سرویس اجتماعی ـ زیاد مطمئن نیستیم که واژه «توریسم درمانی» درست باشد، ولی گویا «گردشگری درمانی» هم منظور را کامل نخواهد رساند؛ شاید «جهانگردی پزشکی» اصطلاح بهتری باشد و شاید هم... !
بر پایه تعریفهای سازمان جهانی جهانگردی (UN-WTO) یکی از اهدافی که میتواند گردشگر را برانگیزد تا عزم سفر کند، مسافرت برای به دست آوردن سلامتی است. در حقیقت، توریسم درمانی، نوعی از گردشگری است که به منظور حفظ، بهبود و به دست آوردن دوباره سلامت جسمی و ذهنی، به مدتی بیشتر از ۲۴ ساعت و کمتر از یک سال صورت میگیرد و بر سه گونه است: گردشگری تندرستی، مثل مسافرت توریست به دهکدههای سلامت و مناطق دارای چشمههای آب معدنی و آب گرم. گردشگری درمانی به معنای مسافرت توریست به منظور استفاده از منابع درمانی طبیعی (آبهای معدنی، نمک، لجن و غیره) است که معمولا برای درمان برخی بیماریها یا گذران دوران نقاهت صورت میگیرد. گردشگری پزشکی، مسافرت به منظور درمان بیماریهای جسمی یا انجام نوعی از عملهای جراحی تحت نظارت پزشکان در بیمارستانها و مراکز درمانی. به گزارش «تابناک»، هنگامی که سخن از سفر گردشگران خارجی به کشورهایی چون مالزی یا هند به میان میآید، تصور سفرهایی به ذهن راه مییابد که به قصد دیدن زیباییهای طبیعی، تاریخی و یا حتی فرهنگی این کشورها انجام میگیرند، اما کمتر کسی میداند که بخش بزرگی از این سفرها، در واقع نه برای گردش و تفریح که به قصد درمان و استفاده از امکانات پزشکی به این مناطق ختم میشود؛ خدماتی با مرغوبیت زیاد و هزینه کم.
هماکنون سالیانه بیش از دو میلیون و پانصد هزار نفر برای معالجه، سفرهای خارجی میروند و به این ترتیب، جهانگردی پزشکی به سرعت در حال تبدیل به منبع درآمدی جذاب و برای برخی از کشورها، بسیار پول ساز است.
به این ترتیب که مثلا یک آمریکایی به جای آنکه در کشور خودش معالجه و هزینههای زیادی متقبل شود، به کشور ارزانی مثل هند، در آن سوی دنیا سفر خواهد کرد تا معالجه شود و برای نمونه، به جای ۷۷ تا ۱۳۳ میلیون تومانی که قرار بوده برای عمل قلب در کشور خودش بپردازد، همین عمل را با همان کیفیت و استانداردها، با هفت میلیون تومان در هند به انجام برساند.
