احسان عليخاني، مجري جوان، مسلط، صميمي و پرتحرك اين سالهاي تلويزيون است كه توانسته اجراهايي بهيادماندني داشته باشد.
عليخانى را سالهاست در ايام ماه رمضان در شبكه 3 مىبينيم و دقايق پايانى روزههايمان را با او سپرى مىكنيم.
برنامه ماه عسل با اجرا و تهيهكنندگي احسان عليخاني با پرداختن به سوژههاي خاص امسال از شبكه 3 روي آنتن ميرود.
همانطور كه ميدانيد برنامهسازى براى اين دقايق، به دلايل بسيار به ظرافت احتياج دارد چرا كه مخاطب قرار است پس از ساعتها روزهدارى به تماشاي برنامهاي بنشيند كه برايش جذاب و ديدني باشد.
در هر قسمت از برنامه 2 مهمان دعوت ميشوند و داستان زندگيشان را بيان ميكنند. عليخاني امسال با اجراي خوب و انتخاب مهمانان توانسته بخش زيادي از هموطنان را همراه برنامه ماه عسل كند.
برنامههايي كه به صورت گفتوگو محور است، نياز به پيش توليد دارد؟حتما برنامه بدون پيش توليد هيچ وقت نميتواند موفق باشد.
برنامه ماه عسل پيش توليد داشت؟بله ما بعد از تعطيلات نوروز كارمان را شروع كرديم.
چه كاري؟جمع آوري سوژه
چطور؟از هر راهي كه فكرش را بكنيد. با بسياري از مستند سازان، خبرنگاران و... تماس گرفتيم تا سوژههاي مناسبي را پيدا كنيم. حدود 500 مورد را شناسايي كرديم كه پس از آن يكي يكي هر كدام را مورد بررسي قرار داديم.
پس تا پايان ماه مهمانان برنامه مشخص شدهاند؟نه، ما فقط مهمان داريم اما مشخص نكرديم كه بايد كدام روز بيايند. همين الان كه داريم با هم صحبت ميكنيم 50 مورد مناسب و خوب داريم اما همان طور كه ميدانيد، مردم هم سوژههاي بسيار خوبي به ما پيشنهاد ميكنند؛ بهگونهاي كه حتي چند برنامه اول هم با انتخاب خود آنها بود. امسال مردم در كنار ما هستند و ما به اين موضوع افتخار ميكنيم.
تا چه اندازه پيش توليد براي انتخاب سوژه به برنامهتان كمك كرده و باعث شده است مهمانان برهمين اساس انتخاب شوند؟ما با پيش توليدي كه داشتيم، دستمان براي انتخاب بهتر باز است. در ماه مبارك رمضان اتفاقاتي ميافتد كه همين اتفاقها باعث انتخاب سوژه ميشود. به همين جهت ما برنامه را دست مردم سپرديم تا آنها بتوانند سوژه به برنامه پيشنهاد بدهند. اين برنامه براي مردم است و اين موضوع برايمان خيلي اهميت دارد.
يعني چه برنامه براي مردم است؟ببينيد ما ميتوانستيم اين برنامه را به 30 چهره سياسي، هنرمند، ورزشكار و... اختصاص بدهيم؛ افرادي كه دعوتكردنشان بسيار ساده است اما ما دوست داريم افرادي از ميان مردم انتخاب شوند كه زندگيشان براي ما جالب و جذاب است اين كار بسيار سخت است چون پس از شناسايي سوژههاي مورد نظر بايد كلي با آنها صحبت كرد تا به برنامه بيايند.
كساني بودند كه دعوت شما را نپذيرند؟بله، افرادي بودند كه داستان زندگيشان بسيار شنيدني بود اما آنها نپذيرفتند كه به تلويزيون بيايند. چون دوست نداشتند مردم آنها را بشناسند.
