انتقاد منطقی از مذاکرات هستهای آری، دروغهای پیاپی چرا؟!
حمایت همگانی از موضوعی که جنبههای گوناگون فنی و سیاسی دارد، معنایی جز جمود و خمودی جامعه ندارد، ولی نباید انتشار اخبار دروغ در مورد مذاکرات هستهای را اتفاقی دانست. بدتر از این حالتی است که یک منبع، چند خبر دروغ را منتشر کرده باشد.
کد خبر: ۳۵۷۳۰۲
تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۲ - ۱۸:۴۴ 11 November 2013
مرور رخدادهای سالهای اخیر، نشان داده هر حوزهای که از نظارت افکار عمومی یا نمایندگان مردم دور بماند، در معرض آسیبهای فراوانی قرار خواهد گرفت. امور سیاسی یا اجتماعی در غیاب نظارتهای اینچنینی با خطر سیاستگذاری و تصمیمات نادرست روبهرو هستند و نبود نظارت در امور اقتصادی، ممکن است به فساد یا حیف و میل منابع منجر شود.
به گزارش «تابناک»، رفتار تیمهای سیاستگذار و اجرایی در مذاکرات هستهای در دهه اخیر، نشان دهنده ضرورت نظارت و هشیاری عمومی در برابر آن چیزی است که در مذاکرات میگذرد.
شرایط در دو یا سه سال ابتدایی برجسته شدن مسأله هستهای به جایی رسید که این به یک باور عمومی تبدیل شد که نباید چندان به قول و وعدههای غربی اعتماد کرد، بلکه باید مذاکرات با آنها با جدیت و سرسختی بیشتری پیگیری شود. این دغدغه ذهنی شاید اکنون بار دیگر به اذهان عمومی کشیده شود، و البته به شرط باقی ماندن در حدود قانون و اخلاق باید از آن استقبال نیز کرد. جامعهای زنده نمیتواند به تحولات در موضوعی با این درجه اهمیت بیتفاوت باشد و نگرانیهای خود را نشان ندهد.
سیاست هستهای در دوره هشت ساله ریاست جمهوری احمدینژاد و به ویژه در پنج تا شش سال دبیری سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی، چندان از انتقاد در امان نیست. این انتقادات حتی در جریان مناظرات انتخابات ریاست جمهوری یازدهم با منطقی روشن و استوار از سوی بیشتر نامزدهای انتخابات مطرح شد.
اعتراض به شیوه مدیریت اجرایی مذاکرات با انتقادات از ادبیات مسئولان دولتی و سیاستهای رسانهای اتخادی توسط آنها همراه شد. حتی وزیر خارجه دولت جدید در اظهاراتی که برای آشنایان با زبان انگلیسی کاملا منطقی میرسد، استفاده از عبارتهایی مانند «ایران هستهای» یا «هستهای شدن ایران» را به دلیل تلقیهای اشتباه از آن در ترجمه درست نمیداند.
تیم جدید مذاکرات هستهای نیز اگر نظارت و پشتیبانی افکار عمومی را با خود نداشته باشد، ممکن است دچار اشتباه شود و یا اینکه در موضعی ضعیف قرار گیرد.
ولی وجود این نظارت، چهارچوب و منطق خاص خود را خواهد داشت. بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی با معیارهای خود به دنبال این است که غرب توافقی را با ایران نپذیرد که از دید وی بد باشد. توافق مناسب از دید وی تقریبا برنامه هستهای ایران را به تعطیلی میکشاند، ولی اخبار موجود نشان میدهد که غرب حتی اگر چنین آرزویی داشته باشد، آن را دیگر چندان واقعبینانه و در دسترس نمیبیند.
به طریق مشابه، بازیگران سیاسی در کشور نیز شاید با توجه به معیارهای خود، توافقهایی را مناسب یا نامناسب بدانند و البته حق دارند که در چهارچوب قانون و اخلاق، آن را بپذیرند و یا رد کنند.
بنابراین، کسی حق ندارد که یک توافق نامناسب را با دروغ گفتن مناسب نشان دهد یا اینکه یک توافق مناسب را با دروغ گفتن توافقی نامناسب نمایش دهد.
بر همین اساس، هر عقل سلیمی میپذیرد کسی حق ندارد با وادادگی و بیتفاوتی نسبت به آینده و مصلحت کشور به هر توافق نامناسبی تن دهد و در مقابل کسی حق ندارد سوگند بخورد یا با دوستان خود شرط ببندد که اجازه نخواهد داد مذاکرات به جایی برسد.
متأسفانه هفتههای اخیر و تحولات در جریان مذاکرات هستهای، شاهد نمونههایی از بداخلاقیهایی از این دست بوده است.
یک ماه پیش، یک سایت که گردانندگانی شناخته شده دارد، مدعی شد که وزیر خارجه امریکا در جریان سفر به مالزی گفته «هم اکنون در حال مذاکرات محرمانه با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران است». بررسی محتوای سخنان وزیر خارجه ایالات متحده، نشان داد که کری چنین سخنی بر زبان نیاورده و وزیر خارجه ایران نیز این سخنان را تکذیب کرد و آن را دروغ محض دانست.
هر چند دور اخیر مذاکرات هستهای در ژنو و دیدارهای طولانی طرفین به پیشرفتهایی منجر شد، توافق احتمالی به بعد موکول شد. اظهارات و سخنان مقامات کشورهای گوناگون پس از این دور از مذاکرات برای تحلیل شرایط واقعی مذاکرات مورد توجه رسانهها قرار گرفت. از جمله مواضع مهم در این میان، اظهارات وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با شبکه آمریکایی ان بیسی است.
جان کری در این مصاحبه اظهار کرد:
ـ «کور نیستیم و فکر هم نمیکنم که احمق باشیم. به خوبی میدانیم که چه اقداماتی به نفع ما، جامعه بینالمللی و به ویژه متحدان ما مانند اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج (فارس) است».
ـ «آمریکا مصمم است که یا یک توافق خوب حاصل خواهد شد یا هیچ توافقی نخواهد شد».
ـ «ما کور نیستیم و فکر نمیکنم احمق باشیم. به نظر من، ما درباره این که چگونه مسائل را بر اساس منافع ملی کشورمان و منافع جهان بسنجیم درک بسیار خوبی داریم».
نکته جالب و البته تأسفبار در این میان این است که یک بار دیگر، همان رسانهای که یک بار سخنانی نادرست را از زبان کری نقل کرد، این بار هم متن دلخواه خود را از زبان کری نوشته است:
وی گفت: «آمریکا میخواهد به عنوان نخستین گام برای حرکت به سمت برچیدن کامل برنامه هستهای ایران، تهران را از توسعه بیشتر این برنامه بازدارد. آمریکا در عین حال تحریمهای خود را علیه ایران حفظ خواهد کرد».