایحه نرخ تورم ۲۸.۳ دهم درصد را پیش بینی کرده، از این رو نرخ تورم در لایحه بودجه نسبت به سال گذشته کاهشی خواهد بود.
کد خبر: ۱۲۶۸۰۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۶
صندوق بینالمللی پول در جدیدترین گزارش، پیشبینیهای خود از رشد اقتصادی ، تورم و بیکاری ایران در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۳ را بهبود داده است.
کد خبر: ۱۲۶۷۲۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۱
رئیسجمهور روسیه اظهار کرد اقتصاد ایالاتمتحده علیرغم رشد اقتصادی در سال جاری، مشکلات زیادی دارد.
کد خبر: ۱۲۶۶۹۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۳۰
گفتگوی اختصاصی تابناک با حسین سلاحورزی؛
سلاح ورزی معتقد است رشد اقتصادی پایدار نیازمند تغییرات ساختاری اساسی و تعامل گستردهتر با اقتصاد جهانی است. بدون این اصلاحات دستیابی به رشد ۸ درصدی دشوار خواهد بود.
کد خبر: ۱۲۶۵۷۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۷
چرا FATF مسئله مردم در هیچ کشور دیگری نیست اما غربگرایان آن را تبدیل به مسئله عمومی کرده و هر چندوقت یکبار برای تسلیم مطلق فشار میآورند؟
کد خبر: ۱۲۶۴۷۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۱۹
تابناک بررسی کرد
یکی از مهمترین اجزای رشد اقتصادی ایران، ارزشافزوده گروه نفت است. بهگونهای که رشد تولید این گروه از نرخ ۱۶.۵ درصد در فصل اول ۱۴۰۲ به ۹.۵ درصد در بهار سال جاری کاهشیافته و تأثیر به سزایی در کشیده شدن ترمز رشد اقتصادی با نفت داشته است.
کد خبر: ۱۲۶۰۶۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۳۱
رشد اقتصادی سه ماهه نخست سال ۱۴۰۳ به قیمت بازار را ۴.۲ درصد و به قیمت پایه ۳.۲ درصد اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۶۰۴۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۸
سال گذشته متوسط درامد اظهار شده سالانه یک خانوار شهری ۲,۵۶۹,۳۷۲ هزار ریال بوده است که نسبت به سال ۱۴۰۱، حدود ۵۴ درصد افزایش داشته است.
کد خبر: ۱۲۶۰۳۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۸
در گفتگو با تابناک مطرح شد
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با موشکافی مولفههای اقتصادی کلان ایران، حال و روز این روزهای اقتصاد را پیش بینی کرد.
کد خبر: ۱۲۶۰۰۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۸
تابناک تحلیل می کند
سرنوشت اجتماعیترین بخش اقتصاد در کشور ما، با برخورداری از حمایت در سطوح متعدد قوانین و تاکیدات مداوم شخص رهبر انقلاب، اما مسیر برعکس و ضعیفتر شدن را به پیش میرود.
کد خبر: ۱۲۵۷۴۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۳
چند روزی است که در رسانهها صحبت از شرایطی است که دولت چهاردهم تحویل گرفته است.
کد خبر: ۱۲۵۲۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۰
نبض خبر
پس از انتخاب حمید پورمحمدی به عنوان رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه، سخنان چندی پیش او مورد توجه قرار گرفته که به وضوح علل نوشتن تخیلی برنامه توسعه و رشد هشت درصدی را توضیح میدهد؛ روایتی تکان دهنده که نشان میدهد علت عدم اجرای برنامه توسعه در کشور، نوشتنش بر اساس آرزوی مسئولین ارشد کشور است و نه واقعیتهای میدانی. روایت پورمحمدی را در تابناک میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۵۱۸۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۵
در حالی که متوسط شادکامی جهانی در 10 سال گذشته (بین 111 کشور) 5.59 بوده، متوسط این شاخص در ایران به عدد 4.76 رسیده که نه تنها زیر نرخ متوسط جهانی است بلکه فاصله زیادی با کشورهای منطقه نیز دارد. جایگاه ایران در فهرست 137 کشور که پیمایش شاخص شادکامی در سال 2023 در آنها انجام شده نیز، رتبه 101 بوده است.
کد خبر: ۱۲۵۱۵۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۳
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه بعد از گذشت حدود ۱.۵ سال از وزارت به خودم نمره ۱۵ می دهم گفت: کارمند رسمی صدا و سیما هستم و یک ریال هم از وزارت راه و شهرسازی حقوق نگرفته ام.
کد خبر: ۱۲۴۹۳۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۰۱
صندوق بینالمللی پول پیش بینی کرد رشد اقتصادی ایران در سال جاری میلادی به ۳.۳ درصد برسد و اقتصاد دنیا در این سال به طور متوسط ۳.۲ درصد رشد کند.
کد خبر: ۱۲۴۸۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۲۶
از رکوردی در بیاخلاقی، امروز به رکوردی در اخلاق سیاسی رسیدیم و این رعایت اخلاق به برخی جرئت میدهد آمارهای رسمی و عیان را زیر سوال ببرند.
کد خبر: ۱۲۴۴۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۵
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی در گفت و گو با تابناک:
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران گفت: جذب ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی یک موضوع ایده آل است، اما در شرایط تحریم امکانپذیر نیست و نهایتاً حدود ۵۰ میلیارد دلار در صنایع غیرنفتی و بدون تحریم امکان جذب سرمایه وجود دارد.
کد خبر: ۱۲۴۳۷۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۰۲
نظرات نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۳ در رابطه با موضوع رشد اقتصادی بر چند محور از جمله: سرمایه گذاری خارجی، افزایش بهره وری، مدیریت صحیح، تعامل با جهان و افزایش قدرت پول ملی دلالت دارد.
کد خبر: ۱۲۴۳۴۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۳۰