تجارت نفت ایران از انحصار دولت خارج شد

سرویس اقتصادی ـ روز 22 تیر ماه سال نود را می توان روزی تاریخی در صنعت نفت ایران و همچنین در تاریخ بازارهای مالی کشور دانست.
 
به گزارش «تابناك»، مسأله انحصار وجود بورس نفت در كشورهاي پيشرفته و نبود بورس نفت در كشورهاي صادركننده نفت مانند اعضای اوپك، موضوعی قابل تاملي است كه كمتر به آن پرداخته مي شود.
 
در اين راستا، راه اندازي بورس نفت دبي از يك سال گذشته و اقدامات تدريجي تالار بورس ايران در راه اندازي بورس نفت از 1386 تاكنون ـ كه منجر به ارایه نخستين بسته نفتي ايران در بورس كيش در روز گذشته شد ـ اقدامات چشمگیری ارزيابي مي شوند.
 
وجود بورس نفت در يك كشور نفتي، سبب مي شود كه محموله هايي از نفت آن كشور، جداگانه به عرضه عمومي گذاشته شود و با اين اقدام كشور فوق داراي سبد نفتي مختص به خود در بورس هاي بين المللي خواهد بود، يعني از اين پس، علاوه بر معاملات نفت ايران در قالب سبد نفتي اوپك در بورس هاي بين المللي، مي توان از سبد نفتي ايران نيز نام برد و شاهد به معرض معامله گذاشته شدن  آن در عرصه بين المللي بود.
 
گفتني است، اين اقدام مي تواند تأثير خود را بر قيمت نفت كشور نيز در آينده نه چندان دور نمايان كند.
 
در هر صورت، علاوه بر آثار نام برده، نكته مهم ديگر اين است كه اين روزها، عمده خريد و فروش سهام هاي نفتي جهان و همچنين عمده معاملات محموله هاي نفتي در بورس هاي كشورهاي صنعتي چون بورس لندن و نيويورك انجام مي گیرد كه بعضي از اين كشورها مانند انگلستان خود به كلي از نعمت نفت عاري اند.
 
طبيعتا وجود بورس هاي فعال نفتي در اين كشورها از نقاط قدرت و تعيين كنندگي آنان در عرصه اقتصاد جهانی به شمار می رود، در حالي كه وجود چنين پتانسيلي در اقتصاد حقي طبيعي براي كشورهاي نفتي چون ايران و ساير اعضا اوپك است.

در اين راستا و با توجه به تأسيس كمتر از يك ساله بورس نفتی دبی اقدام ایران در تاسیس بورس جامع نفت و پتروشیمی در منطقه آزاد کیش را می توان یک حرکت جهاد گونه اقتصادی ارزیابی کرد و شایان توجه است که برتری های خاص بورس ایران بخصوص رشد باور نکردنی آن در دوسال گذشته و دستیابی به رتبه چهارمین بورس جهان از نظر رشد ارزش مبادلات در ماههای گذشته همه می توانند از جذابیتهای بورس بین المللی نفت ایران برای متقاضیان خارجی و در رقابت با بورس دبی باشد.
 
تاريخچه بورس نفت ايران

تاسیس بورس نفت از نخستین مصوبات دولت نهم  بود که با همکاری خوب وزارت نفت و سازمان بورس و با پشتیبانی شورای بورس محقق شد.
 
 مرحله نخست راه اندازی این بورس سال 86 با عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا آغاز شد.

در سال 86، محصولات پتروشیمی و در سال 88 رینگ صادراتی محصولات پتروشیمی، امسال بنزین و نفت کوره و امروز هم معاملات نفت خام در بورس بین المللی کیش پذیرفته شد.
 
معاملات پتروشيمي در سال 87 نزدیک دو هزار میلیارد تومان بود که سال بعد به 3650 میلیارد تومان رسید.
 
معاملات تالار بین المللی بورس کیش، پارسال 4150 میلیارد تومان بود که در سه ماهه نخست امسال از مرز دو هزار میلیارد تومان گذشت.
 
 روند رو به رشد معاملات بورس نفت، نشان دهنده موفقيت سياست ها و استقبال بين المللي این بازار بزرگ مالي است.
 
نفت خام ساير كشورها در بورس ايران
 
 آمادگی پذیرش نفت خام سایر کشورها در تالار بین المللی نفت کیش وجود دارد. این بورس در چهار مرحله فیزیکی، معاملات سلف موازی، فیوچرز (آتی) و آپشن (انتخابی) اجرایی خواهد شد تا بورس مدرنی در منطقه خاورمیانه شکل گیرد.
 
 وزارت نفت روزانه دست کم پنجاه هزار بشکه نفت خام را در تالار کیش عرضه خواهد کرد که این میزان افزایش خواهد یافت.
 
 هدف از راه اندازی بورس بین المللی نفت ايران را مسئولين آن ایجاد رقابت، شفافیت قیمت و مدیریت ریسک اعلام کرده اند.

تجارت نفت از انحصار دولت خارج شد

حسینی رئیس شورای عالی بورس و وزیر امور اقتصادی و دارایی در مراسم افتتاح بورس نفت تجارت نفت را از بزرگترین عرصه های اقتصادی دانست و گفت: این عرصه تاکنون در انحصار دولت بود و از امروز دولت با عرضه آن در بورس از این انحصار چشم پوشی کرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: تاکنون همه واگذاری های ما از دولت به بخش غیردولتی نزدیک هشتاد هزار میلیارد تومان بود و امسال پیش بینی می شود ارزش و حجم حاصل از عرضه نفت در بورس از همه درآمد واگذاری ها بیشتر باشد.

آقای حسینی راه اندازی بورس نفت را خصوصی سازی واقعی دانست و گفت: اگر همه پالایشگاه ها و مجتمع های پتروشیمی را بفروشیم به اندازه یک سال تجارت نفت هم نمی شود.

وی توسعه و سرمایه گذاری در صنعت نفت را از اهداف ایجاد بورس نفت دانست و گفت: قطعا اگر در آینده معاملات سلف ایجاد شود، تأمین مالی این صنعت تقویت و به خبرگی ما در تجارت نفت کمک می شود، زیرا افراد زیادی در این بورس وارد می شوند و تلاش می کنند از هر سنت سود این بازار استفاده کنند.