سرویس مجلس ـ نماينده فاروج و قوچان گفت: همه فعاليت‌هايي كه در انتخابات انجام مي‌شود، خود دمكراسي است، ولی هزينه‌هاي بسياري از سرمايه ملي مصرف مي‌شود كه بايد برنامه‌ريزي شود تا اين هزينه‌ها را پايين بياوريم.
نصرالله كماليان درباه هزینه‌های انتخاباتی و راهکارهای کاهش آن به خبرنگار ما گفت: اصولا دمكراسي هزينه دارد و اين هزينه بر دوش مردمي است كه دمكراسي را برگزیده‌اند و علاقه هم دارند اين دمكراسي باشد.
وی افزود: هزينه‌ها چند جا مصرف مي‌شود؛ يكي دولت است كه كارش اجراي قانون انتخابات است و اصل هزينه‌ها را انجام مي‌دهد، چرا كه از پیش از نام‌نویسی با ستاد‌ها و جلساتي كه تشكيل مي‌دهد و با آمادگي‌هايي كه ايجاد مي‌كند، اين هزينه‌ها آغاز مي‌شود. زماني هم كه كانديداها نام‌نویسی ميكنند، تعداد معلوم مي‌شود و پروند‌ها بايد به نهاد‌هاي مربوطه ارجاع شود. خلاصه نشست‌هایی كه برگزار مي‌شود، صلاحيت‌ها، رد صلاحيت‌ها و پيگيري‌هاي كه انجام مي‌شود، همه هزينه‌بر است و طبيعتا پس از آن خود اجراي انتخابات كلي هزينه دارد مثل حمل‌ونقل، تو‌زيع اوراق انتخاباتي و تعيين مجريان سر صندوق‌ها؛ به هر حال اينها هزينه‌هاي زيادي مي‌برد.
عضو كميسيون عمران افزود: اين هزينه‌ها به ناچار هست، ولي مي‌توان به وسيله‌هايي اين هزينه‌ها را كم كرد؛ البته راه‌هاي گوناگونی براي كم كردن هزينه‌ها وجود دارد كه بايد برنامه‌ريزي شود؛ مثلا مي‌توانيم كاري كنيم كه تعرفه‌ها كاملا از بين برود و سامانه كلا الكترونيكی و رايانه‌اي شود و حتي ممكن است در آينده كاري شود كه هر كس بتواند از درون خانه رأي دهد؛ بنابراین، اين‌كارها شدني است، ولی نياز به برنامه‌ريزي و كار دارد.
این نماینده مجلس گفت: اگر سامانه دمكراسي ما به مانند برخي از كشورها پارلماني بشود، يعني پارلمان دولت را تعيين كند، حزب مي‌توانست خيلي قوي باشد. احزاب پارلمان را به عهده مي‌گرفتند و هزينه انتخابات بسيار پايين مي‌آمد.
وی درباره حضور احزاب در انتخابات گفت: البته احزاب به انتخابات شكل مي‌دهند، آنها براي كانديداها برنامه‌ريزي ميكنند و با مردم هميشه و از مدت‌ها قبل در ارتباطند. مردم از طريق احزاب، كانديداهايشان را بهتر و خيلي زودتر مي‌شناسند و با فعاليت‌ها و ديدگاه‌هاي آنها آشنا مي‌شوند.
کمالیان افزود: البته برخي هزينه‌ها را هم نماينده‌ها خودشان انجام مي‌دهند؛ هر‌چند تبليغات قانوني انتخابات، ده روزه است (همان ده روز آخر كه منجر به انتخابات مي‌شود) همه مي‌دانند كه تبليغات خانه به خانه و رو در رو، يعني تبليغات قانوني در جلسات خانگي در نشست‌های گوناگون و البته رسمي وجود دارد.
همه اينها هزينه است و اين هزينه كه امسال دولت براي هر نماينده در نظر گرفته، هزينه‌اي است كه تنها دولت پرداخت مي‌كند. هر كانديدا بين پنجاه تا صد ميليون تومان يا بيشتر شخصا هزينه مي‌كند. طرف‌دارهاي نماينده‌ها هم ممكن است هزينه‌هايي بكنند و البته شمار كانديداها را اگر در اين هزينه‌ها ضرب كنيد، مبلغ بسيار كلاني است كه در واقع هزينه دمكراسي و مردم‌سالاري است كه براي رشد و توسعه همكاري بين مردم و دولت ضروري و لازم است. همان گونه كه دولت براي امنيت و توسعه فناوري و غذا و سلامت هزينه مي‌كند، براي دمكراسي هم بايد هزينه كند. اما بايد درست هزينه شود، چرا که اين درست هزينه كردن، مورد سؤال خيلي‌هاست.
وی به دیگر راهکارهای کاهش هزینه اجرای انتخابات اشاره کرد و اظهار داشت: اگر شمارش آرا با رايانه انجام شود، از همانجا به وزارت كشورفرستاده می‌شود و اين هزينه‌ها را كم مي‌كند. يا اگر صورت جلسات رايانه‌اي شود در همانجا امضا و قفل شود، نيازي به جلسات كاغذي نيست. اينها علاوه بر كم كردن هزينه‌ها، سرعت عمل را بالا مي‌برد؛ مثلا پيشنهاد آمده است تا يك صورتجلسه از هر صندوق به نماينده‌ها داده شود؛ بنابراین، اگر اين مطلب در رايانه انجام شود، اصلا نيازي به صورتجلسه نيست، بلکه همه مي‌توانند دسترسي داشته باشند و باید گفت که این گونه کار کردن، علاوه بر كم كردن هزينه، موضوع را نیز شفاف‌تر و شايعات تقلب را نیز كم مي‌كند.
