سرویس فرهنگی ـ یکی از عمده ترین مشکلات کشور در بحث فرهنگسازی، سطحی انگاری در بحث روزنامهنگاری و اطلاع رسانی است به طوری که نمونه بارز، تکراری و کلیشهای آن برخورد مناسبتی با مقولههای مختلف از سوی اصحاب رسانه است.
به گزارش «تابناک»، رفتار کاملا قابل پیشبینی رسانههای کشور در برخورد بخشنامهای و البته کیلویی با شعار سال، مربوط به امسال و یا سال گذشته نیست، یک رفتار همیشگی است که بیشتر نوعی تب رسانهای است تا رسالت رسانهای و در راستای اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی.
در واقع خبرگزاریها و سایتهای خبری در کنار برخی روزنامه ها، سالهاست در آستانه مناسبت های مختلف، با انبوهی از گزارشها و گفتگوها علاوه بر ارائه بیلان کاری به ویژه برای برخی جشنوارههای رسانه ای، از مسئولیت مداوم خود در پیگیری امور مختلف، رفع تکلیف میکنند.
این همان اتفاقی است که هر ساله علاوه بر فضای رسانهای در محیطهای فرهنگی کشور نیز دیده میشود و برای نمونه، در آستانه برگزاری نمایشگاه کتاب، هفته دفاع مقدس، جشنوارههای فجر و یا... هر ساله تکرار میشود و بعد از آن مناسبت، به فراموشی سپرده میشود؛ رفتاری که در اغلب حوزههای کاری در رسانه ها معمول است.
با این حال برخورد با شعار سال 1390 که یک شعار کاملا اقتصادی است، میطلبد که رسانهها در قبال آن اگرچه خواهان سرعت و تولید بالا ـ بیلان کاری ـ باشند، بدانند هدفگذاری اصلی در حوزه اقتصادی است و نمیتوان همچون شعار «اصلاح الگوی مصرف» یا «وجدان کاری» با آن برخورد کرد و طی بخشنامه و یا دستور تلفنی گروه های مختلف خبری را موظف کرد تا با «هرکسی» که میشناسند درباره شعار سال گفتوگو بگیرند.
خروجی چنین رفتار سطحی و رفع تکلیف کننده ای، میشود همان بحثهای همیشگی که برای چند روز در بورس رسانهای حاضرند و بعد از ایام تعطیلات و حدودا یک ماه بعد از نوروز، به طور کلی به بایگانی رسانهها منتقل میشوند.
برای نمونه بخشهایی از گفتگوی یکی از خبرگزاریهای کشور را با یک نویسنده در راستاي انتخاب شعار «جهاد اقتصادي» را بخوانید:
وی با تاكيد بر اين كه نويسندگان كشورمان در عرصهي داستاننويسي بسيار كم كار هستند، درباره راهكارهاي تحقق اين شعار در زمينه فرهنگ و هنر سخن گفت. وی با بيان اين كه نويسندگان ايراني در مقايسه با نويسندگان كشورهاي ديگر بسيار كم كار هستند، تصريح كرد: يكي از مصاديق جهاد اقتصادي اين است كه نويسندگانمان از اهتمام به كارهاي حاشيهاي دوري كنند و هر كدامشان حداقل يك اثر در حد عالي در عرصه داستاني، به خصوص داستان بلند در طول عمرشان ارائه دهند.
وي با اشاره به بحث اسراف در کشورمان گفت: ما نيازمند اين هستيم كه با تلاش فرهنگي طولاني مدت، به خصوص از طريق آثار هنري مانند فيلم و موسيقي و كتاب و... اين اسراف را اصلاح كنيم. در زمينه شعر نيز اسرافهاي زيادي در كشورمان صورت ميگيرد و تصور ميكنم كشورمان به اين تعداد بالاي شاعر نياز ندارد...
بر اساس این گزارش، دو خبرگزاری دیگر کشورمان نیز برای اینکه از قافله عقب نمانند، یکی به انتشار دوبیتیهایی برای «شعار سال» روی آورده و دیگری در اقدامی قابل تامل، از مردم خواسته در استقبال از این نامگذاری، پیامکهای خود را برای آن خبرگزاری ارسال کنند و خود نیز بخشهایی از این پیامکها را به عنوان خبر منتشر کرده است که اگرچه در نیت خیر این همکاران رسانه ای شکی نداریم ولی با توجه به اینکه رهبری انقلاب هم در پیام خود بر رفتارهای نمایشی و شعارگونه صرف در باب شعار سال ایراد گرفتند، واقعا معلوم نیست با چه منطقی این گونه رفتارها صورت می گیرد و بعضا تنها موجبات خنده را فراهم می آورد.
به نظر میرسد، تا زمانی که رفتار رسانههای ما در نگاه بنیادی به مسائل، بیشتر به سطح است (ساخت اس ام اس و شعر و گفتگوهای بی ربط و...)، مشکل فرهنگسازی در هر حوزهای از جمله «شعار سال» که باید به عنوان یک مطالبه جدی از مسئولان باشد، مرتفع نخواهد شد.
در پایان امیداوریم این تذکر باعث شود برای نظریهپردازی در حوزه شعار سال، رسانههای ما دیگر سراغ «آهنگسازان، فیلمسازان، نقاشان، نویسندگان، دوبلورها، فوتبالیستها، کشتی گیران، پزشکان و...» نروند تا عدد گفتگوهای تولیدی رسانهشان برای شعار سال را بالا ببرند! بلکه با یک نگاه راهبردی به اصل مسئله و ضرورت انکارناپذیر آن به فعالیت درخور بپردازند.