در فاصله كمتر از دو سال تا آغاز جامجهاني 2014 برزيل، اين كشور به عنوان كشوري كه همواره در ورزش حرفهاي زيادي براي گفتن داشته، هرگز شبيه سرزميني كه مردمانش ورزش را در برنامههاي روزمره خود گنجاندهاند، به نظر نميرسد. برزیل رفتهرفته «چاقترین» کشور جهان میشود و جای آمریکا را در صدر جدول چاقترين كشورها میگیرد. اكنون قرار است لوئیز نازاریو دلیما (رونالدو) الگوی میلیونها هموطنش شود و آنها را به «لاغر شدن» ترغيب كند. رونالدو در دوران فوتبالش عنوانهای زیادی داشت؛ از «مریخی» گرفته تا «چاق». او با پیراهن بارسلونا، رئال مادرید، اینتر و میلان چهارصد گل به ثمر رساند، سه بار توپ طلای فوتبال جهان را از آن خود کرد و پس از قهرمانی در جامهای جهانی 1994 آمریکا و 2002 کره و ژاپن به يكي از دوست داشتنیترين چهرههاي كشورش بدل شد. بروز برخی نارساییهای غددی باعث شد تا بازیکنی که روزگاری بسیار «چابک» و «تکنیکی» بود، به شکلی نادر و باز هم «پدیدهوار» اضافه وزن عجيبي پيدا كند.
رونالدو به عنوان يكي از اعضاي كميته محلي ميزباني جامجهاني 2014، قرار است به برگزاري اين مسابقات كمك كند اما داشتن 118.4 کیلوگرم وزن و 1.84 قامت، 25.5 درصد چربی و دور شکم 107 سانتیمتری در کنار کلسترول خون 283 باعث میشود تا رفتن به هر یک از پروژههای مربوط به جام جهانی از جمله ورزشگاههای میزبان جام بیستم برای او به عذابی سنگین تبدیل شود. بر اساس یک ارزیابی بدنی (Body-Mass-Index) رونالدو نه تنها اضافه وزن دارد که حتی با «چاقی مفرط» دست به گریبان است. همه برزیل از بیماری رونالدو با خبر هستند؛ چرا که میلیونها نفر تست پزشکی او را از تصاویر زنده تلویزیونی پیگیری میکردند اما اکنون قرار است این بازیکن بازنشسته در برنامهای تلویزیونی آشکارا وزنش را کاهش دهد. این برنامه که در شبکه «Globo» برزیل پخش میشود، «Medida Certa» نام دارد که به معنای «اندازه مناسب» است. برزیلیها برای سه ماه تمام میتوانند شاهد لاغرشدن ستاره سابق خود باشند وببینند او چگونه شنا و پیاده روی میکند، میدود و رکاب میزند.
در وبسایت این برنامه هم میتوان شاهد روند پیشرفت روزانه کاهش وزن رونالدو بود. پدیده میخواهد 18 کیلوگرم از وزن خود را کم کند و در این راه هیچگونه پرده پوشی در کار نخواهد بود. سرزمینی که کشور «قهوه» و «شکر» خوانده میشود، اکنون در شیرینی شکر خود غرق شده است. فروش «کافه زینیو» نوشیدنی رایج برزیل كه از 50 درصد شکر تشکیل شده، در چند سال گذشته چند برابر شده است. این نوشیدنی از میوههای شیرین و شکر ترکیب میشود. بررسی آماری موسسه IBGE در سال 2005 نشان داد 40 درصد تمام بزرگسالان برزیلی اضافه وزن دارند و یک نفر از هر 10 برزیلی «چاق» است. معضلی که صدای همه را در آورده و به نوشته روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز صنعت پردرآمد گردشگری این کشور را از رونق انداخته است. این روزنامه حتی از «اپیدمی چاقی برزیلی» نوشته است. روزنامههای محلی به این دست از انتقادها حمله ور شدند. حتی رئيسجمهور وقت، «لولا داسیلوا» در آمارهای این موسسه تردید وارد کرد؛ نه تنها از آن رو که خود را در آینههای ساختمان رياستجمهوري یکی از مردان چاق کشورش میدید که این آمار و ارقام آرزوی بزرگ او یعنی مبارزه با گرسنگی را به صورت رسمی زیر سوال میبرد. او همچنین گفته بود، کودکان هنوز هم در کشورش دچار سوء تغذیه هستند و جایی در این آمار و ارقام ندارند.
برزيل، سرزمين تضادها
برزیل، سرزمین تضادها و تناقض هاست: فقر و ثروت، زیبایی و زشتی، نژادپرستی و نوع دوستی. درست به همين دليل ظهور همزمان گرسنگی و اضافه وزن در این کشور چندان عجيب نيست. فقرای این کشور از دسترسی به سبزیجات و رژیم غذایی سرشار از ویتامین محروم هستند؛ چرا که در سرزمینهای آمریکای جنوبی این دسته از خوردنیها به طور متوسط گرانند. همزمان اما عدهاي از مردم از پیامدهای اضافه وزن میمیرند و نه از فقر غذایی! در سال جاری آمار و ارقام تازهای منتشر شده که بر اساس آنها نزدیک به 49 درصد برزیلیها اضافه وزن داشته و 15.8 درصدشان همانند رونالدو «چاق» هستند. به این ترتیب آمریکای لاتینیها در مدتی اندک به همتایان آلمانی خود رسیدهاند. در سال 2009، 51 درصد جمعیت ژرمنها دارای اضافه وزن و 15 درصدشان هم چاق بودند. وزیر سلامت برزیل نسبت به الگوی نامناسب آمریکایی هشدار میدهد. کارشناسان ارزیابی میکنند، مردم برزیل با ادامه روند کنونی در یک دهه آینده میتوانند به جای آمریکا، چاقترین ملت جهان خوانده شوند. رشد به شکلی نامطلوب و ناخواسته بزرگترین معضل برزیلی است که پیش از دهه 70، هشتاد درصد مردمانش در روستا زندگی کرده و به کار بدنی می پرداختند. در حال حاضر اما 80 درصد برزیلیها شهرنشین شدهاند؛
آنگونه که در شهرها جایی برای پارک یا مکانهای ورزشی وجود ندارد. دوچرخهسواران در ریودوژانیرو و سائوپائولو از زندگی بیزار شدهاند. برزیلیها آمد و شد با ماشین و موتور و مترو را به وسایل ورزشی ترجیح میدهند. رژیم غذایی پرکالری هم به معضل سلامت برزیلیها بیش از پیش دامن میزند. اكنون رونالدو باید سرزمینش را نجات دهد. او که روزگاری نه چندان دور بهترین فوتبالیست جهان بود، هنوز هم محبوب برزیلیهاست و این محبوبیت به دلیل کیلوهایی که از دست میدهد، بیشتر هم خواهد شد. او میخواهد نمادی برای همه آنهایی باشد که میخواهند وزن خود را کاهش دهند. رونالدو ميگويد: «فکر نمیکنم کار سادهای باشد. هر کسی که پیش از این یک بار تلاش کرده تا وزن کم کند، میداند، این کار چه ارادهای میخواهد.» به نوشته يك روزنامه محلی، رونالدو در ازاي هر هزار گرم کاهش وزن 125 هزار یورو دريافت ميكند و آن را صرف برنامههاي كاهش وزن هموطنانش خواهد كرد. او به شوخي و كنايه به اين روزنامه گفته: «اگر 18 كيلو وزن كم كنم پول زيادي به دست ميآورم. با اين پول ميتوانم كلي خوراكي بخرم و بخورم!»