کاهش سن جراحي زيبايي در ایران

روزنامه تهران امروز نوشت:

اين روزها نه‌تنها دختران و پسران جوان خود را به تيغ جراحي مي‌سپارند تا زيباتر به‌نظر برسند بلكه پاي نوجوان‌ها هم به اتاق‌هاي عمل كشيده شده تا با بيني، گونه و حتي اندامي زيباتر زندگي خود را ادامه دهند. به‌گفته مصطفي تبريزي، متخصص روان‌شناسي، سن متقاضيان جراحي زيبايي بيني به 14 سال در پسران و 15 سال در دختران كاهش پيدا كرده است.

 اگرچه براساس آخرين آمار اعلام شده ايران از نظر تعداد جراحی زیبایی بینی، رتبه اول را در جهان به خود اختصاص داده است. اما ايراني‌ها تنها از بيني خود ناراضي نيستند. پس از بيني جراحي‌هاي شكم و سينه نيز از فراواني بالايي برخوردارند. اتفاقي كه به عقيده دكتر ابراهيم فياض، مردم‌شناس، «در بي‌خبري مسئولان و فقدان اقدامي جدي در رسانه ملي رخ داده است.» او در گفت‌وگو با تهران‌امروز مي‌گويد: «مقابله با اين فرهنگ نادرست، در قالب طرح‌هاي عفاف و حجاب قابل اجراست.» وي ادامه مي‌دهد: «بودجه‌هاي كلاني در قالب طرح عفاف و حجاب به دستگاه‌هاي دولتي اختصاص مي‌يابد كه متاسفانه بدون كمك گرفتن از مردم شناسان و جامعه شناسان هزينه مي‌شود.»

 به نظر مي‌رسد حدود 15 درصد از مردان و 90 درصد از زنان از ظاهر مادرزادي خود راضي نيستند. دكتر مجيد ابهري متخصص علوم رفتاري، بر اساس پژوهشي كه به تازگي انجام شده دليل اصلي اين اقدامات را «توهم خود زشت پنداري» اعلام كرده و گفته است: «تنها 20 درصد از جراحي‌هاي زيبايي جنبه درماني و ضروري دارند و 80 درصد آنها غيرضروري و تشريفاتي است.» اين در حالي است كه «85 درصد از جراحي‌كنندگان زيبايي از چهره‌ بعد از عمل خود رضايت ندارند و نه‌تنها اعتماد به نفس‌شان افزايش نمي‌يابد بلكه دچار سرخوردگي هم مي‌شود.» به‌عقيده دكتر تبريزي، كاهش سن عمل زيبايي در كشور «نشان‌دهنده اين است كه فرد به انجام عملي تصميم مي‌گيرد كه هنوز آگاهي و شناخت كافي از اين موضوع و پيامدهاي ناشي از آن ندارد.»


سرخوردگي پس از عمل

كافي است ساعتي را در خيابان‌هاي شهر قدم بزنيد يا همانطور كه به امور روزمره خود در بانك و ميادين تره‌بار مي‌پردازيد با دقت بيشتري از هميشه به اطراف نگاه كنيد. بدون شك، دختران و پسراني را خواهيد ديد كه با بيني‌هاي چسب زده هر يك به سويي مي‌روند. اما تنها دقيقه‌اي ايستادن در كنار آنها، تنفس با صدا و مشكل‌شان در دم و بازدم را رومي‌كند. اما چرا آنها هزينه‌هاي سنگين، درد و عوارض جراحي را به جان مي‌خرند تا با بيني برچسب زده در خيابان راه بروند؟ مصطفي تبريزي در اين باره به تهران‌امروز مي‌گويد: «بيشترين افرادي كه عمل زيبايي انجام مي‌دهند كساني هستند كه عزت نفس و اعتماد به نفس پاييني دارند و اين افراد در پي دستيابي به تاييد نظر افراد ديگر جامعه و جايگاه اجتماعي‌اند، در حالي‌كه اين جايگاه حاصل توهم ذهني آنان است و پيامد و نتيجه عملي و كاربردي براي آنها در جامعه ندارد. برخلاف كشور ما جراحي زيبايي ليپوساكشن (كوچك كردن شكم) شايع‌ترين عمل زيبايي در دنياست كه هدف درماني دارد.» او ادامه مي‌دهد: «اين افراد عموما پس از عمل به آن ميزان رضايت مورد نظر خود دست نمي‌يابند و چهره و ظاهري كه قبل از عمل در ذهن خود مي‌پرورانند را محقق نمي‌بينند و عموما با مشكلات ثانويه ديگري از قبيل مشكلات تنفسي، افتادگي گونه، بازگشت چين و چروك‌هاي صورت و... مواجه مي‌شوند اما چون پيش از عمل تعهدنامه امضا كرده‌اند امكان اعتراض ندارند!»


