عراقچی: راکتور اراک آب سنگین باقی می‌ماند

سید عباس عراقچی  عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای برای بیان توضیحاتی درباره روز اول مذاکرات بین ایران و 1+5 در جمع خبرنگاران ایرانی حاضر شد.

به گزارش «تابناک» سید عباس عراقچی  پس از پایان روز اول سومین دور مذاکرات وین در جمع خبرنگاران ایرانی گفت: مذاکرات بین ایران و 1+5 امروز از ساعت 9:30 صبح شروع تا 6 بعدازظهر ادامه یافت و با برخی ملاقات‌های دوجانبه یکسره این مذاکرات ادامه داشت. هدف این دور از مذاکرات آخرین بحث‌ها و بررسی‌ها در خصوص موضوعات در دستورکار است و تلاشی که دو طرف انجام می‌دهند که دیدگاه‌هایشان درباره هر موضوع و مسئله به هم نزدیکتر شود. هر دو طرف دیدگاه‌های خود را مطرح می‌کنند و سؤالات خود را مطرح و در مجموع بحث‌های کلان برای رسیدن به یک درک نزدیک‌تر از هم و کم کردن فاصله‌ها و آماده شدن برای ورود به جزییات از جلسه آینده صورت می‌گیرد.

معاون وزیر خارجه در ادامه افزود: مذاکرات اصلی ما که وارد جزییات و وارد نگارش متن توافق نهایی خواهیم شد از دور آینده مذاکرات خواهد بود. این جلسه امروز و فردا روی کلیات بحث خواهیم کرد و در کلیات سعی می‌کنیم دیدگاه‌هایمان را نزدیک کنیم و در دور آتی مذاکرات در اردیبهشت وارد جزییات می‌شویم.بحث‌ها در فضای خوبی برگزار شد و طرفین بر مواضع خود هستند، در برخی موضوعات اختلافات کمتر شده و در برخی موضوعات هنوز فاصله‌ها به قوت خود باقی است، ولی تمایل طرفین برای پیدا کردن راه‌حل و زمینه‌های مشترک وجود دارد. بحث‌های امروز مفید و برخی قسمت‌ها سازنده و فضا دوستانه و مناسبی بود، ولی بحث‌ها جدی است و از پیچیدگی‌های خود برخوردار است.

عراقچی ادامه داد: فردا از 8:30 صبح شروع خواهیم کرد و امیدواریم تا بعدازظهر بتوانیم مرور کامل بر همه موضوعات کرده باشیم.

معاون وزیر خارجه همچنین گفت: فردا بعد از پایان مذاکرات اولین جلسه کمیسیون مشترک بین ایران و 1+5 در سطح کارشناسان برگزار می‌شود که مرور می‌کند بر اجرای توافق ژنو در طول سه ماه گذشته و نمایندگانی از همه دستگاه‌هایی که به نوعی درگیر با توافق ژنو هستند تشریف آورده‌اند و در جلسه فردا شرکت می‌کنند. کارشناسان مرتبط از 1+5 نیز هستند. این مذاکرات فردا عصر برگزار و تا پس فردا تا هر میزان که لازم باشد نحوه اجرای توافق ژنو را بررسی خواهند کرد و اگر مشکلات و موانعی بر سر راه باشد مطرح می‌کنند و سعی بر رفع آنها خواهند داشت.

عراقچی در خصوص برگزاری نشست بعدی ایران و 1+5 درباره گام پایانی توافق ژنو خاطرنشان کرد: این مذاکرات در دهه آخر اردیبهشت ماه در وین برگزار خواهد شد که زمان دقیق آن فردا اعلام می‌شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای درباره رایزنی‌های دوجانبه‌اش با وندی شرمن نماینده آمریکا در گروه 1+5 خاطرنشان کرد: در حاشیه 1+5 با هر هیأتی که نیاز باشد گفت‌وگوهای دوجانبه صورت دهیم این کار را خواهیم کرد و هیچ فرقی بین کشورهای مختلف از این جهت نیست. با هیأت آمریکایی معمولا صحبت‌هایمان یک مقدار جدی‌تر و بیشتر از بقیه است به این دلیل که خیلی از تحریم‌هایی که علیه ایران وجود دارد، تحریم‌های یکجانبه آمریکایی‌هاست و برای رفع این تحریم‌ها و چگونگی رفع آن، معمولا بحث‌هایمان با آمریکایی ها یک مقدار جدی‌تر و بیشتر از بقیه هست. ضمن اینکه با بقیه کشورها در فرصت‌های دیگر امکان ملاقات داریم. هم سفرای ما در آن کشورها ملاقات انجام داده و اگر نکته‌ای باشد منتقل کرده و سوال می‌کنند و هم اگر لازم باشد رفت و آمد بین ما راحتر صورت می‌گیرد، ولی هیأت آمریکایی را فقط در حاشیه 1+5 می‌توانیم ملاقات کنیم.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا درباره رآکتور اراک به دیدگاه مشترکی رسیده‌اید؟ با بیان اینکه اراک یکی از موضوعات در دستورکار ماست، گفت: ما پذیرفتیم نگرانی‌ها مربوط به رآکتور اراک را به نحوی برطرف کنیم. معتقدیم از طریق فنی و استفاده از تکنولوژی‌های روز می‌توان این نگرانی‌ها را کاهش داد و به حداقل رساند. از نظر ما رآکتور اراک به کار خود ادامه خواهد داد و در این زمینه دیدگاه‌های مختلفی مطرح شده و فکر می‌کنیم می‌شود با استفاده از شیوه‌ها و فناوری‌های جدید این نگرانی‌ها را پوشش داد. دیدگاه‌های مختلفی که مطرح شده به تدریج در حال نزدیک شدن به دیدگاه ایران است.