چه هدفي را از بازگو كردن قصههاي مردم داريد؟يكي از دلايلي كه ماه عسل را دوست دارم، به جهت تفاوت نگاه مخاطب در اين ماه با ماههاي ديگر سال است؛ انگار همه قرار است در اين ماه بدون دليل مهربان باشند. شايد شما هم برخورد كرديد با افرادي كه به هر دليلي نميتوانند روزه بگيرند اما ادب روزهداري را حفظ ميكنند. انگار زودتر پيامها و نكتهها به مخاطب ميرسد. وقتي سراغ برشي از قصههاي مردم كه از ميان خودشان است، برويم ارتباط خوبي بين مخاطب و برنامه برقرار ميشود. وقتي بيننده يك داستان زندگي را ميبيند كه ميتواند براي بسياري آموزنده باشد، پاي برنامه مينشيند تا صحبتهاي واقعي يكي از افراد جامعه را بشنود. مردم دوست دارند حرفهايي از جنس خودشان را بشنوند.
شما سالهاي گذشته هم ماه عسل را تقريبا با همينگونه مهمانان، روي آنتن برديد، فكر نميكنيد اين شيوه براي مخاطب تكراري باشد؟ببينيد ما زماني به تكرار ميافتيم كه قصهها و افرادي كه در برنامه ميآيند، تكراري باشد. من از فروردين فرصت داشتم و ميتوانستم فرم برنامه را تغيير دهم، مردم اصلا تحمل ديدن فرم پيچيده در افطار را ندارند. قالب و ريتم برنامه در برنامه ماه عسل كاملا مشخص است. با دانشجويان حوزههاي جامعهشناسي، ارتباطات، روانشناسي و... نشستهاي مختلفي برگزار كرديم تا بتوانيم برنامه جذاب و خوبي را براي مخاطبانمان تهيه و توليد كنيم.
با توجه به زمان افطار فكر ميكنيد مردم تحمل شنيدن و ديدن يك برنامه گفتوگو محور را دارند؟در برنامه ماه عسل قصههايي گفته ميشود كه بسيار جذاب و شنيدني است كه تنها اين گونه قصهها بايد در زمان افطار و ماه مبارك رمضان گفته شود تا مخاطب را اندازهاي به تفكر و تامل سوق بدهد. قصههاي ما تلخ و شيرين است. من معتقدم زماني كه ميخواهيم افطار كنيم و در اين زمان اگر يك حرفي از هموطني بشنويم كه باعث تلنگري در زندگي مان بشود، افطار برايمان شيرين خواهد بود، اگر ما توانستيم اين تامل و تفكر را براي مخاطبانمان ايجاد كنيم، كار بسيار بزرگي كردهايم.
يكي از انتقادهايي كه به برنامه ماه عسل شده، اين است كه برنامه تلخ است.برنامه تلخ از نظر من يعني به تصوير كشيدن زندگيهاي تلخي كه هيچ تاثيري در زندگي مردم ندارد اما در برنامه سعي ميكنيم زندگيهايي را مطرح كنيم كه براي ما سراسر آموزنده است. به طور مثال چند روز پيش مهماني داشتيم كه از زرند كرمان آمده بود. اين فرد در ابتداي زندگي بسيار سختي كشيده بود اما با تلاش و پشتكاري كه داشت، موفقيتهاي بسيار خوبي را به دست آورده بود. شايد اوايل روايت قصه زندگي اين فرد تلخ بود اما شنيدن تلخيهاي زندگي اين فرد پس از موفقيتش حلاوت و شيريني خاصي داشت.
امسال در برنامه بسيار تاكيد ميكنيد كه ما نميخواهيم شعار بدهيم، دوست داريم خود شما با ديدن برنامه نتيجهگيري كنيد، دليل بيان اين حرف چيست؟من معتقدم برنامه تلويزيوني اگر از قبل بخواهد پيامي را براي مخاطبش آماده كند و در پايان، برنامه را به سمت پيامش سوق بدهد، موفق نخواهد بود. مخاطب شعور و درك دارد و ما بايد به نظرش احترام بگذاريم تا بتواند برداشت آزادي نسبت به برنامه و موضوعش داشته باشد ما نبايد براي مخاطبمان تصميم بگيريم. در برنامه ماه عسل نميخواهيم مهمان برنامه حرفهايي را بزند و آخرش ما بگوييم كه خوب يا بد بود؛ ما نتيجهگيري را به عهده مردم ميگذاريم.
