بانک جهانی در تازه ترین گزارش خود وضعیت اینترنت با پهنای باند زیاد را در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا را منتشر کرد، که بازهم ایران بدترین شرایط را در این شاخص بین کشورهای منطقه به خود اختصاص داد.
به گزارش اعتدال، در گزارش تفصیلی بانک جهانی به وضعیت اینترنت پهن باند، میزان دسترسی به انواع آن در کشورها، قیمت خدمات اینترنتی و ... در بین کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) پرداخته شده است.
منطقه منا که شامل 19 کشور ایران، عراق، عربستان، قطر، کویت، امارات، بحرین، جیبوتی، یمن، مصر، لیبی، الجزایر، سوریه، تونس، مراکش، فلسطین، لبنان، عمان و اردن می باشد.
در این گزارش در ابتدا میزان دسترسی به اینترنت پهن باند مورد بررسی قرار گرفته است. طبق این گزارش 12 درصد خانوارهای ایرانی به اینترنت پهن باند ثابت دسترسی دارند. در حالی که بحرین، امارات و قطر به ترتیب با 88، 69 و 66 درصد در بین کشورهای مورد مطالعه بیشترین مقدار در این شاخص را به خود اختصاص داده اند.
این آمار نامناسب و تقریبا غیر قابل قبول در حالی است که در سالهای اخیر مدیران اجرایی دولت به خصوص مدیران شبکه های ارتباطی کشور، بارها از رشد شگفت انگیز توسعه ICT در اقصی نقاط ایران خبر داده اند. این آمار وقتی خنده دار می‌شود که بدانیم کشور نه چندان مستقل فلسطین که با محرومیت‌های بسیار از سوی رژیم اشغالگر قدس مواجه است، در برخورداری از اینترنت پهن‌باند وضعیتی به مراتب بهتر از ایران دارد.
دسترسی خانواده‌های فلسطین به اینترنت با پهنای باند زیاد و ثابت 2 برابر ایران گزارش گردیده است. و به طور میانگین 27 درصد خانوارهای ساکن در کشورهای حوزه «منا» به اینترنت با پهنای باند بالا دسترسی دارند. که بیش از 2 برابر خانواده‌های ایرانی است.
از دیگر نکات منفی که در این گزارش در مورد ایران به چشم می‌خورد آن است که اکثر کشورهای منطقه از تکنولوژی اینترنت بی سیم نسل چهارم استفاده می کنند، اما در ایران ازتکنولوژی اینترنت بی سیم نسل سوم استفاده می شود.
علاوه بر این نفوذ و دسترسی اینترنت پهن باند بی‌سیم (wireless) در ایران تنها در بین 0.05 درصد مردم گزارش شده است. اما در مقایسه کشورهای بحرین، امارت و کویت با 74، 69 و 67 درصد بیشترین دسترسی به اینترنت بی سیم را در کشورهای مذکور دارند.
میزان این ضریب نفوذ این شاخص در بین ایرانی‌های تقریبا یک ششم، میانگین منطقه منا است. بنابراین گزارش دسترسی به این نوع اینترنت در این کشورها بیش از 30 درصد اعلام شده است.
خدمات پایین اینترنتی در حالی به ایرانیان ارائه می‌شود، که مردم در ایران باید بیش از سایر کشورهای هزینه نیز پرداخت کنند. بنابراین گزارش هزینه استفاده از اینترنت ثابت پرسرعت در ایران 25.52 دلار برپایه قدرت خرید است. میانگین هزینه استفاده از اینترنت در کشورهای منا 21 دلار گزارش گردیده است.
همچنین در گزارش بانک جهانی آمده است در ایران تنها یک اپراتور به ارائه خدمات اینترنت بی سیم می پردازد. در حالی که در 7 کشور منطقه 3 اپراتور و در 6 کشور 2 اپراتور به ارائه این خدمات مشغول هستند. همین افزایش اپراتورها و رقابت پذیری در آنها باعث افزایش کیفیت خدمات و کاهش تعرفه ها در بسیاری از این کشورها گردیده است.
در قسمت دیگر از این گزارش کشورهای «منا» از لحاظ توسعه و امکانات اینترنت پهن باند تقسیم بندی گردیده اند. این تقسیم بندی شامل 3 دسته اضطراری، در حال توسعه و کمال یافته در مورد اینترنت پهن باند ثابت و 4 گروه بدون کاربرد، اضطراری، در حال توسعه و کمال یافته در مورد اینترنت پهن باند بی سیم می باشد.
