در روزهای اخیر موضوع کشته شدن یکی از هموطنان تهرانی در سانحه تصادف با یکی از کارمندان و یا دیپلمات های سفارت عربستان در تهران افکار عمومی ایران را به خود مشغول کرده است. این در حالی است که اکثر هموطنان در تعطیلات به سر می برند و فرصتی برای واکنش مناسب به این اقدام نداشته اند.
به گزارش «تابناک»، این در حالی است که این موضوع باید در راس اولویت های وزارت خارجه قرار گیرد و این موضوع را نه در قالبی سیاسی که عمدتا در قالبی حقوقی مورد بررسی قرار دهند.
بر اساس گزارش، در روز های اخیر برخی معتقدند که چون وی دیپلمات بود نمی توان با او برخورد کرد و برخی هم معتقدند که بر اساس قوانین مجازات اسلامی باید وی را مجازات کرد که هر دو گروه در اشتباه هستند.
اینکه این تبعه عربستانی نقض قوانین بین المللی کرده است در آن تردیدی نیست. چرا که بر اساس کنوانسیون وین، دیپلمات های مستقر در یک کشور باید قوانین داخلی یک کشور را رعایت کنند. همراه داشتن مشروبات الکی و همچین رانندگی کردن در حالت مستی بر اساس قوانین داخلی ایران تخلف و جرم محسوب می شود. پس این فرد عربستانی قطعا تخلف کرده و مجرم است.
اما چاره چیست ؟
اولین کار این است که وزارت خارجه از عنوان شغلی وی مطلع شود. اینکه وی مامور دیپلماتیک بوده، مامور کنسولی بوده و یا کارمند اداری بوده است. چرا که نحوه برخورد دولت پذیرنده در این مورد ایران ، با فرد خاطی متفاوت خواهد بود و ممکن است وزارت خارجه عربستان وی را در عنوانی جعلی برای عدم احضار و باز جویی جا بزند. پس آگاهی از عنوان شغلی وی بسیار مهم است .
اگر شخص مذکور مامور دیپلماتیک باشد، به دلیل داشتن مصونیت دیپلماتیک نمی توان وی را بازداشت و بازجویی کرد.اگر مامور کنسولی باشد، اگر جرم بزرگ مرتکب شده باشد، می توان وی را احضار کرد. اما ظاهرا قتل غیر عمد در زمره جرم بزرگ نیست. اگر هم کارمند ادرای باشد می توان وی را احضار کرد.
اما به فرض اینکه وی مصونیت دیپلماتیک داشته باشد و نتوان وی را احضار یا بازجویی کرد، ایا این بدان معنا است که هیچ کاری در این باره نمی توان انجام داد ؟
راه های متفاوتی در این مورد خاص وجود دارد که برای آشنایی مخاطبان چند رویکرد در این زمینه معرفی می شود:
اولین و شایدشدید ترین برخورد با وی این است که وی را به عنوان عنصر نامطلوب معرفی کرده و وی را از کشور اخراج کنند. این یک راه حل سیاسی است که احتمالا مقابله به مثل طرف مقابل را در پی خواهد داشت و احتمالا برای خانواده مقتول فایده ای نخواهد داشت.
دومین راه حل این است که به این احتمالا دیپلمات سعودی اجازه خروج از ایران داده نشود، چون اگر وی از کشور خارج شود احتمالا باز نخواهد گشت. می توان به صورت نمادین و تا زمانی که دولت عربستان خسارت و دیه مقتول را پرداخت نکرده است، وی را ممنوع الخروج کنند. شاید این کار به نتیجه منتج شود و خانواده مقتول بتوانند از دولت عربستان دیه دریافت کنند.
راه حل سوم هم این است که با استفاده از راه حل های حقوقی و نه سیاسی ، با دولت عربستان برای پرداخت خسارت به خانواده مقتول ، به توافق رسید. در این بین رسانه ها نقش مهمی را ایفا خواهند کرد. رسانه ها می توانند با روشنگری در این زمینه فضا را برای پرداخت خسارت به خانواده مقتول با جدیت دنبال کنند.
اینکه یکی خواستار مجازات این دیپلمات بر اساس قوانین داخلی است و عده ای دیگر بر اساس کنوانسیون وین معتقدند که هیچ کاری در این زمینه نمی توان انجام داد ، سخنان اشتباهی است که نباید تکرار شود.
دیه رو که بیمه می ده، 