پيش آمده كه بخواهيد برنامه را احساسي كنيد و اشك مخاطبتان را دربياوريد؟كور بشود كسي كه بخواهد غم مردم را ببيند. واقعا اين گونه نيست كه من بخواهم برنامه را عمدا احساسي كنم بعضي اوقات قصه به سمتي ميرود كه روزهاي تلخ مهمان روايت ميشود، هيچوقت قبل از شروع برنامه براي خودم برنامه ريزي نكردم كه عمدا برنامه را احساسي كنم تا مردم اشك بريزند.
پرسشهايتان را قبل از شروع برنامه با مهمان هماهنگ ميكنيد؟به هيچ عنوان اين كار را نميكنم. شايد اين ريسك بزرگي باشد. من فقط با مهمان و داستان زندگياش آشنا ميشوم اما اصلا سوالي را با او هماهنگ نميكنم و نميگويم كه چه ميخواهم بپرسم البته دوست ندارم اين اتفاق هم بيفتد. اگر روزي اين اتفاق بيفتد، بازي و نمايش است. مردم دوست دارند عين زندگي واقعي روايت شود و من هم همه تلاشم در برنامه همين است.
بعضي اوقات پيش ميآيد كه بايد سوالهاي شخصي از مهمان بپرسيد كه امكان دارد مخاطب نخواهد پاسختان را بدهد. شايد روبهروي شما نشسته و ميداند كه برنامه پخش ميشود پاسخ ميدهد. اين كار درستي است؟من تنها جملهاي كه بارها تاكيد كردم اين است كه اصلا قصد سركشي به زندگي شخصي ديگران را ندارم، هرموقع احساس كنم كه مهمان نخواهد پاسخ دهد يا از سوالم ناراحت شود اول ميگويم اگر دوست داريد جواب بدهيد، اختيار با شماست.
در اين مدتي كه برنامه پخش شده مردم ارتباط خوبي با برنامه برقرار كردهاند؟ آيا از نظرها و پيشنهادهاي آنها استفاده ميكنيد؟توقع مردم بسيار بالا رفته. من و همه همكارانم تلاشمان اين است كه برنامه بهتري توليد كنيم تا مخاطبان بيشتري ما را تماشا كنند. مطمئنا كار ما سخت تر شده است و مردم برنامه را با سالهاي گذشته مقايسه ميكنند
مردم از طريق سايت و روابط عمومي سازمان ارتباط بسيار خوبي با برنامه داشتهاند و من همين جا از همه مردم ايران تشكر ميكنم. از همه انتقادها و پيشنهادهايي كه به برنامه ميشود استفاده ميكنيم تا با ذائقه مخاطبانمان برنامه توليد و تلاش ميكنيم انتقادهايي كه به برنامه شده است را برطرف كنيم. در اين مدت كساني كه ماه عسل را دوست نداشتند هم نگاه كردند و راجع به آن نظر ميدهند كه اين اتفاق بزرگي است.
شما سال گذشته عهدهدار برنامه ماه عسل نبوديد، اين اتفاق به موفقيت امسالتان تا چه اندازه كمك كرده است؟خب توقع مردم بسيار بالا رفته است. من و همه همكارانم تلاشمان اين است كه برنامه بهتري توليد كنيم تا مخاطبان بيشتري ما را تماشا كنند. مطمئنا كار ما سختتر شده است و مردم برنامه را با سالهاي گذشته مقايسه ميكنند.
خود شما برنامه امسال را با سالهاي گذشته چه طور مقايسه ميكنيد؟به نظرم شروع برنامه امسال بسيار عالي بود.
چرا؟چون امسال زمان و انرژي بيشتري گذاشتيم تا از مهمانان و زندگيشان تصوير بگيريم. اين اتفاق در انتخاب مهمان هم بسيار موثر بود تا تصميمگيري كنيم.
سال گذشته برنامه ويژه افطار شبكههاي تلويزيوني را مرور ميكرديد؟مقطعي در تهران نبودم اما برخي روزها را نگاه كردم، الان چيز خاصي در ذهنم نيست.