معاون وزیر خارجه درباره تعهدات طرف مقابل گفت: در توافق ژنو تعهدات طرف مقابل به صورت روشن بیان شده است. اصلی‌ترین تعهد آنها پذیرش حقوق هسته‌ای ایران و اجرای این حقوق است و اینکه غنی سازی ادامه خواهد یافت و تعهد بعدی برداشته شدن همه تحریم‌هاست.

وی با بیان اینکه این تعهدات از نظر ما به هیچ وجه کمرنگ نشده، عنوان کرد: تعهدات طرف مقابل باید در طول گام نهایی محقق شود. یکی از موضوعات بحث ما در دوره قبل و این دوره کنونی نحوه برداشته شدن تحریم‌ها بوده که یک جلسه چندین ساعته به این موضوع اختصاص داده شد. همینطور بحث همکاریهای صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران که بحث‌های چندین ساعته در دور قبلی و کنونی صورت گرفت.

عراقچی ادامه داد: اگر رسانه‌های غربی قسمت‌های مربوط به خود را برجسته می‌کنند از دید خودشان حق دارند و جا دارد رسانه‌های ما روی این قسمت تعهدات طرف مقابل بیشتر کار کنند و برای مردم توضیح دهند.

معاون وزیر خارجه در پاسخ به سؤالی خاطرنشان کرد: یکی از اهداف مذاکره ما با شش کشور، رفع نگرانی‌ها و اطمینان سازی نسبت به اهداف  برنامه هسته‌ای  صلح‌آمیز ایران است و این چیز مخفی نیست.

وی تصریح کرد: هیچ موضوعی غیر از برنامه هسته‌ای ایران موضوع مذاکره نیست. نه ما مذاکره می‌کنیم نه اجازه مذاکره داریم، نه به آنها اجازه می‌دهیم وارد مسائل دیگر شوند و نه آنها می‌شوند.

عراقچی درباره اظهارات جان کری درباره غنی سازی و موشک‌های بالستیک ایران، گفت: موضوع ابعاد و دامنه برنامه غنی سازی ایران یکی از موضوعات مذاکره هست و بر اساس توافق ژنو غنی سازی ایران ادامه خواهد یافت، ولی ابعاد و اندازه‌های آن موضوع مذاکره است.غنی سازی ایران ادامه می‌یابد تحت هیچ شرایطی تحدید و تعلیق نخواهد شد، اما ابعاد و اندازه های آن براساس نیازهای عملی کشور در طول مذاکره تعیین خواهد شد.

وی درباره موشک‌های بالستیک گفت: موضوع موشک در دستور کار ما نیست و بحث سیستم‌های دفاعی کشور را به هیچ وجه مورد مذاکره قرار نخواهیم داد. البته بخشی از موضوع موشک و کلاهک‌‌های هسته‌ای یکی از موضوعات مندرج در قطعنامه‌ 1929 شورای امنیت است ولی از نظر ما موضوع مذاکراتی نیست.

معاون وزیر خارجه در خصوص زمان مورد نیاز برای دستیابی به توافق جامع، گفت: دیدگاه‌های مختلفی درباره زمان مورد نیاز مذاکره وجود دارد. ما هنوز قسمت سخت مذاکره را شروع نکردیم و از دور آینده وارد جزییات و نگارش متن خواهیم شد. برخی خوشبین و برخی بدبین هستند. هر دو طرف اراده لازم را دارند که قبل از پایان شش ماه (پایان گام اول) بتوانیم توافق نهایی را داشته باشیم. این هدف مورد نظر هر دو طرف است و این شش ماه پایان تیر تمام خواهد شد.

