هفتمین
روز از دور ششم مذاکرات
ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر
برنامه هستهای کشورمان، با نشست علی عراقچی و هلگا اشمیت، معاونان ظریف و اشتون در راستای ادامه نگارش توافق نامه نهایی آغاز شد و سپس با نشست ظریف و اشتون ادامه یافت و در نهایت در شرایطی به پایان رسید که وزیر امور خارجه کشورمان از به توافق رسیدن بر سر ۵۰ درصد متن توافق نامه جامع خبر داد.
به گزارش «تابناک»، مذاکرات با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفتوگوها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانیترین دور این مذاکرات پشت سر میگذارند و با دستور کار نگارش توافقنامه و بحث و گفتوگو برای رسیدن به راهحلی همهجانبهنگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.
در این دور از مذاکرات علاوه بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهدهدار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهدهدار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.
هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ بر عهده دارد و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهدهدار است.
علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی، مجید تختروانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدینژاد مدیرکل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه، داود محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانینیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی میکنند.
در سومین روز مذاکرات و پس از نشستهای متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم، هفت ساعت و نیم تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و حال در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.
ناظران، برقراری جلسات نگارش و استمرار این نشستها را دلیلی برای پیشبرد مذاکرات میدانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً تعداد چشمگیری است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار میکند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواستههای غیرمنطقیاش بگذرد.
در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفتوگویی دو ساعت و نیمه داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشستهای کارشناسی در سایه دیدار محمدجوادظریف و کاترین اشتون برگزار و روز هفتم نیز بنا بر برنامه اعلام شده با رایزنی عراقچی و اشمیت آغاز شد که احتمالاً در راستای ادامه نگارش متن توافق نامه جامع است.
در این میان بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هستهای ایران و تأثیر اعلام این سیاستها در روند مذاکرات با ۵+۱ جزو مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.
حضرت آیتالله خامنهای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آنها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی،
جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است. ایشان حرف امریکاییها را که به بهانه نگرانی از سلاح هستهای، با دانش و فناوری بومی هستهای ایران مخالفت میکنند، ناحق و غیر منطقی دانستند و گفتند: تضمین برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هستهای، راههای مشخص و دستگاههای مسئولی دارد که جمهوری اسلامی ایران اشکالی در این موضوع نمیبیند و تضمین هم شده است، اما امریکا حق ندارد در مورد احتمال دستیابی کشورها به سلاح هستهای اظهار نگرانی کند، زیرا خود امریکا از این سلاح استفاده کرده و اکنون نیز چند هزار بمب هستهای دارد.
رهبر انقلاب اسلامی خطاب به امریکاییها افزودند: با پروندهای که شما درباره استفاده از سلاح هستهای دارید نگرانی در مورد سلاح هستهای به شما مربوط نیست.
حضرت آیتالله خامنهای تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آنها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.
ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هستهای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آنها برای دشمن امکان پذیر نیست. آنها در مورد تأسیسات فردو میگویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!
۰۰:۳۵- شرکت روسی «اتم استروی اکسپرت» روز سهشنبه اعلام کرده رآکتور شماره ۱ نیروگاه اتمی بوشهر پس از سوختگذاری هستهای، بر پایه برنامهریزیهای قبل و انجام تعمیرات به ظرفیت کامل عملیاتی خود رسیده است.
بنا بر گزارش ایتارتاس، مجموعاً ۵۴ مجموعه سوختی در این نیروگاه سوختگذاری شدهاند. در همین حال، مهدی صناعی، سفیر ایران در روسیه به کانال تلویزیونی روسیه ۲۴ گفته، قرارداد ساخت دو واحد جدید در نیروگاه اتمی بوشهر به زودی به امضا خواهد رسید.
۰۰:۲۳- بامداد چهارشنبه، سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور نگارش ادامه متن پیش نویس توافقنامه جامع هستهای صبح چهارشنبه با یکدیگر دیدار کرده و به گفتوگو میپردازند.