برنامههاي گفتوگو محور چطور ميتوانند براي مخاطب جذابيت داشته باشد و بر دل مخاطب بنشينند؟يكي از ويژگيهاي اين برنامه نحوه پرداختن به موضوع است؛ يعني بايد بدانيم كه به موضوع مورد نظرمان چگونه بپردازيم و آن را براي مخاطب بازگو كنيم. ما در برنامه ماهعسل كه در ماه مبارك پخش ميشود موضوعات انساني را بيان ميكنيم؛ موضوعاتي كه ويژه همين ماه است. شايد اين موضوع اگر در ماه ديگري بيان شود مخاطب كمتري داشته باشد و نتواند تاثيرش را بر مخاطب بگذارد. برنامههاي گفتوگو محور بستگي به بسياري از عوامل دارد و زمان مهمترين نكتهاي است كه بايد به آن توجه شود تا بر اين اساس مهمان و بخشهاي ديگر برنامه، برنامهريزي شود.
امسال شبكههاي ديگر هم برنامههاي ويژهاي در زمان افطار دارند. به نظر شما اين اتفاق باعث نميشود مخاطبانتان را از دست بدهيد؟امسال شبكههاي ديگر هم برنامهريزي خوبي داشتهاند، به طور مثال يكي از شبكهها سريال و شبكه ديگر هم برنامه ويژه افطار پخش ميكند و اين خيلي خوب است. به نظرم باعث رقابت ميشود تا شبكهها و برنامهسازان برنامههاي خوب و با كيفيتي توليد كنند. كار ما بسيار سخت است چون بايد در يك برنامه ساده تلويزيوني كاري كنيم تا مخاطب برنامه ماه عسل را انتخاب كند. وقتي رقابت به وجود ميآيد مردم قدرت انتخاب دارند تا برنامه مورد علاقه و جذابشان را انتخاب كنند. پس برنامهساز تمام تلاشش را ميكند تاعلاوهبر حفظ مخاطبانش، افراد بيشتري را جذب برنامهاش كند.
شما هم تهيهكنندگي و هم اجراي برنامه ماه عسل را برعهده داريد، اين موضوع باعث دردسر يا احيانا ايجاد مشكل در روند برنامه نميشود؟من اصلا نميخواهم تاكيد كنم كه به طور مطلق مجري بايد تهيهكننده باشد. من در يك برنامه ديگر و در ژانر ديگري بخواهم كار كنم اصلا برايم چيز عجيبي نيست كه تنها بروم اجرا كنم و تمركزم را فقط براي اجراي آن برنامه بگذارم، اما يك سري برنامهها هستند كه مجري مولف برنامه است. امسال، هفتمين سالي است كه در برنامه ماه عسل هستم و البته آزمون و خطاهايي هم داشتهام. طرح برنامه ماه عسل را خودم ارائه كردهام و دقيقا ميدانم كه بايد چه برنامهاي روي آنتن برود. مطمئنا اجرا در كنار تهيهكنندگي باعث ارتقاي سطح كيفي برنامه ميشود و ميتواند تاثيرگذار باشد. در اينگونه برنامهها مجري در اصل صاحب اثر است و خودش برنامه را طراحي كرده است. من قبل از اينكه مجري باشم برنامهساز بودم، وقتي طرحي را آماده ميكنم در ذهن من شكل گرفته و مشخص است كه در برنامه بايد چه اتفاقهايي بيفتد، اما اگر تهيهكننده ديگري بيايد شايد نتواند خواستههاي مرا برآورده كند من تنها براي اين برنامه تعصب دارم چرا كه سالها براي اين برنامه زحمت كشيدهام. نكته مهم اين برنامه اين است كه هم جلوي دوربين و پشت دوربين يك هدف را دنبال ميكند.
در حال حاضر مجرياني داريم كه بتوانند برنامه را خوب اداره كنند؟دفاع صنفي نميخواهم بكنم، اما اجرا كار بسيار مشكلي است. اجراي يك برنامه زنده تاك شو انرژي فراواني ميخواهد، در حال حاضر مجريان اينگونه برنامهها بسيار كم هستند كه توانايي داشته باشند. ببينيد بازيگر نميتواند مجري خوبي باشد چون او در مقابل دوربين بازي ميكند و كارش كاملا با اجرا متفاوت است. مجري بايد حواسش به عرف جامعه، ذائقه مخاطب، دوربينها، دكور، كارگردان، مهمان، موضوع برنامه و... باشد پس نبايد اين كار را ساده ببينيم و بخواهيم اجراي برنامههاي تلويزيوني را به افرادي بسپاريم كه مجري تلويزيون نباشند.
