آيا بر شهريه مدارس غيردولتي نظارت مي‌شود؟

ابتکار در گزارشی نوشت:

هنوز سال تحصيلي تمام نشده خانواده ها در اين فکر هستند که براي سال تحصيلي جديد فرزندان خود را کجا ثبت نام کنند. آيا در همين مدرسه اي که هستند بمانند يا آن را تغيير دهند. اما آنچه مهمتر است شهريه هايي است که هر ساله مسئولان آموزش و پرورش درباره اش مي گويند؛ مدارس دولتي پولي بابت شهريه دريافت نخواهند کرد و بر شهريه مدارس غيردولتي نيز نظارت خواهدشد اما باز هم هر سال شاهد آن هستيم که برخي از مدارس دولتي به بهانه هاي مختلف از والدين پول مي گيرند و مدارس غيردولتي به خاطر شرايط و نوع امکاناتي که مي دهند سعي مي کنند شهريه اي بيشتر دريافت کنند.

حالا امسال با توجه به اينکه تاکيد شديد بر نظارت شهريه ها صورت گرفته بايد ببينيم اين نوع نظارت ها چطور پيش خواهدرفت. اسفنديار چهاربند، مديرکل آموزش و پرورش شهر تهران مي گويد رشد شهريه سال 93 در تهران 26 درصد است و حالا بايد ببينيم منظور از رشد 26 درصدي آن چيزي است که مصوب آموزش و پرورش است يا 26 درصد به شهريه هاي نجومي مدارس غيردولتي اضافه خواهدشد. آمارها نشان مي دهد که تعداد دانش آموزان غير دولتي سال 92 يک ميليون وششصد هزار نفر بود و شهريه هايي به نسبت نجومي را هم پرداخت کردند. به طوري که شهريه هايش با احتساب تورم آن سال حتي به 15 ميليون تومان هم مي رسيد. اين در حالي است که شهريه مصوب سال 92 آموزش و پرورش به صورت ميانگين در حدود 2 تا 3 ميليون تومان بود اما به خاطر امکانات مختلف رقم هاي باورنکردني از دانش آموزان دريافت مي کردند. نکته قابل توجه در آمارهاي اعلام شده اين است که در مقطع دبيرستان از تعداد دانش آموزان غيرانتفاعي به شدت کاسته شده که کارشناسان آموزشي دليل اين امر را بالا بودن شهريه هاي اين مقطع و رونق معلمان خصوصي و کلاس هاي کنکور مي دانند. از طرف ديگر تعداد دانش آموزان غيرانتفاعي مقطع دبستان رشد اندکي را شاهد بوده که کارشناسان آموزشي تک فرزند بودن اکثر دانش آموزان نسل جديد و تلاش پدران و مادران براي فراهم آوردن امکانات بهتر آموزشي را از جمله دلايل اين اتفاق مي دانند.

شهريه هاي مصوب آموزش و پرورش

ميانگين شهريه ثابت شهر تهران در سال تحصيلي 91 در دوره ابتدايي يک ميليون و 682 هزار و 176 تومان، راهنمايي دو ميليون و 59 هزار و 969 تومان و در مقطع دبيرستان دو ميليون و 786 هزار و 713 تومان بود که بر اساس مصوبه شوراي نظارت سازمان مدارس غيردولتي، سال 92، 15 تا 25 درصد به ميزان اين شهريه‌ها افزوده شد. همچنين ميانگين شهريه مدارس غيردولتي در ساير استان‌ها نيز در مقطع ابتدايي 536 هزار و 468 تومان، در راهنمايي 708 هزار و 565 تومان و متوسطه 950 هزار تومان گزارش شده که اين رقم‌ها در مناطق و شهرهاي مختلف کشور بر اساس امکانات متفاوت بوده است. اين در حالي است که اسفنديار چهاربند، مدير کل آموزش و پرورش شهر تهران نيز شهريه مدارس غيردولتي شهر تهران براي سال تحصيلي جديد (سال 93) را براساس ميانگين رشد شهريه در تهران 26 درصد اعلام کرد. او با اشاره به اينکه 18 درصد دانش آموزان تهراني در مقاطع مختلف تحصيلي در 1500 مدرسه مشغول امر سوادآموزي هستند گفت: «شهريه مدارس غيردولتي قبلا شفاف نبود و مشخص نبود که سهم مولفه‌ها و عوامل مختلف در هزينه‌هاي تمام شده چقدر است و هر سال درصدي به هزينه‌هاي قبلي اضافه مي‌شد.» با وجود آنکه هر ساله قبل از شروع سال تحصيلي و آغاز ثبت نام در مدارس مسئولان اعلام مي کنند که به شهريه مدارس غيردولتي رسيدگي مي کنند اما باز هم اين اتفاق آنطور که بايد رخ نمي دهد بايد ديد که امسال مي تواند به وعده اي که مي دهند عمل کنند يا خير.