۲۳:۴۵- علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی که امشب (سهشنبه) در گفتوگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما سخن میگفت: زنجیره ۱۶۴ تایی سانتریفیوژ نسل سوم IR۶ که ۱۰ سو است هنوز راهاندازی نشده است و الان زنجیره میانی آنکه ۱۰ ماشین است بر پاست و به سمت ۱۶۴ تایی حرکت میکنیم. پیشنهاد ما در زمینه غنی سازی، پلکانی است. ما میگوییم ۱۹۰ هزار سو میخواهیم و تأمین این نیاز بستگی به نوع ماشینی دارد که استفاده میکنیم. ما برای چند سال همین تعداد ماشینهایی که نصب شده گاز دهی کرده و استفاده کنیم و زمانی توانستیم نواقص ماشینهای نسل جدید را رفع کرده و به مرحله تولید انبوه برسانیم، یکی دو سال قبل از هشت سال بتوانیم ماشینهای جدید را نصب کنیم که به ۱۹۰ هزار سو برسیم.
صالحی افزود: ما همان گونه که در آب سنگین اراک انعطاف از خودمان نشان دادیم در بحث غنی سازی هم این انعطاف را از خود نشان دادیم که پلکانی کار را به جلو ببریم و این فاصله چند ساله را زمان اعتمادسازی بگذاریم که به همان مقداری که داریم بسنده کنیم و به جلو برویم. ما حدود ۲۰ هزار ماشین نصب شده داریم که این را برای چند سال با همین عدد نگه داریم، ولی در زمینه تحقیق و توسعه روی ماشینهایمان کار میکنیم. ما دو زنجیره شاهد IR۲M و IR۴ و یک زنجیره میانی IR۶ داریم که این زنجیرهها در مرکز تحقیقات ما بیش از یک سال است کار میکنند. همه اینها زیر نظر آژانس است و نسل جدید سانتریفیوژ چند سال زمان خواهد برد که به تولید انبوه برسیم.
صالحی در پاسخ به پرسشی درباهر سایت غنی سازی فردو عنوان کرد: فردو یک مرکز تحقیقاتی و مکمل نطنز است و به خاطر تهدیداتی که کردند و ملت ایران ملت هشیار و هوشمندی است و نمینشیند به انتظار کاری که دیگران انجام دهند و به همین خاطر سایت فردو را ساخت که مصون از حملات هوایی است و از کل فناوری غنی سازی کشورمان نگهداری میکند. در این سایت نزدیک ۲ هزار و چند صد ماشین سانتریفیوژ و ۶۰۰ ماشین نصب شده دیگر داریم که ۵ درصد تولید میکند و در حال حاضر در فردو اورانیوم ۵ درصد تولید میکنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه پیشنهاد آنها تعطیلی این سایت بود، خاطرنشان کرد: این پیشنهاد آنها خندهدار بود. پیشنهادهایی برای آینده فردو است که مرکز تحقیق و توسعه باشد، به اضافه اینکه بتواند ایزوتوپهای پایدار تولید کند که این پیشنهاد روسها بوده که این نیاز به سانتریفیوژ دارد. الان پیشنهادهای متعددی در رابطه با فردو مطرح است، ولی مطلبی که رهبری هم فرمودند این مرکز باید به عنوان مرکز تحقیق و توسعه و پشتیبان نطنز مدنظر قرار گیرد، به اضافه فعالیتهای دیگری که میتوان در فردو انجام داد. منطقه وسیعی است و آنها هم پیشنهاد دادند که میتوان آزمایشهای فیزیکی را انجام دهیم و با توجه به اینکه بیش از ۸۰ متر زیر زمین است، تشعشات کیهانی از آنجا عبور میکند و ما آنجا میتوانیم آشکارساز بگذاریم. ما گفتهایم آمادگی داریم با طرفهای مقابل همکاری کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره گریز هستهای Breakout نیز گفت: گریز هستهای عبارت ساختگی است که برای بهانه جویی ساختهاند، مثلا در مورد آب سنگین این عبارت را به کار بردند که من چندین ماه قبل اعلام کردم، اگر آب سنگین برای شما مایه نگرانی است حاضریم بازطراحی کنیم که میزان پلوتونیوم را از ۱۰ کیلو در سال به یک کیلو در سال کاهش دهیم. بعد از اینکه استقبال اولیه عجیبی شد طرف مقابل واژه جدیدی را اختراع کرد با نام سوء استفاده Misuse، گفت درست است بازفرآوری میکنید، ولی ممکن است سوءاستفاده کنید. آنها از هر عبارتی استفاده میکنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از سخنانش درباره میزان غنی سازی گفت: ما غنی سازی ۲۰ درصد را تعلیق کردیم که به جای ۲۰ درصد ۵ درصد تولید میکنیم که اگر توافق نشد و نظام تصمیم گرفت شیرها را عوض میکنیم و به ۲۰ درصد بازمیگردیم.