در این تقسیم بندی ایران از لحاظ اینترنت پهن باند ثابت در دسته اضطراری و از لحاظ اینترنت پهن باند بی سیم در دسته بدون کاربرد قرار گرفته است. در این تقسیم بندی بحرین تنها کشوری است که در هر دو نوع خدمات اینترنتی در دسته شرایط کامل قرار گرفته است. در این تقسیم بندی از بین 19 کشور ایران، عراق و الجزایر در بدترین شرایط از لحاظ توسعه و امکانات اینترنت پهن باند قرار گرفته اند.
در ادامه این گزارش سرعت انتقال داده ها توسط کابلهای زیرزمینی اینترنت پهن باند بر مبنای کیلو بیت بر ثانیه در مورد کشورهای منا مود بررسی قرار گرفته است. سرانه این شاخص در ایران 136 کیلو بیت بر ثانیه گزارش گردیده است. میانگین این شاخص در کشورهای منا 594 کیلو بیت بر ثانیه است. این شاخص در کشور بحرین 73 برابر ایران و 10020 کیلو بیت بر ثانیه گزارش شده است.
گزارش بانک جهانی نشان دهنده این است که زیر ساخت های اینترنت به عنوان یکی از شاخص های رشد صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات در ایران حتی نسبت به کشورهای منطقه اوضاع چندان مناسبی ندارد. صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات به عنوان صنعتی بزرگ و رو به رشد مورد توجه سرمایه گذاران است. طبق گزارشات بین المللی مخارج سرمایه ای در فناوری اطلاعات جهان در سال 2013 برابر 3700 میلیارد دلار برآورد شده است که نسبت به سال 2012 رشد 2 درصدی داشته است.
اکنون در بسیاری از مراجع مهم دنیا، شاخص های رشد صنعت فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) به عنوان شاخص های توسعه یافتگی اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرند. در بسیاری از کشورها که از رشد اقتصادی بالای برخوردارند سرمایه گذاری در این حوزه رشد بهره وری نیروی کار را تقویت کرده است. اما متاسفانه در ایران تاکنون به این صنعت با توجه به ظرفیت های بالای اقتصادی آن توجه چندانی نگردیده است.
وضعیت اسفناک شاخص‌های اینترنت و مشکلات سرمایه‌گذاری بخش خصوصی واقعی در این بخش نشان دهنده این است، هر چند در گزارش های شرکت‌های مخابراتی و وزارت ارتباطات بارها از رشد سریع و گسترده کشور سخن به میان آمده، اما واقعیت این است که مدیران ارشد دولتی تا کنون دل به آمار و ارقام ساختگی خوش کرده اند.
هرچند برخی مدیران دولت یازدهم تازه منصوب شده اند و به درستی نباید این وضعیت نامناسب را به پای آنها نوشت، اما از یکسو بسیاری از مدیران میانی و حتی ارشد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از دوره قبل باقی مانده‌اند و از سوی دیگر اپراتورهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی که به نوعی «غیر خصوصی» هم هستند، هنوز با مدیریت قبلی به کار ادامه می دهند و اکنون بهترین زمان است که دولت و شخص رئیس جمهور به بازخواست، چندین و چند سال گران فروشی و کم فروشی به میلیونها ایرانی بپردازد. اما سوالی که وجود دارد این مدیران خود از عملکرد نامناسب خویش خجالت نمی‌کشند؟ تا کی قرار است ثروت و سرمایه این کشور به دست سودجویان به یغما برده شود.
دولت یازدهم که در ماه‌ها آغازین تلاش و کار خود دارد باید بداند، که اگر همانند دولت گذشته به شعار دادن و تبلیغات و وعده و وعید دل خوش کنند کاری از پیش نخواهند برد و دنیای گسترده ارتباطات پرده از واقعیت ها برخواهند داشت.
التبه لازم به ذکر است که وضعیت نامناسب اینترنت در ایران در حالی در اسناد جهانی ثبت می‌شود که یکی از معیارهای توسعه یافتگی و همچنین زیرساخت اولیه گردشگری و سرمایه‌گذاری در دنیا، توسعه یافتگی در زیرساخت‌های ICT است. امری که باید قبول کنیم در آن بسیار عقب اقتاده ایم.
