در حالی که تحلیلگران هنوز در حال بحث درباره احتمال مذاکره مستقیم و دوجانبه میان ایران و آمریکا هستند، دیپلماتهای اروپایی اعلام کردهاند، برنامه جدیدی برای مذاکره با ایران تدوین کردهاند که شامل مجموعه تازهای از خواستههاست. آنها گفتهاند در ازای این خواستههای جدید، امتیازات جدیدی برای ایران در نظر گرفته خواهد شد.
به گزارش «تابناک»، در شرایطی که یکی از مباحث مهم جهانی در روزهای اخیر به مذاکرات هستهای ایران و این که این گفتوگوها از چه کانالی دنبال خواهد شد، اختصاص داشته است.
دیپلماتهای اروپایی اعلام کردهاند، در پی آمادهسازی شرایط برای برگزاری دور تازهای از مذاکرات با ایران هستند.
خبرگزاری «رویترز» ضمن انتشار این خبر به نقل از دیپلماتهایی که نام آنها را نیاورده، نوشته است: کشورهای غربی در حال بحث درباره تاکتیک مذاکرات جدیدی هستند تا پس از برگزاری انتخابات آمریکا در ششم نوامبر، از آن در مذاکره با ایران بر سر برنامه هستهای بهره گیرند.
به گفته این دیپلماتها، یکی از مهمترین گزینههایی که اکنون در این باره مطرح است، بر مبنای دادن امتیازات بیشتری از سوی هر دو طرف استوار است.
در چند دوره پیشین مذاکرات میان ایران و گروه ۱+۵، اعضای این گروه از ایران میخواستند تولید اورانیوم با غنای بالای خود را متوقف کرده، تأسیسات هستهای فردو را تعطیل و ذخیره اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده خود را به خارج از کشور منتقل کند. در مقابل، این کشورها تنها حاضر بودند تحریمها درباره فروش قطعات هواپیما به ایران را برداشته و در برخی جنبههای فنی با ایران همکاری کنند.
این در حالی بود که ایران به طور مشخص، به رسمیت شناخته شدن حق غنیسازی اورانیوم در کشور و همچنین برداشته شدن تحریمها را به عنوان شروط توافق مطرح میکرد.
اما هماکنون به نوشته رویترز، دیپلماتهای غربی اظهار داشتهاند که برای برداشته شدن فشار و تحریمها از روی ایران، این کشور باید کارهایی بیشتر از «توقف، تعطیلی و انتقال» را انجام دهد.
در این رابطه، «مارک فیتزپاتریک»، عضو مؤسسه بینالمللی مطالعات راهبردی اظهار داشته در استراتژی «بیشتر در برابر بیشتر»، غرب خواهان اعمال محدودیتهای سفت و سختی بر کل برنامه هستهای ایران است؛ افزون بر این، در پیشنهادهای جدید، اعمال محدودیت بر اورانیوم غنی شدهای که ایران هم اکنون دارد و همچنین محدود کردن افزایش ظرفیت غنیسازی این کشور مطرح خواهد بود.
به گفته وی، در مقابل این اقدامات نیاز است که تخفیف تحریمها از سوی غرب، بیش از آن چیزی باشد که پیش از این به ایران پیشنهاد شده بود.
با این حال، به نوشته رویترز، برخی دیگر از تحلیلگران بر این باورند که وجود شکاف انتظارات میان ایران و غرب و ماهیت برگشت ناپذیر برخی از تحریمها، هرگونه استراتژی «بیشتر در برابر بیشتر» را بیمعنا میسازد. نبود اطمینان میان دو طرف نیز عامل منفی دیگری است که در این زمینه تأثیرگذار خواهد بود.
رویترز میافزاید، همین امر کارشناسان را به این نتیجه رسانده که درخواست تعلیق کل فعالیتهای غنیسازی ایران، درخواستی غیرواقعبینانه و غیرعملی است؛ حتی اگر در قالب قطعنامههای شورای امنیت مطرح شده باشد. در عوض، خواسته غرب احتمالاً بر این اساس استوار خواهد بود که این فعالیتها را تا آنجا که میشود، محدود کند.
در مجموع، به باور کارشناسان مورد اشاره رویترز، مذاکرات باید با هدف محدود کردن فعالیت غنی سازی و ذخیره اورانیوم ایران و همچنین دادن اجازه بازرسیهای بیشتر به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی استوار باشد. در مقابل، طرف غربی نیز باید تحریمها را مرحلهای کاهش دهد.