تهرانامروز نوشت: اواخر سال گذشته بود كه همه گروههاي نمايشي منتظر بودند تا مركز هنرهاي نمايشي بودجه باقيمانده را با گروهها تسويه كنند. اين انتظار طولاني شد و در نهايت مدير مركز هنرهاي نمايشي وقت شخصا به دفتر وزير رفت تا شايد بتواند كاري از پيش ببرد و در نهايت موفق شد. روزهاي پاياني سال گذشته بود كه گروههاي نمايشي توانستند به پول خود برسند و تمام بدهيها تسويه شد. اين داستاني است كه هر سال تكرار ميشود و امسال نيز اين قصه تكرار شده اما خبري از تسويه نيست.
مركز هنرهاي نمايشي پولي ندارد و گروههايي كه از تابستان اجرا داشتند،هنوز نتوانستند پولي از مركز بابت كمك هزينه، گيشه و... بگيرند. با تغيير مديريت مركز هنرهاي نمايشي در روزهاي آغازين جشنواره، همه منتظر معجزه بودند كه شايد بعد از اين سالها حال تئاتر خوب شود و ديگر جيب كسي در روزهاي پاياني سال خالي نباشد اما گويا هيچ چيز تغيير نكرده و معجزهاي هم رخ نداده است.
هزينه داده شده براي ساخت دكور هم كافي نبود
«حميدرضا نعيمي» يكي از كارگرداناني است كه نمايش خود (سقراط) را در نيمه دوم سال در تالار وحدت روي صحنه برده اما هنوز دستمزدي براي خود و گروهش دريافت نكرده است. وي در اين باره به تهران امروز ميگويد: «زماني كه ميخواستيم نمايش «سقراط» را روي صحنه ببريم، تنها 24 ميليون تومان براي ساخت تئاتر به گروه دادند و اين در حالي بود كه دكور نمايش ما به 70 ميليون تومان نياز داشت و بقيه را تهيه كردم.» وي ادامه ميدهد: «تا به اين لحظه شوراي حمايت و مركز هنرهاي نمايشي تسويهاي با ما نداشتند و من هنوز دستمزد عوامل و بازيگران نمايش را هم پرداخت نكردهام.»
وي تاكيد ميكند: «قرار بود از پول گيشه هم بدهند اما خبري نشده است.» «آزاده انصاري» نيز از جمله كارگرداناني است كه نمايش «بيبي بيدل» از دي ماه سالجاري روي صحنه برد، اين كارگردان نيز بدون هيچ حمايت و بودجه اجراي نمايش را تمام كرده و منتظر است تا مركز هزينه نمايش و فروش گيشه را به گروهش بدهد. انصاري به تهران امروز ميگويد: «من و برخي از هنرمنداني كه در نيمه دوم سال اجرا داشتيم، هيچ حمايتي از سوي مركز نداشتيم، اما شنيدهايم، هفته آينده قرار است، بودجهاي براي تسويه حسابها برسد.» وي همچنين يادآور ميشود: «گروه ما با سختيهاي زيادي نمايش را اجرا كرده و اميدواريم در آستانه سال جديد خبرهاي خوب برسد.» انصاري به تغيير مديريتها اشاره كرده و تصريح ميكند: «در اين سالها به اين نتيجه رسيدهايم كه تغيير مديريتها در بخش مياني هيچ كمكي به تئاتر نكرده و نميكند و اين در حالي است كه هميشه بايد منتظر تصميمگيريها در سطح مديريت كلان باشيم.»
وعدهاي كه هنوز عملي نشده است
زماني كه «علي مرادخاني» معاونت امور هنري را عهدهدار شد، در مراسمي عنوان كرد كه «اگر امروز 2درصد از بودجه كشور به حوزه فرهنگ و هنر اختصاص دارد،امروز اعلام ميكنم كه براي رسيدن به شرايط مطلوب در اين حوزه و تثبيت توسعه متوازن كشور بايد دستكم 10 درصد از بودجه كشور به فرهنگ و هنر اختصاص داده شود.» اگر بخواهيم از ميان حوزهها، به حوزه نمايش نگاهي بيندازيم اين حوزه در بخشهاي مختلفش هنوز مشكل دارد و البته هنوز همه اميدوار هستند.
