فارس: اهداي جنين يعني واگذاري « داوطلبانه » و « رايگان » يك يا چند جنين از زوج‌هاي واجد شرايط مقرر در قانون به مراكز مجاز تخصصي درمان ناباروري براي انتقال به زوج‌هاي متقاضي داراي شرايط مندرج در قانون است.
يكي از مشكلات برخي از خانواده‌ها مسأله عدم توفيق در توليد نسل است. صرف نظر از اينكه اين مشكل از طرف زوج باشد يا زوجه و يا هر دوي آنها.
امروزه با پيشرفت علم، راه‌هاي مختلفي براي درمان ناباروري ابداع شده است. اما برخي از اين راه‌ها به خاطر تعارض با اصول اوليه شرع مقدس، از نظر قانون جمهوري اسلامي مردود شناخته شده است. يكي از راه‌هايي كه اخيراً توسط قانونگذار به رسميت شناخته شده و توانسته است تا حدودي به رفع مشكل ناباروري زوج‌هاي جوان كمك كند، قانون «اهداي جنين» است.
اهداي جنين يعني واگذاري « داوطلبانه » و « رايگان » يك يا چند جنين از زوج هاي واجد شرايط مقرر در قانون به مراكز مجاز تخصصي درمان ناباروري براي انتقال به زوج هاي متقاضي داراي شرايط مندرج در قانون.
نحوه اهدا و دريافت جنينبه موجب قانون، تمام مراكز تخصصي درمان ناباروري به شرط دارا بودن « صلاحيت لازم و مجوزهاي مربوطه»، مجاز خواهند بود با رعايت مسايل شرعي و شرايط مندرج در قانون پس از موافقت كتبي زوجين صاحب جنين، نسبت به انتقال جنين‌هايي حاصله از تلقيح « خارج از رحم» زوج‌هاي قانوني و شرعي، به رحم زناني كه پس از ازدواج، با انجام اقدامات پزشكي ناباروري آنها ( هر يك به تنهايي يا هر دو) به اثبات رسيده، اقدام كنند.
لازم به ذكر است كه اطلاعات مربوط به جنين‌هاي اهدايي جزء اطلاعات « به كلي سري» محسوب شده و ارايه مدارك و اطلاعات مربوط به اهدا كنندگان و دريافت كنندگان جنين اهدايي تنها با رعايت قوانين مربوط به حفظ و نگهداري اسناد دولتي، و به مراجع قضايي صلاحيت دار مجاز است.
تقاضاي دريافت جنين اهدايي بايد مشتركا از طرف زن و شوهر تنظيم و تسليم «دادگاه» شود و دادگاه در صورت احراز شرايطي كه ذكر خواهد شد، مجوز دريافت جنين را صادر مي‌كند.
شرايط زوجين اهدا كننده- رابطه زوجيت قانوني و شرعي
- سلامت متعارف جسمي و رواني و ضريب هوشي مناسب
- نداشتن اعتياد به مواد اعتياد آور و روان گردان
- مبتلا نبودن به بيماري هاي صعب العلاج نظير ايدز، هپاتيت و غيره
- مراكز تخصصي درمان ناباروري قبل از دريافت جنين از اهدا كنندگان، مكلف به احراز اين شرايط هستند.
شرايط زوجين گيرنده جنين- زوجين بنا به گواهي معبتر پزشكي امكان بچه دار شدن را نداشته باشند و زوجه استعداد دريافت جنين را داشته باشد ( رحم زوجه قابليت حمل جنين را نداشته باشد)
- زوجين داراي صلاحيت اخلاقي باشند.
- هيچ يك از زوجين محجور نباشند ( مثلا مجنون، سفيه يا صغير نباشند)
- هيچ يك از زوجين مبتلا به بيماري‌هاي صعب العلاج نباشند.
- هيچ يك از زوجين معتاد به مواد مخدر نباشند.
- زوجين بايد تابعيت جمهوري اسلامي ايران را داشته باشند.
بررسي صلاحيت زوجين متقاضي در دادگاه‌هاي خانواده، خارج از نوبت و بدون رعايت تشريفات آيين دادرسي مدني صورت خواهد گرفت و عدم تأييد صلاحيت زوجين قابل تجديد نظر است و نظارت بر فعاليت مراكز ناباروري براي دريافت و اهداي جنين نيز بر عهده مركز مديريت پيوند وزارت بهداشت است.
وظايف و تكاليف زوجين گيرنده جنين مانند وظايف و تكاليف اولاد و پدر و مادر است.
شرايط جنين اهداييجنين اهدايي، نطفه‌اي است حاصل از تلقيح « خارج از رحمي» كه از مرحله باروري آن بيش از « پنج روز» نگذشته باشد، اين جنين مي‌تواند به دو صورت تازه و منجمد باشد.
اهداي جنين، يك روش درماني موثر و اميد بخش براي بسياري از زوج هاي نابارور است و كمترين مشكلات شرعي در اين نوع اهدا وجود دارد.
در مورد دريافت جنين اهدايي توسط زوجين نابارور، قانون صراحتاً دريافت كنندگان جنين را پدر و مادر وي قلمداد كرده و تنها در موضوع ولايت وارث سكوت كرده است.
اين قانون به زوج‌هايي كه به هر دليل از نعمت داشتن فرزند محروم هستند اين حق را مي‌دهد كه صاحب فرزند شوند.
در خاتمه اين نكته قابل تامل است كه در اهدا و دريافت جنين بايد شرط مسلمان يا غير مسلمان بودن زوجين حتما رعايت شود. به عبارت ديگر به زوجين گيرنده مسلمان تنها جنين اهدا شده توسط زوجين مسلمان تعلق مي‌گيرد و مراكز مجاز درمان ناباروري مكلف به رعايت مواردي چون تفكيك در نگهداري جنين هاي اهدايي مسلمانان و غير مسلمانان و نگهداري كاملاً محرمانه اسناد و مدارك و آزمايش‌‌هاي دقيق پزشكي هستند.