وی با اشاره به اظهارات ظریف گفت: اگر حسن نیت لازم در طرف مقابل وجود داشته باشد از نظر ما شش ماه هم زیاد است و در زمان کوتاه‌تری می‌توان به نتیجه رسید. اگر از ماه آینده که مذاکرات مربوط به توافق نهایی را آغاز و وارد تدوین متن می‌شویم اراده و حسن نیت لازم در طرف مقابل وجود داشته باشد می‌توان این کار را سریع به پایان رساند.ما نسبت به حسن نیت در سمت خود مطمئن هستیم.

عراقچی همچنین گفت که ایران با حسن نیت و جدیت وارد مذاکرات شده و از حقوق خود و مردم ایران ذره‌ای کوتاه نخواهیم آمد. در طول مذاکرات امیدواریم شش ماه را به سرانجام رساند ولی قابل پیش بینی نیست.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در پاسخ به سوالی گفت: ما تا الان شاهد تاثیرگذاری اختلافات بین روسیه و غرب در موضوع اوکراین و کریمه بر مذاکرات هسته‌ای نبودیم و جدیت لازم را در گروه کشورهای غربی و روسیه دیده‌ایم که تلاش دارند بحث اوکراین و اختلافات آنها در آن موضوع بر مذاکرات هسته‌ای سایه نیندازند. هر دو طرف به ما اطمینان دادند که قصد ندارند این موضوع دخالت داشته باشد و امیدواریم چنین چیزی رخ ندهد البته در عالم سیاست و دیپلماسی همه چیز در هر شرایطی ممکن است ولی ما، طرف روسی و غرب فعلا این اراده را دارند که موضوع اوکراین و اختلافات روسیه با غرب بر مذاکرات سایه نیندازد.

وی در پاسخ به این سوال که ایران در بحث نظارت چه مقدار نظارت را می‌‌پذیرد؟ خاطرنشان کرد: در بحث نظارت ما به طور اصولی مشکلی نداریم، از این جهت که چیزی برای مخفی کردن نداریم. برنامه پنهان و مخفی نداریم همه ابعاد برنامه ما صلح آمیز و در چارچوب مقررات بین‌المللی است. با نفس نظارت بیشتر مشکل نداریم ولی با سوء استفاده از نظارت مشکل داریم. باید اطمینان حاصل کنیم که هر گونه نظارتی در چارچوب مبانی قانونی صورت گیرد و دوم دلایل منطقی برای آن وجود خواهد داشت و سوم اینکه سوء استفاده‌ای از آن صورت نخواهد گرفت. امیدواریم به راه‌حلی برسیم که در چارچوب تعهدات ایران بتوانیم امر نظارت را محقق کنیم.

معاون وزیر خارجه درباره اینکه در چه موضوعاتی اختلافات کمتر و در چه مباحثی به توافق نزدیک‌تر شده‌اید؟ عنوان کرد: مذاکرات ما با 1+5 موضوعات متنوعی را در بر می‌گیرد و هر کدام از این موضوعات ابعاد مختلفی دارد و از پیچیدگی‌های خاص خود برخوردار است. مذاکرات سیالی است و بحث ها مرتب جابه‌جا می‌شود. توافق نهایی زمانی به دست می‌آید که درباره همه موضوعات توافق حاصل شده باشد و همه افراد دور میز راضی شده باشند و این امر بسیار سخت و پیچیده‌ای است و از الان نمی‌توان گفت که اگر در فلان موضوع مواضع به هم نزدیک شده همین طور باقی خواهد ماند.

عراقچی ادامه داد: ممکن است در موضوع دیگری فاصله بیشتر باشد و در دور بعد در آن زمینه نزدیک‌تر شویم. موضوعات سیال و به هم وابسته است. نمی‌شود یک موضوع را تمام کرد و رفت سر موضوع دیگری، به هم ارتباط دارد و نمی‌شود قضاوت کرد در کدام موضوعات به هم نزدیک تر هستیم و در کدام موضوعات دورتر و چگونه به توافق خواهیم رسید. اجازه دهید مذاکرات روند خود را طی کند و انشاءالله در نهایت امر معلوم می‌شود ما در چه نقطه‌ای هستیم.