زير تيغ تيز

زن مرده بود! يك هفته قبل براي عمل جراحي زيبايي در بيمارستان بستري شده بود اما پس از عمل جراحي، كارش به بخش مراقبت‌هاي ويژه كشيد و سرانجام آلارم دستگاه‌ها پرستاران را از مرگش باخبر كرد. او در روز نخست بستري به خبرنگار تهران‌امروز گفته بود: «راضي به جراحي نبودم اما همسرم اصرار كرد تا اندامي شبيه مدل‌هاي خارجي داشته باشم.» دكتر ابراهيم فياض در اين باره به تهران امروز مي‌گويد: «متاسفانه هيچ برنامه‌اي براي بومي نگه داشتن معيارهاي زيبايي ما وجود ندارد. فقط به تلبيغات صدا و سيما نگاه كنيد! كودكان مو طلايي با چشمان رنگي گلچين شده‌اند تا به عنوان بچه‌هايي زيبا كالاها را تبليغ كنند. اين به ذهن مخاطب القا مي‌كند كه براي زيبا بودن بايد شبيه اروپايي‌ها باشيد!» او ادامه مي‌دهد: «غريزه جنسي در جامعه كنوني و به دور از برنامه‌هاي صحيح براي ازدواج جوانان ارضا نمي‌شود و چنين مسائلي بازتوليد فرهنگي غريزه ارضا نشده است. دختران و پسران براي آنكه مورد توجه باشند به خودنمايي دست مي‌زنند و ديگر لوازم آرايش خلأ‌هاي آنان را پر نمي‌كند.»

دختر گان پوشيده و آماده رفتن به اتاق عمل است. 23 ساله است و آماده تا با اندامي زيباتر از بيمارستان مرخص شود. مي‌گويد: «براي پرداخت هزينه سه ميليون توماني، وام گرفتم و چون پدرم راضي نبود هيچ كمكي به من در اين زمينه نكرد. اما آخرش مجبورش كردم رضايت‌نامه را امضا كند و انگشت بزند.» او ادامه مي‌دهد: «دلم مي‌خواست آنطوري كه دوست دارم لباس بپوشم. حتي در دوران مدرسه گاهي دوستانم مرا مسخره مي‌كردند. دلم مي‌خواست مثل هنرپيشه‌هاي خارجي باشم. وقتي چنين امكاناتي هست و در دوره‌اي زندگي مي‌كنيم كه با عمل جراحي مي‌توانم به آرزوهايم برسم و همه جا بدرخشم، چرا از اين امكان استفاده نكنم؟» سينا، 18 ساله است و تازه پيش‌دانشگاهي‌اش را تمام كرده.

چسب سفيدي كه طول و عرض دماغش را پوشانده از دور داد مي‌زند اين بيني عمل شده است. گوشه مطب ايستاده و سرش را بالا نگه‌داشته تا بيني‌اش بيشتر از هميشه سربالا به نظر برسد. او نزديك به چهار ميليون و ششصد هزار تومان براي عمل بيني هزينه كرده است. مي‌گويد: «وقتي مي‌رفتيم مهماني يا در كوچه و خيابان احساس مي‌كردم مردم، به‌ويژه دخترها به بيني من مي‌خندند.» گوشي موبايلش را بالا مي‌آورد و يكي از عكس‌هاي قديمي خود كه نيمرخش را به نمايش گذاشته نشانم مي‌دهد: «دكتر مي‌گفت نيازي به عمل نيست. حتي مي‌خواست منصرفم كند اما وقتي قاطعيت مرا ديد عملم كرد.» قبل از اين خودش را پسري زشت مي‌دانسته اما حالا اوضاع برايش فرق مي‌كند: «دماغم بهترين شكل را هم كه نداشته باشد حداقل سربالاست و اين نوع دماغ مد است. پس كسي نمي‌تواند از من ايراد بگيرد.»


خلأ ‌نظارت وزارت بهداشت

سال گذشته بود كه متخصصان اعلام كردند تعداد کسانی که به‌عنوان متخصص عمل می‌کنند، 10 برابر بیشتر از جراحان پلاستیک واقعی است! دکتر افسر افشار نادری یکی از اساتید جامعه‌شناسی در اين‌باره گفت: «روزانه بیش از 30 تا 50 نفر برای انجام عمل لایپوساکشن به کلینیک‌ها و مطب‌ها مراجعه می‌کنند و تعداد بالای افراد متقاضی باعث شده است که پزشکان با توجه به درآمد کمی که در سایر رشته‌ها دارند، به انجام این عمل بپردازند كه همین امر، ریسک و خطر آسیب به متقاضی را بسیار بالا می‌برد و سالانه شاهد مواردی از فوت در نتیجه عمل غیرمتخصصانه لایپوساکشن هستیم.

 این در حالی است که هیچ نظارتی از سوی وزارت بهداشت و نظام پزشکی بر عملکرد این مراکز درمانی وجود ندارد.» به‌گفته او در حالي كه 157 جراح پلاستیک در تهران مجوز انجام عمل بینی را دارند،هفت هزار پزشک این جراحی را انجام می‌دهند. تعداد قربانیان جراحی‌های زیبایی به‌دلیل نبود آمار رسمی مشخص نیست. با اين همه هر روز، جوانان و نوجوانان ايراني براي آنكه به گمان خود زيباتر باشند فارغ از اينكه هميشه خطر وقوع اتفاقات پيش‌بيني نشده وجود دارد، خود را به تيغ تيز جراحي پزشكان مي‌سپارند. اتفاقي كه اين روزها حتي دامن 14 ساله‌ها را هم گرفته است.