؛
برزیل
|
عمل زیبایی
|
جراحی روی صورت و سینه در این کشور، بین سه تا شش میلیون تومان هزینه خواهد
داشت
|
در واقع پزشکان
برزیلی به سرعت در حال تبدیل شدن به بهترین جراحان زیبایی در دنیا هستند
|
کاستاریکا
|
معالجه و کاشت دندان - عمل زیبایی
|
هزینه هایی به مراتب پائین تر از آمریکا و اروپا
|
سالانه چهار میلیون
نفر توریست به آنجا سفر میکنند که ۱۵ درصد آنها را توریستهای درمانی تشکیل میدهند
|
مجارستان
|
درمان طبیعی دردهای عضلانی و مفاصل – معالجات ارتوپدی
|
ماساژ درمانی در کنار برکه ها و آبگرم ها، قابل قیاس با سایر درمانها نیست
|
در این کشور چشمه
های متعدد آبگرم با خواص درمانی وجود دارد
|
هند
|
جراحی های قلب، چشم، عضلات و استخوان
|
به مثال موجود در متن مراجعه کنید
|
میزان ورود توریست
های درمانی به این کشور تنها در یکسال گذشته سی درصد رشد داشته است
|
مالزی
|
بسته پزشکی "آدم تندرست" این کشور بسیار مشهور است؛ شامل انواع آزمایشهای
گوناگون، از خون گرفته تا رادیولوژی تمام قد
|
شما میتوانید با پرداخت ۳۴۰ هزار تومان، از این بسته پزشکی استفاده نمایید در
صورتی که همین خدمات در آمریکا یا انگلستان، کمتر از سه میلیون تومان آب نمیخورد
|
جذب سالانه دویست
و پنجاه هزار توریست درمانی که این آمار هر ساله در حال افزایش است
|
مکزیک
|
از چک آپ گرفته تا جرم گیری و درمان دندان و حتی ویزیت روانپزشک
|
جدای از هزینه های ارزان، وجود چشمه های معدنی هم از مزایای سفر به مکزیک
است
|
ناگفته پیداست که
به دلیل مجاورت با آمریکا، بسیاری از توریستهای درمانی مکزیک، مبدا مشخصی دارند؛
بیش از ۷۰ درصد ایشان اهل ایالات متحده هستند
|
سنگاپور
|
جراحی های دقیق قلب، مغز، رگ ها و اعصاب است - جراحی های میکروسکوپی و فوق
العاده دقیق
|
برخی از خدماتی درمانی که در این کشور ارائه می شود، علاوه بر اینکه کم نظیر
هستند، با کمترین هزینه در قیاس با رقبا عرضه می شود
|
بنا به اعلام
سازمان بهداشت جهانی ، سنگاپور بهترین و پیشرفته ترین خدمات پزشکی را در قاره آسیا
دارد؛ خدماتی که رتبه ششم جهان را برایش به ارمغان آورده است و حالا هر ساله
میزبان بیش از یک و نیم میلیون نفر گردشگر سلامت می باشد
|
تایلند
|
جراحی های پلاستیک و زیبایی
|
به نسبت برخی از کشورهای منطقه، ارزانتر است
|
این کشور یکی از
پیشتازان عرصه جراحی های ارزان و دقیق پلاستیک و زیبایی است و بسیاری از بیماران
ژاپنی، چینی و ویتنامی ترجیح می دهند به این کشور سفر کنند
|
ترکیه
|
جراحی لیزر چشم
|
علاوه بر استانداردهای درمان پزشکی، هزینه های معالجات در این کشور نسبتا
خیلی ارزان است
|
کمتر کسی می داند
که بعد از آمریکا، بیشترین مراکز پزشکی و بیمارستان هایی که عضو جی سی آی (کمیسیون
همکاری های پزشکی بین المللی) هستند در ترکیه قرار دارند
|
کرهجنوبی
|
جراحی های سرطان - زیبایی
|
به نسبت برخی از کشورهای منطقه، ارزانتر است
|
این کشور با درآمد
سالانه ۹۹ میلیون دلار در این زمینه، برنامه مدونی برای تبدیل شدن به قطب توریسم
درمانی دارد
|
جدول برگرفته از وبسایت روزنامه نگار آزاد که بروز رسانی شده است
سهم ایران از توریسم درمانیدر حالی که توریسم درمانی در بسیاری از کشورها، نقش مهمی در ارزآوری دارد و هر ساله چهل تا پنجاه میلیارد دلار درآمد ارزی، تنها از مبدأ خاورمیانه عاید کشورهای اروپایی و آمریکایی در مقصد توریست درمانی میشود، در ایران این صنعت هنوز جایگاه خودش را پیدا نکرده و در گامهای آغازین گیر کرده است.
