این روزها، نام موشکهای «اس ـ 300» روسی برای بسیاری از افرادی که پیگیر اخبار مربوط به منطقه هستند، آشناست و بحث درباره تحویل این نوع موشکها از سوی مسکو به دمشق، به موضوعی جنجالی تبدیل شده است؛ اما موضوع مغفول در این میان، سرنوشت «اس ـ 300»هایی است که قرار بود به ایران تحویل داده شود؛ موضوعی که امروز یکی از مقامات روسیه درباره آن سخن گفته است.
به گزارش «تابناک»، یک مقام روسی اعلام کرده مسکو در تلاش است تا تهران را قانع کند از شکایت خود از شرکت «روسو برون اکسپورت» به سبب لغو یکجانبه قرارداد فروش سامانه موشکی «اس ـ 300» صرف نظر نماید.
خبرگزاری «ریانووستی» روسیه ضمن انتشار این خبر به نقل از «سرگئی چمزوف»، مدیر اجرایی شرکت فناوری روسیه (روس تِک)، اشاره میکند که وزارت دفاع و صنایع هوافضای ایران، یک شکایت چهار میلیارد دلاری را در این زمینه به دادگاه داوری بینالمللی ژنو ارائه دادهاند.
چمزوف در این زمینه با اذعان به اینکه شکایت ایران دارای پایه محکمی است، گفته: «دادخواست ایران از سوی دادگاه داوری ژنو در حال بررسی است و متأسفانه، شانس ما برای پیروزی در دادگاه اندک است».
وی افزود: «ما تلاش داریم تا این موضوع را به شیوه دوستانه حل و فصل کنیم؛ اما تاکنون هیچ پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است». این در حالی است که ایران تأکید کرده تنها در صورتی از شکایت خود صرفنظر میکند که روسیه، تعهدات خود در قرارداد را به صورت تمام و کمال انجام دهد.
قرارداد فروش سامانه موشکی «اس ـ 300» به ایران به ارزش هشتصد میلیون دلار، در سال 2007 به امضای دو کشور رسید و بر اساس آن قرار بود، مسکو پنج سامانه از این دست را در اختیار ایران گذارد.
با این حال، در سال 2010، دیمیتری مدودف، رئیس جمهوری روسیه، با صدور فرمانی اعلام کرد که بر پایه قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل که فروش موشک، سامانههای موشکی، تانک و مواردی دیگر را به ایران ممنوع میکند، مسکو نمیتواند «اس ـ 300» را به ایران تحویل دهد. این در حالی است که ایران همواره تأکید کرده با توجه به ماهیت دفاعی این سامانه، قطعنامه شورای امنیت درباره آن مصداق ندارد.
اما جالب اینجاست که اکنون چمزوف در اظهارات خود، از آمریکا به سبب حمایت نکردنش از مسکو در طرح دعوی ایران، انتقاد کرده است. وی گفته واشنگتن فشار زیادی بر مسکو وارد کرد تا معامله را متوقف کند؛ اما سپس ادبیات خود را تغییر داد و اعلام کرد که قطعنامه شورای امنیت به طور خاص به «اس ـ 300» اشاره نمیکند و روسیه بر اساس تصمیم خود این قرارداد را لغو کرده است.
وی افزود: «آمریکاییها اکنون توافق دارند که این یک سامانه دفاعی است و روسیه به تنهایی باید مسئولیت فسخ قرارداد را بر عهده بگیرد».
به هر حال، از اظهارات این مقام روس چنین برمیآید که روسیه در سال 2010، درصدد بوده موضع گیریهای مقامات آمریکایی درباره «اس ـ 300» را بهانه کرده و در موضوع فسخ این قرارداد، کامل از خود سلب مسئولیت کند؛ اما اکنون که مشخص شده، تلاشهای همگرایانه مدودف با آمریکا به نتیجه ای نرسیده و آمریکا، روسیه پوتین را در فاصله ای بسیار دورتر از خود میبیند، مسکو با مسئولیت اقدام یکجانبه خود تنها مانده است.
اما باید دید آیا در اوضاع کنونی منطقه، روسیه همچنان بر تحویل ندادن این سامانه موشکی به ایران اصرار خواهد داشت یا خیر. به ویژه با توجه به این که به گفته رئیس جمهور سوریه، مسکو به تازگی به قرارداد خود در این زمینه با دمشق عمل کرده و این سامانه را در اختیار سوریه گذاشته است.