آمارها چه مي گويند؟

رئيس سازمان مدارس غيردولتي، توسعه و مشارکت‌هاي مردمي وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با ايسنا آمار جديدي از تعداد دانش آموزان مدارس غيرانتفاعي و شهريه هاي آن ها را اعلام کرده که طبق آن در سال 92 در حدود يک ميليون و 600 هزار نفر در مدارس غير انتفاعي درس مي خوانند. از طرف ديگر طبق آخرين آمار آموزش و پروش تعداد دانش آموزان کل کشور سال گذشته در حدود 12 ميليون نفر اعلام شده و با اين حساب تنها حدود 13 درصد دانش آموزان در مدارس غير انتفاعي تحصيل مي کنند. جزييات اين آمارها را در ادامه خواهيد خواند:
دانش آموزان ابتدايي: تعداد دانش‌آموزان ابتدايي که براي سال تحصيلي 92 ثبت‌نام کرده‌اند، 543 هزار و 884 نفر بود که اين تعداد در سال 91، 540 هزار و 832 دانش‌آموز بود که رشد 60 صدم درصدي را در تعداد دانش‌آموزان اين مقطع نشان مي‌دهد.

دانش آموزان راهنمايي: سال 91 تعداد دانش‌آموزان مقطع راهنمايي مدارس غيرانتفاعي بيش از 551 هزار نفر بود که سال 92 ميزان ثبت‌نام‌ها را تاکنون 86 هزار و 520 نفر نشان مي‌دهد.
دانش آموزان دبيرستاني: اين رقم در دبيرستان براي سال تحصيلي 92 حدود 290 هزار دانش‌آموز است در مدارس ثبت‌نام کرده‌اند، ضمن آنکه آمار دانش‌آموزان دبيرستاني در سال 91 حدود 313 هزار نفر بود.

آمار کل دانش آموزان غيرانتفاعي: به گفته رئيس سازمان مدارس غيردولتي، توسعه و مشارکت‌هاي مردمي وزارت آموزش و پرورش، سال 91 تعداد دانش‌آموزاني که در مدارس غيرانتفاعي تحصيل کرده‌اند، بيش از يک ميليون و 600 هزار نفر بود و سال 92 بيش از 912 هزار نفر در مدارس غيردولتي ثبت‌نام کرده‌اند.

علت کاهش دانش آموزان دبيرستان هاي غير انتفاعي

نکته مهم آمارهاي اعلام شده آن است که بر خلاف تصور عمومي تعداد دانش آموزان دبيرستان هاي غيرانتفاعي پايين تر از مقاطع ديگر است و از طرف ديگر اقبال عمومي به مدارس لوکس ابتدايي به شدت افزايش يافته است. رسول پاپايي کار‌شناس، حوزه آموزش و پرورش درباره دلايل اين اتفاق مي گويد:

1. يکي از دلايل مهم اين اتفاق وضعيت اقتصادي خانواده هاست. با توجه به بالا رفتن سبد هزينه هاي خانواده ها و از آن جايي که شهريه هاي مقاطع دبيرستان بسيار بالاست، برخي خانواده ها ترجيح مي دهند شهريه هاي دبيرستان هاي غيرانتفاعي را از سبد هزينه هاي خود حذف کنند و در عوض ضعف هاي دانش آموزان خود را با معلم هاي خصوصي جبران کنند.