در سال ۸۲ برای نخستین بار توریسم درمانی در گردشگری ایران از سوی وزارت بهداشت مورد توجه قرار گرفت؛ اما آنچه در این میان برای وزارت بهداشت مورد توجه بود، اشتغالزایی دانشآموختگان پزشکی بود، نه رونق این بخش نوپا.
شاید میتوان گفت که ایجاد این نوع از توریسم، به صورت مستقل در سال ۸۳ و درست پس از ادغام سازمان میراث فرهنگی و سازمان ایرانگردی و جهانگردی به پیشنهاد رئیس وقت این سازمان مطرح شد.
اینجا بود که دولت موظف شد، به گونهای برنامهریزی کند که تا پایان برنامه چهارم توسعه بتواند ۳۰ درصد از نیازهای درمانی و بهداشتی کشور را از طریق صدور کالا، خدمات پزشکی و توریسم درمانی فراهم کند.
پس از مدتی، بحث راهاندازی مراکز درمانی مجهز بخش خصوصی در برخی مناطق آزاد کشور بر سر زبانها افتاد اما دیری نپایید که وزیر بهداشت و مسئولان وقت، صحبت از آبروی کسب کرده سازمان مطبوعشان در نیم قرن به میان آوردند و خود را محق به دخل و تصرف همه جانبه در این زمینه دانستند و بدین ترتیب، فتیله اشتیاق بخش خصوصی به ورود در این امر پایین کشیده شد!
تقریبا در همان روزها بود که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هم به نوبه خود به ماجرا راه یافت و ماحصل امر، «شورای سیاستگذاری گردشگری سلامت» نام گرفت که معاون گردشگری این سازمان را در رأس خود میدید؛ شورایی که ظرف چند سال گذشته بوده، ولی جز چند طرح روی کاغذ، هیچ خروجی ملموسی نداشته است.
این در حالی است که وزارت بهداشت برای گسترش توریسم درمانی، تهیه طرح جامع توریسم درمانی کشور را در نظر گرفت و برای نمونه، تلاش کرد تا بیمارستانها را به شیوهای مدرن درجهبندی کند و تا اندازهای نیز در این امر موفق بوده، ولی سرعت اجرای طرح به شدت کند است.
یکی دیگر از برنامههای در دست اقدام در وزارت بهداشت، صدور ویزای درمانی بوده که در صورت موافقت وزارت امور خارجه با صدور آن، امتیازاتی برای افراد دریافتکننده این ویزا در نظر گرفته میشود، صدور سریعتر ویزا از جمله امتیازات این ویزاست. ببینیند تا کجای کار را محاسبه کردهایم!
یکی دیگر از برنامههای در دست اقدام در وزارت بهداشت، صدور ویزای درمانی بوده که در صورت موافقت وزارت امور خارجه با صدور آن، امتیازاتی برای افراد دریافتکننده این ویزا در نظر گرفته میشود؛ صدور سریعتر ویزا از جمله امتیازات این ویزاست.
توریسم درمانی از آن دست موضوعاتی است که اگر سرمایهگذاری لازم در آن شود، به نظر یکی از راههای بسیار سریعالوصول و ارزشمند ارزآوری خواهد بود؛ یعنی راهی است که نسبت به دیگر موارد، سرمایهگذاری خیلی کمتری میخواهد و همچنین تأثیرات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی فراوانی به دنبال خواهد داشت.
برای نمونه، شما وقتی کالایی را صادر میکنید، خود به خود نوعی وابستگی اقتصادی و به دنبال آن سیاسی در مصرفکننده نسبت به تولیدکننده ایجاد میکنید؛ همان گونه که ما بسیاری از کالاهایی را که از خارج وارد میکنیم، خود به خود نوعی احساس وابستگی به کشور تولیدکننده داریم.
برسد به دست مسئولان: شاید توریسم درمانی، راهکار بسیار خوبی برای برون رفت از بسیاری مشکلات پیش رویمان باشد؛ آیا تاکنون به این موضوع اندیشیدهایم؟