محبوبترین فیلم جشنواره سیویکم فیلم فجر از نگاه بینندگان و برنده سیمرغ کریستال تماشاچیان، در حالی از فردا (پنجشنبه) آهسته آهسته اکران میشود که احتمالاً جریانسازترین فیلم سال ۱۳۹۲ و جزو ده فیلم جریانساز تاریخ سینمای اجتماعی ایران لقب خواهد گرفت و اتفاقی فراموش ناشدنی در سابقه پوران درخشنده به واسطه شجاعت در پرداخت مضمون حساس و ملتهب خواهد بود.
به گزارش «تابناک»، در دورهای که همچنان مضامین اجتماعی، پیشتاز سینمای جدی ایران هستند، دو فیلم در جشنواره سی و یکم به شدت مورد توجه تماشاچیان سالنهای جشنواره قرار گرفت؛ «حوض نقاشی» به کارگردانی مازیار میری که واقعاً از سوی داوران مورد ظلم قرار گرفت و به هر صورت در اکران عمومی به حقش رسید و «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» اثر پوران درخشنده که سیمرغ کریستال بهترین فیلم با رأی تماشاچیان به طور مشترک با ساخته میری به دست آورد.
هرچند گمان میرفت به واسطه حساسیتی که پیرامون مضمون و محتوای آخرین ساخته پوران درخشنده وجود دارد، ممیزیهای پیدرپی بر این فیلم وارد شود، تیزهوشی خانم کارگردان در پردازش غیرمستقیم به بخشهایی از روایت فاجعهباری که دستمایه ساخت این اثر شده، «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» را از گزند توقیف یا کشمکشها بر سر کیفیت اکرانش دور ساخته و از فردا (پنجشنبه) کم کم شاهد آغاز اکران فیلم خواهیم بود.
اما اکران رسمی این فیلم سینمایی با حضور عوامل و بازیگران فیلم سینمایی ساعت ۲۲ روز چهارشنبه، شانزدهم مرداد ماه افتتاح خواهد شد و ظاهراً همزمان با عید فطر در سینماهای آمریکا، کانادا، امارات، آلمان، انگلیس و ایران روی پرده میرود که در این صورت، شاهد یکی از معدود اکرانهای بینالمللی فیلمهای ایرانی به موازات با اکران در ایران خواهیم بود و از این منظر نیز موفقیت تازه برای درخشنده و البته شرکت پخش این فیلم به شمار خواهد آمد.
پوران درخشنده در کاتالوگ جشنواره سی و یک فجر درباره دهمین فیلمش نوشته بود: «هیس دخترها فریاد نمیزنند بیتوجهی، سهلانگاری پدر و مادر شیرین هشت ساله، واقعهای را برای او رقم میزند. زخم آن سالها بر روح او میماند و همه زندگیاش را تحتالشعاع خود قرار میدهد. آنچه این زخم را عمیقتر میکند و واقعه را به فاجعه ختم مینماید، آن است که دخترک هیچ کس را نمییابد تا درد و دلش را با او در میان بگذارد...» و این توضیح مبهم، دعوت به دیدن فیلمی است که یکی از تابوهای اجتماعی را به تصویر میکشد؛ تابویی که روی صندلی میخکوبتان خواهد ساخت.
آخرین ساخته پوران درخشنده، روایت دختری به نام شیرین (طناز طباطبایی) است که دو بار تا آستانه ازدواج پیش میرود؛ اما هر بار ازدواجش به واسطه حوادثی که خود عامل رقم زدنش است، منتفی میشود، ولی سومین مراسم ازدواج به نظر میرسد، در حال وقوع است که این بار یک بحران بزرگ رخ میدهد. داستان فیلم ماجراهایی را پیش رویتان قرار خواهد داد که نخستین پردازش در تاریخ سینمای ایران با چنین دامنه و دقت نظری به مقوله تعرض به کودکان و تبعاتش است؛ فاجعه و پیامدهایی که در خانوادههای ایرانی بسیاری از اوقات تلاش میشود برای حفظ آبرو روی آن سرپوش گذاشته شود و همین رویکرد، فاجعه را وسعت بیشتری میبخشد و تجاوزها از شمار خارج میشود!