2. نبايد اين نکته را از نظر دور داشت که در مقطع پيش دانشگاهي موسسات کنکور رقيبي جدي براي مدارس غيرانتفاعي است و هزينه هاي برخي از آن ها از مدارس کم تر است. اوليا ترجيح مي دهند فرزندان خود را به مدارس دولتي بفرستند و نياز دانش آموزان را با کلاس هاي کنکور بر طرف سازند.

3. برخي از مدارس غيرانتفاعي هم با عناوين مختلف مانند کلاس هاي فوق برنامه، زبان و... شهريه هاي زيادي را از دانش آموزان دريافت مي کنند که همين امر موجب کاهش تعداد دانش آموزان آن ها شده است. اگر نظارت بيشتري بر مدارس غيرانتفاعي صورت گيرد مطمئنا افراد بيشتري مي توانند از اين گونه مدارس استفاده کنند.

4. در طرف ديگر ماجرا هم البته نبايد از نظر دور داشت که شرايط تورمي و هزينه هاي اقتصادي فشارهاي زيادي را به مدارس غيرانتفاعي وارد کرده است. بسياري از مدارس غيرانتفاعي استيجاري هستند و با بالا رفتن اجاره ها مدارس خود را جمع کرده اند.

تک فرزندان و مدارس لوکس

چرا تعداد دانش آموزان غيرانتفاعي مقطع دبستان خصوصا در مدارس خاص با امکانات ويژه در چند سال اخير با افزايش مواجه بوده است. در اين رابطه ليلا آسماني کارشناس آموزش و پروش به هفت صبح مي گويد: «نسل جديد دانش آموزان مقطع دبستان عموما از خانواده هاي تک فرزند تشکيل شده اند و پدران و مادران جواني دارند. اين پدران و مادران عموما جزو نسلي هستند که در مدارس شلوغ و با امکانات کم درس خوانده اند و به همين علت تلاش مي کنند براي فرزندان خود امکانات بهتر آموزشي فراهم کنند. اين دسته از خانواده ها عموما يک فرزند هم دارند و بنابراين فرزندان خود را به مدارس چند زبانه، داراي معلم هاي موسيقي، امکانات ورزشي و... مي فرستند. امکاناتي که دقيقا خودشان درزمان تحصيل به علت شرايط ويژه جامعه و کشور از داشتن آن ها محروم بودند.»

شهريه هاي باورنکردني

از آنجايي که هنوز آنطور که بايد بر شهريه مدارس غير دولتي نظارت نمي شود هر مدرسه بسته به اينکه چقدر تلاش کند از والدين پول مي گيرد. سال 92 در مقطع ابتدايي شهريه هاي مدارس معمولي غيرانتفاعي در حدود 2 تا 5 ميليون تومان و بسته به منطقه جغرافيايي و امکانات متغير بوده است. در سطح شهر اما مدارس ابتدايي غيرانتفاعي وجود دارند که از همان اول ابتدايي آموزش زبان هاي انگليسي، فرانسه و عربي را در دستور کار خود قرار مي دهند و به دانش آموزان يک ساز موسيقي هم ياد مي دهند. شهريه اين مدارس در مقطع ابتدايي تا 7 ميليون تومان هم مي رسد! در مقطع راهنمايي شهريه مدارس غيرانتفاعي معمولي در حدود 3 تا 7 ميليون تومان متغير است و شهريه مدارس خاص به 10 ميليون تومان نيز مي رسد. در مقطع دبيرستان هم شهريه مدارس معمولي در حدود 4 تا 9 ميليون تومان است و شهريه مدارس با امکانات ويژه به 12 ميليون تومان نيز مي رسد. در مقطع پيش دانشگاهي نيز با رقم حيرت انگيز 15 ميليون تومان رو به رو خواهيد شد!