معاون رئیس جمهور یادآور شد: ما در شرف بستن یک قرارداد با روسها برای ایجاد دو نیروگاه هستهای هستیم و در تلاشیم در یک افق ده تا پانزده، ساله پنج نیروگاه را در کشور ایجاد کنیم. امیدواریم دولت به زودی مصوبه بدهد که شاهد انعقاد قرارداد برای دو نیروگاه باشیم. البته دو نیروگاه را همزمان شروع نمیکنیم. امیدواریم اولین نیروگاه را در سال جاری در بوشهر کلنگ زنی کنیم و کلنگ نیروگاه بعد دو سال پس از نیروگاه اول به زمین زده خواهد شد.
۲۳:۳۰- یک منبع آگاه در هیأت مذاکره کننده هستهای ایران و ۱+ ۵ از احتمال پیوستن وزرای کشورهای ۱+ ۵ به مذاکرات در روزهای پایانی هفته خبر داد و گفت: احتمالا وزیران ۱+ ۵ اواخر هفته برای کمک به گفتوگوها در راه رسیدن به توافق به وین سفر خواهند کرد. احتمالا حضور آنها در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه خواهد بود و البته این حضور به معنای رسیدن به توافق نیست. حضور وزیران برای کمک به رسیدن به توافق است و آنها در این مرحله پس از انجام گفتوگوهایی به کشورهای خود بازمیگردند و مذاکرات پس از آن ادامه خواهد یافت تا به توافق جامع دست یابیم.
۲۳:۰۵- محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، عصر روز سه شنبه با اشاره به یک هفته مذاکره اعلام کرد: به هر حال همه این دیدارها به نزدیک کردن مواضع کمک میکند. اینکه بخواهم بگویم در این مدت توانستهایم مشکلات اساسی را رفع کنیم،هنوز این گونه نشده است اما بر روی متن، همکارانم به ویژه معاونین دو طرف مذاکره کننده از طرف ما آقایان عراقچی و روانچی و از طرف مقابل خانم اشمید کار قابل توجهی کردهاند.
وی گفت: من در پایان دور گذشته اظهار کردم که پرانتزها بیشتر از تعداد کلمات متن است اما الان میتوانیم بگوییم که شاید نزدیک به ۵۰ درصد متن مورد توافق باشد که البته این به آن معنا نیست که ما روی نقاط اختلافی به نتیجه رسیدهایم. شاید روی موضوعات مهم هنوز فاصلهها زیاد باشد اما دوستان ما دستکم توانستهاند متنها را به هم نزدیک کنند تا تصمیمگیران سیاسی بدانند چند موضوع مانده است تا روی آن موضوعات باید به نتیجه برسند.
وی با بیان اینکه هفته گذشته هفته پرکاری بود، گفت: هفته گذشته بسیار پرمحتوا بود، ضمن آنکه موفقیت، بسیار نبود اما این گونه نیست که بگوییم هفته گذشته کاملا موفقیت آمیز نبوده است.
ظریف در پاسخ به اینکه دوازده روز به پایان ضربالاجل مانده است، فکر میکند در این مدت بتوان به نتیجه رسید و همچنین اخبار حاکی از آن است که وزرای ۵+۱ اواخر همین هفته در وین حاضر خواهند شد، افزود: من احساس میکنم که اگر وزرای خارجه تصمیم بگیرند به وین بیایند برای رسیدگی به موضوعات نهایی نیست، بلکه برای این است که از آخرین تحولات آگاه شوند.
وزیر امور خارجه افزود: ضمن اینکه از آمدن آنها ما هنوز خبر قطعی هم نداریم و بعد از آمدن آنها مذاکرات ادامه خواهد داشت. به این خاطر که همان طور که شما هم گفتید ۱۲ روز دیگر به پایان این دور از مذاکرات و ضربالاجل ۲۹ تیر زمان داریم و اگر وزرا بخواهند به وین سفر کنند برای آگاهی از آخرین تحولات است. قبل از ورود آنها حتما مذاکرات بسیار فشردهای خواهیم داشت و پس از ترک وین از سوی آنها هم مذاکرات ادامه خواهد یافت تا اینکه نزدیک به روزهای آخر ببینیم کار انشاءالله به توافق میرسد یا اینکه نیاز است تصمیم دیگری گرفته شود.