اگر از خواندن کلیت داستان این ملودرام اجتماعی شوکه شدهاید، با دیدن فیلم مو بر تنتان راست خواهد شد و قطعاً نگران فرزندان و کودکان اطرافتان خواهید بود و این نوع اثرگذاری منحصر به فردی است که پوران درخشنده به واسطه مطالعه بر موارد واقعی و قربانیان حقیقی چنین پدیدهای بدان دست یافته و به گفته خودش، ماهها برای ساخت چنین اثری با خود درگیر بوده و سرانجام تصمیم میگیرد اگر لازم باشد حتی خانهاش را بفروشد و سرمایه ساخت این فیلم را تأمین کند؛ فیلمی که ساختش، آن هم در این اوضاع که برخی آثار بیدلیل مجوز اکران دریافت نمیکنند، شجاعتی عجیب میخواسته است و از این زاویه میبایست قدردان درخشنده بود.
پوران درخشنده اما تنها در انتخاب مضمون، «شجاعت» و در شیوه پردازش و توزیع مناسب فضای دراماتیک در کلیت اثر، «ذکاوت» به خرج نداده، بلکه در کستینگ نیز با دقت عمل ظاهر شده تا این اثر، محل ثبت یکی از کم نقصترین بازیهای بازیگران حاضر در این پروژه طی سالهای اخیر بوده باشد و پس از اکران این فیلم در جشنواره، همه بازیگر با افتخار از حضورشان در این پروژه سخن بگویند.
بابک حمیدیان در رفتاری شجاعانه و حرفهای که در سینمای ایران، نادر است، نقش متجاوز را بازی کرده و از پس این نقش آنچنان برآمده که در بسیاری از سکانسها ممکن است از او بترسید و همین باعث شده بود که بسیاری از بازیگران از حضور در این قالب خودداری کنند و دست درخشنده را در پوست گردو بگذارند؛ اما حمیدیان که در چند سال اخیر طیف وسیعی از نقشها را به بهترین شکل ممکن بازی کرده، از پس این نقش نیز به خوبی برآمده و اثرگذارترین بازیگر فیلم شده است.
طناز طباطبایی، بازیگر نقش اول فیلم نیز هرچند بازیهای اگزجرهای را در برخی سکانسها ارائه کرده، در عین حال به عنوان یک قربانی به شدت تأثیرگذار است و ترس قربانی را به خوبی به تصویر میکشد. شهاب حسینی، مریلا زارعی، جمشید هاشمپور، امیر آقایی، فرهاد آییش و همچنین کودکی که نقش قربانی را دارد، بازیهای یک دست و پرکششی را به نمایش میگذارند که ذهن مخاطب را با پرده نقرهای سینما گره میزند.
موسیقی فیلم اثر کارن همایون فر نیز روی تدوین استادانه هایده صفییاری به خوبی نشسته و همه اجزای فیلم دست به دست هم داده تا به دیدن داستانی بنشیند که به هیچ عنوان شیرین نیست و با خروج از سالن سینما، احتمالاً روزها، هفتهها و ماهها از ذهنتان بیرون نخواهد رفت و حتی ممکن است در بخشی از روابط اجتماعیتان تاثیرگذار باشد.
زخمی که این فیلم به همگان نشان میدهد آنچنان کهنه است که دیدنش میتواند، نوستالژی رنج اجتماعی از مخفی کردن فجایع برای تک تک اعضای این اجتماع باشد و از این جهت، توصیه میکنیم اگر دنبال یک فیلم سرگرمکننده و به اصطلاح یکی از منتقدان، پی فیلم کابارهای هستید، اصلاً سمت سالنهای نمایش این فیلم نروید، ولی اگر میخواهید یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران را ـ دستکم به لحاظ مضمون ـ ببینید، لحظهای غفلت نکنید.
اکنون شما را به دیدن سکانسهایی از این فیلم، تیزر منتشر شده و همچنین خلاصهای از سخنان پوران درخشنده پس از اکران فیلمش در کاخ جشنواره فجر سی و یکم ـ که «تابناک» منحصراً ضبط و منتشر میکند ـ دعوتتان میکنیم تا با فضای این اثر پیش از دیدنش، بیشتر آشنا شوید.