پس چرا فكري براي تربيت مجري نميكنيم تا اين مشكلات حل شود؟مجري الزما در كلاسهاي گويندگي و دانشگاه تربيت نميشود، بايد تستهاي مختلفي از افراد گرفته شود تا بخوبي استعدادها شناسايي شوند. اساتيدي هستند كه در حال حاضر گوشهنشين شدهاند و فرصتي براي اجرا به آنها نميدهند حداقل ميتوانيم از اين افراد استفاده كنيم تا مجريان خوبي تربيت كنند. اين اتفاق براي همه ما خوب است چون همين موضوع باعث ايجاد رقابت ميشود.
بين اجرا و تهيهكنندگي كدام را انتخاب ميكنيد؟تهيهكنندگي را انتخاب ميكنم كه مجرياي را بياورم تا حرفم را بفهمد و اجرايي را ميپذيرم كه تهيهكننده متوجه خواستههايم باشد.
چرا مانند برخي از مجريان در طول سال برنامه اجرا نميكنيد و فقط در ماه مبارك رمضان يا ويژه سال تحويل در برنامهها حضور داريد؟احساس ميكنم اگر زياد بخواهم اجرا كنم عادي ميشوم. من بضاعت اندكي دارم كه همين بضاعت را در يك برنامه ميتوانم خرج كنم، اما در برنامههاي بعدي قطعا تمام ميشوم و براي مخاطب تكراري خواهم شد. مخاطب نبايد هيچوقت بتواند مجري را پيشبيني كند. اگر روزي اين اتفاق بيفتد ميدانم كه با ديدن من شبكه را عوض خواهد كرد و براحتي از من عبور ميكند. پس تمام تلاشم را ميكنم تا در برنامهاي باشم كه حرف جديدي داشته باشم و مخاطب نتواند مرا پيشبيني كند. من برنامه ماه عسل را بسيار دوست دارم و در زمان پخش اين برنامه هيچ كاري را با هيچ پولي انجام نميدهم و تمام تمركزم را براي برنامه ماهعسل ميگذارم تا بتوانم در ماه مبارك رمضان برنامه خوبي را براي مخاطبانم اجرا كنم.
شما در اجرا از كسي تقليد ميكنيد؟خير، من فقط قرار است آينهاي از مهمانانم به مخاطب باشم. روزهايي كه مهمان در برنامه حرف ميزند فقط سكوت ميكنم و همين موضوع باعث ايجاد فضايي ميشود تا ارتباط خوبي برقرار گردد.
برخي از منتقدان شما ميگويند دوست داريد سطح اطلاعات خودتان را به رخ مهمان بكشيد يا نگاهي از بالا به پايين به مهمان داريد.هيچوقت اينگونه نبوده است. امسال برنامههايي بوده كه من از اول تا آخر برنامه كمتر از 9 دقيقه صحبت كردم. سوالها را كوتاه ميپرسم تا مهمان حرف بزند، اما بعضي اوقات پيش ميآيد كه مهمان حرف نميزند. شما در نظر بگيريد افرادي در برنامه ماه عسل حضور دارند كه براي اولين بار به تهران ميآيند و با ديدن استوديو، نور و محيط دچار استرس ميشوند و نميتوانند حرفهايشان را به خوبي بيان كنند، من فقط تلاش ميكنم كه اين فضا شكسته شود و مخاطب براحتي حرفهايش را بگويد.
حرفي هست كه در برنامه ماه عسل نگفته باشيد و اينجا بخواهيد بگوييد.ناراحتم از كساني كه برنامه تمام ميشود و شروع ميكنند به تخريب كردن افرادي كه در برنامه حضور داشتند. مهمانان برنامه افراد عادي هستند، اينها سنبل، الگو يا معصوم نيستند. افرادي هستند كه فقط زندگيشان را در تلويزيون براي مردم بازگو كردهاند. همه ما خوبي و بديهايي داريم اينكه بياييم و عيبهاي ديگران را بزرگ جلوه دهيم كار خوبي نيست. بر خودم لازم ميدانم از همه مردم براي ابراز محبتشان و اظهارنظرهايشان تشكر كنم.
منبع: جام جم