وی در پاسخ به سوالی درباره تقلیل تعداد سانتریفیوژها خاطرنشان کرد: نفس برنامه غنی سازی ایران موضوع مذاکره نیست و برنامه غنی سازی ادامه پیدا خواه کرد اما ابعاد و اندازه‌های آن موضوع مذاکره است و در این خصوص در حال مذاکره هستیم انشاءالله در پایان مذاکرات مباحث آن روشن می‌شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در خصوص مشکلات بازگشت درآمدهای نفتی به کشور خاطرنشان کرد: مسائل بانکی سختی هایی دارد چون مکانیسم‌های بانکی پیچیده است و سالها آمریکایی‌ها تلاش کردند این مکانیسم‌ها را متوقف و منجمد کنند. راه‌اندازی دوباره آنها سختی‌ها و پیچیدگی های خود را دارد و زمان خاص خود را می طلبد. تا آنجایی که مطلع هستیم این مکانیسم‌ها الان فعال شده و کار می‌کند حتما توضیحات بیشتر را دوستان در بانک مرکزی خواهند داد. از نظر ما مشکلی در این زمینه وجود ندارد و در تماس با مقامات 1+5 هستیم که اگر موانعی وجود داشته رفع شود.

وی درباره گزارشات برخی موسسات مطالعاتی در آمریکا با بیان اینکه آمریکا کشور خیلی بزرگی است و موسسات مطالعاتی متعددی دارد، گفت: در این موسسات کارشناسان متعددی هستند و اینکه به حرف هر کدام توجه کرده و پاسخگو باشیم خیلی مفید نخواهد بود. مهم این است که توافق ژنو در همه ابعاد خود انجام می‌شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای درباره اظهارات اخیر کری گفت: این ارزیابی ایشان است و من در مقامی نیستم که این ارزیابی‌ها را تایید یا رد کنم. خیلی هم مهم نیست. ما دنبال سلاح نیستیم و سلاح هسته‌ای را حرام می‌دانیم. برنامه ما صلح‌آمیز بوده و ابعاد آن کاملا تحت نظارت است و آنچه مقامات آمریکایی در کنگره برای راضی کردن اعضای کنگره می‌گویند خیلی تعیین کننده نیست.

عراقچی در پاسخ به سوال دیگری گفت: ما در مورد هر موضوعی که در مذاکره وجود دارد بحث‌ها‌ را مطرح و از جلسه آینده وارد بحث‌های کلی خواهیم شد.

وی درباره کمیسیون مشترک گفت: احساس کردیم اگر در این مقطع جلسه برگزار و نهادهای درگیر در توافق ژنو از نزدیک با کارشناسان مربوطه در 1+5 موضوعات را بحث کنند، مفید خواهد بود.

وی در پاسخ به سوالی درباره رفتار غیرمنطقی پارلمان اروپا گفت: باید بین اتحادیه اروپا و پارلمان اروپا تفاوت قائل بود. پارلمان اروپا نقش حاشیه‌ای در اروپا دارد حتی در حد پارلمان های ملی کشورها نمی‌تواند ایفای نقش کند و تصمیماتی که می‌گیرد و قطعنامه‌ای صادر می‌کند حالت الزام آور برای کشورهای اروپایی ندارد.

عراقچی اضافه کرد: درباره این قطعنامه سبک و غیرواقعی که پارلمان اروپا صادر کرد موضع گیری محکمی توسط ظریف و سخنگوی وزارت خارجه صورت گرفته و ظریف در مجلس توضیحات کافی دادند و این توضیحات را در شام کاری دادند. ما اروپا را در موضعی نمی‌بینم در بحث حقوق بشر قضاوتی داشته باشند. کسانی که با حدود 40 درصد مشارکت مردم انتخاب شدند حق ندارند درباره انتخاباتی که 70 درصد در آن مشارکت داشتند اظهارنظر داشته باشند.

وی گفت که فردا آخرین جلسه است که مواضع را درباره هر موضوعی بدانیم و ما تلاش می‌کنیم که اختلافات را کم کنیم.

عراقچی در پاسخ به این سوال که آب سنگین اراک به آب سبک تبدیل شود، تصریح کرد: هرگز، تکنولوژی تغییر پیدا نمی‌کند. با استفاده از تکنولوژی های روز تغییراتی صورت می‌گیرد که نگرانی‌ها برطرف شود. رآکتور اراک آب سنگین است و آب سنگین خواهد ماند. برخی تغییرات تکنیکی صورت می‌گیرد که نگرانی‌ها کاهش یابد.

عراقچی همچنین گفت: تلاشمان بر این است تمام موضوعات یک بار مرور شود و از نشست بعدی وارد جزییات شویم. جلسه اختتامیه احتمال زیاد بعدازظهر خواهد بود.

وی درباره طولانی شدن مذاکرات گفت: ما عجله نداریم که به هر قیمت شده که به توافقی برسیم که خواسته‌های ما لحاظ نشده باشد.