وضعيت تئاتر عروسكي از همه بدتر است
نگرفتن دستمزدها و بودجه حمايتي تنها براي گروههاي فعال در حوزه تئاتر بزرگسال نيست و به نظر ميرسد وضعيت گروههاي تئاتر عروسكي و سنتي بدتر باشد و اين گروهها در شرايط بسيار سختي به اجراي نمايشهاي خود ميپردازند. «زهره بهروزينيا» نيز يكي از كارگرداناني است كه در دي ماه سالجاري نمايش «درخت كاوياني» را اجرا كرده، او با رفتوآمدهاي مكرر به مركز توانسته هزينه گيشه نمايش خود را دريافت كند، اما ميگويد خبري از بودجه حمايتي نيست. وي در توضيح بيشتر به تهرانامروز ميگويد: «هنوز تكليف تسويه با گروههاي نمايشي كه از نيمه دوم سال اجرا داشتهاند، مشخص نيست و معلوم نيست قبل از سال جديد تسويه صورت ميگيرد يا بودجهها بعد از سال اتفاق ميافتد.» اين كارگردان معتقد است كه در زمينه حمايتي وضعيت گروههاي تئاتر عروسكي بدتر است. نبود بودجه يك بخشي از مشكلات اين گروههاست. اين گروهها در اجراي عمومي خود هميشه بلاتكليف هستند و با كمترين حمايت مادي كارشان را ادامه ميدهند. وي تصريح ميكند: «هر مديري كه سر كار ميآيد،سعي ميكند كارش را به نحو احسنت انجام دهد اما چون شناخت كافي نسبت به حوزههاي نمايش ندارد نميتواند،جوابگوي نيازها باشد.»
علاوه بر گروههاي تئاتر عروسكي و سنتي، گروههايي نيز هستند كه به صورت آزاد و اتكاي كامل به گيشه، به اجراي نمايش ميپردازند.
هنرمند نبايد به دنبال كمك دولت باشد
«كوروش نريماني» كارگردان تئاتر يكي از كارگرداناني است كه در تماشاخانه ايرانشهر نمايش «هيپوفيز» را اجرا ميكند. وي درباره حمايتها به تهران امروز ميگويد: «گروه نمايش ما به صورت آزاد و با پرداخت اجاره سالن، نمايش را روي صحنه برده، گروه تئاتر ما نه از چهره سينمايي استفاده ميكند و نه ازحمايت جايي برخوردار است.» وي اضافه ميكند: «هنر ما دولتي است و متوليان بايد به هنر بخصوص تئاتر كمك كنند اما هيچگاه اين اتفاق نميافتد. به نظر ميرسد مديران گذشته ويرانهاي را براي تئاتر ايجاد كردند و رفتند و مديران امروز هم هنوز نتوانستند كاري انجام دهند. وضعيت تئاتر خوب نيست و اميدواريم سال آينده بهتر شود.» نريماني يادآور ميشود: «گروه ما نيز خواهان حمايت از سوي مركز و ديگر بخشها بود اما كاري صورت نگرفت، بايد اين را بگويم نيازي نيست تمام گروههاي تئاتر درخواست حمايت بدهند بلكه اين وظيفه متوليان فرهنگي و هنر است.» وي به تئاتر خصوصي اشاره كرده و تصريح ميكند: «ميگويند تئاتر خصوصي و راهاندازي اين بخش از تئاتر اما بايد بگويم تئاتر خصوصي براي خود مقررات و معناي خاص دارد و اگر استانداردها براي تئاترخصوصي صورت بگيرد اولين كارگرداني هستم كه با تئاتر خصوصي كنار ميآيم.»
همه منتظر بهبود اوضاع هستند
به نظر ميرسيد با آمدن «حسين طاهري» مدير مركز همه منتظر شدند تا تئاتر از اين وضعيت خارج شود اما «حسين طاهري» مدير مركز هنرهاي نمايشي خود را مكلف به پاسخگويي نميداند و هنوز در بدنه ارشاد به عنوان مدير مركز هنرهاي نمايش ورود نكرده است. هنوز وضعيت بودجه تئاتر مشخص نيست و البته كسي هم پاسخگو نيست. برخي معتقدند قضاوت زود است و برخي نيز اذعان دارند، آشنا نبودن مدير جديد مركز باعث شده كه هنوز به كارها ورود نكند و اين روزها مشغول آشنايي با تئاتر و حوزههاي مرتبط با آن باشد. انفعال مدير مركز در ورود به كارها شايد به نفع تئاتر ايران نباشد هر چند كه گروهي نيز معتقدند مديراني ميآيند و آمد و شدهاي آنها بر راس امور تاثيري در حل مشكلات نداشته و ندارد. حالا بودجه سينما در سال 93، هشت درصد افزايش يافته و بايد ديد در حوزه نمايش آيا اين بودجه افزايش مييابد يا مانند سال گذشته كاهش خواهد يافت.