۲۲:۲۵- مهدی سنایی، سفیر ایران در روسیه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی روسیه ۲۴ تصریح کرد: ایران حاضر است تا همه مسائل مانده در خصوص برنامه هستهای را تا بیستم جولای حل و فصل کند. ما امیدواریم تا نتایج مذاکرات را تا پیش از بیستم جولای ببینیم. ایران حاضر است تا همه مسائل را حل و فصل کرده و توافقنامه را امضا کند. من فکر میکنم شش قدرت جهانی نیز مسئولیت زیادی در این قبال دارند.
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران گفت: تحریمها ضد ایران از همان آغاز ناعادلانه بوده است. ایران حق دستیابی به برنامه هستهای غیر نظامی را داشته است. این خط قرمز برای ماست و این مسأله کاملا بر مبنای قوانین بینالمللی است. اگر هر گونه پرسش یا ابهام یا سوء تفاهمی باشد، تهران همواره حاضر است تا نشان دهد که ماهیت برنامه هستهایش صلح آمیز است.
۲۰:۰۷- یکی از اعضای تیم مذاکره کننده هستهای در گفتوگو با خبرنگار فارس، از احتمال حضور وزرای خارجه شش کشور در آخر هفته جاری (جمعه، شنبه و یکشنبه) در وین خبر داد و در عین حال گفت، حضور آنها به معنای دستیابی به توافق نیست. این منبع جزییات بیشتری در این زمینه ارائه نکرد که کدام یک از وزرا حضور خواهند داشت.
این عضو تیم مذاکره کننده با بیان اینکه حضور وزرای خارجه برای کمک به توافقنامه صورت میگیرد، خاطرنشان کرد: وزرای خارجه پس از آن به پایتختهایشان بازمیگردند و مذاکرات ادامه پیدا میکند.
۱۹:۳۰- لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه میگوید که ایران و ۱+ ۵ بر سر هیچیک از موارد اصلی پرونده هستهای به توافق نرسیدهاند. وی همچنین با ارزیابی مواضع کشورهای ۱+ ۵ در مقابل ایران افزود: نشانههای وجود دارد که از اختلاف موضع روسیه و برخی قدرتهای جهانی در موضوع مذاکرات هستهای حکایت میکنند.
فابیوس که در برابر نمایندگان عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس فرانسه سخن میگفت همچنین درخصوص اخبار مربوط به سفر وزرای خارجه ۱+ ۵ به وین برای شرکت در گفتوگوهای هستهای گفت: این سفر به درخواست طرف آمریکایی انجام میشود.
۱۹:۲۲- محمدجواد ظریف بعد از ظهر سه شنبه بعد از نشست چهار ساعته با کاترین اشتون و معاونان هیأتهای مذاکره کننده ایران و ۱+ ۵ در هتل کوبورگ وین در مصاحبه با خبرنگاران، با اشاره به بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در حمایت و ابراز اعتماد به گروه مذاکره کننده هستهای کشور اظهار داشت: ما همواره قدردان حمایتهای رهبری معظم هستیم. بیانات روز گذشته رهبر معظم انقلاب به خوبی نشان داد که ایشان در جریان جزییات همه مباحث و مذاکرات هستهای، برنامههای درازمدت کشور در حوزه هستهای هستند و با دقتی ویژه که مخصوص ایشان است، همواره موضوعات مهم و اساسی کشور اعم از موضوع هستهای را با دقت و حساسیت کامل و ریزبینی مد نظر داشته و با رعایت همه ظرافتها بیان میفرمایند.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه لازم است همه دستاندرکاران و به ویژه دوستان عزیز ما و اصحاب رسانه به ظرافتهای بیانات رهبر معظم توجه کنند، افزود: رهنمودهایی که ایشان قبلا به صورت خصوصی به اعضای تیم ارائه فرمودهاند و محورهایی هم که در بیانات دیروزشان و در فرمایشان قبلی ایشان مطرح شده است، حتما چراغ راه ما برای رسیدن به راه حل خواهد بود. لازم است این بیانات و این دیدگاههایی که از طرف ایشان مطرح شد مبنای کار همه دست اندرکاران قرار بگیرد.
مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در ادامه این گفتوگو درمورد مذاکرات وین ۶ و بحثهای مطرح شده در این دور از گفتوگوها، تأکید کرد: برنامه غنی سازی ایران برنامهای با اهداف کاملا مشخص بوده که نشان دهنده صلح آمیز بودن برنامه ماست. اگر برنامههای بخشهای گوناگون برنامه غنی سازی ایران، از کارخانه تبدیل اورانیوم اصفهان (یو. سی. اف)، تا برنامه غنی سازی نطنز تا کارخانه ساخت سوخت هستهای را در نظر بگیرید همه از ابتدا برای تأمین سوخت نیروگاه بوشهر طراحی شده است.
وی خاطرنشان کرد: همان گونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند در برنامه غنیسازی نه نیاز امروز و فردای ما بلکه در یک آینده چندساله. ما باید به این سمت حرکت کنیم و خود این برای جامعه جهای امر اطمینان بخشی باشد که برنامه هستهای ایران کاملا اهداف صلح آمیز دارد و از آغاز هم با اهداف صلح آمیز طراحی شده است.
ظریف افزود: البته همان طور که رهبری معظم فرمودند، الان سوخت نیروگاه بوشهر تأمین میشود و نیاز ما برای یک آینده چندساله است که باید در آن جهت حرکت بکنیم. این موضع ما بوده که از ابتدای مذاکرات وین یعنی از حدود پنج ماه و نیم قبل به صورت صریح آن را مطرح کردهایم. از نظر علمی هم همکاران ما در تیم مذاکره کننده که از سازمان انرژی اتمی اینجا در مذاکرات حضور دارند، توضیح کافی دادند و بنا بر همین حرکت میکنیم تا اینکه طرف مقابل بتواند این تصمیم دشوار را بگیرد.
۱۸: ۳۰- رویترز گزارش داد، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و وزیران خارجه شش کشور مذاکره کننده با ایران بر سر مسأله هستهایش ممکن است برای ملحق شدن به مذاکرات، عازم وین شوند. مقامات مذاکرهکننده با اشاره به سفر احتمالی وزیران خارجه آمریکا و کشورهای ۱+۵ اعلام کردند: اضافه شدن وزیران خارجه به مذاکرات هستهای را نباید به مفهوم دور آخر مذاکرات دانست.
یک مقام ارشد مذاکره کننده در گفتوگو با رویترز، اظهار کرد: وجود وزیران خارجه کمک میکند که در صورت عملی نشدن توافق جامع با ایران تا ضربالاجل تعیین شده برای تمدید روند مذاکرات مذاکره کنیم، البته رسیدن به توافق تا ضربالاجل تعیین شده که بیستم جولای است، هدف اصلی کشورهای مذاکره کننده است. وزیران خارجه هر گونه توافق احتمالی را نیز امضا خواهند کرد؛ هرچند اکنون ما به هیچگونه توافقی نرسیدهایم و هنوز مسایل مهمی باقی مانده است.
۱۸: ۱۲- محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا امروز (سهشنبه) به همراه معاونانشان در ششمین روز ششمین دور مذاکرات ایران و ۱+۵ درباره راهحل جامع هستهای درباره نگارش متن توافقنامه جامع (برنامه اقدام مشترک جامع) دو دور گفتوگو کردند. این رایزنیها ساعت ۱۱ به وقت محلی آغاز و پس از حدود دو ساعت متوقف شد و دوباره از ساعت ۱۴ به وقت محلی (۱۶:۳۰ به وقت تهران) دوباره از سرگرفته شد که لحظاتی پیش این رایزنیها بعد از حدود یک ساعت و نیم پایان یافت.
۱۷: ۵۴- بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: پس از واحد اول نیروگاه بوشهر واحدهای دوم و سوم هم در راه است؛ البته نه اینکه امروز و فردا به آنها میرسیم اما در برنامه میان مدت در نظر داریم تا این هدف محقق شود. هر چند نیاز کشور به نیروگاهها بیشتر از این تعداد است.
او اظهار کرد: مواضع ایران منطقی و قابل قبول و قابل دفاع است. ما برنامهمان را در سطح بینالمللی و اروپا ارایه کردهایم و نمیتوان به آن اعتراض کرد. اما طرف مقابل وقتی نمیتواند متعرض برنامه منطقی ما شود، بهانههای سیاسی و روانی و رسانهای میآورد. مواضع تیم ما برای طرف مقابل روشن است و این آنها هستند که باید به لحاظ سیاسی تصمیم بزرگی را بگیرند. آنها باید برنامه هستهای صلحآمیز ایران را بپذیرند و خود را با آن تطبیق دهند. اگر آنها حسن نیت سیاسی داشته باشند، نگرانیهایی که مدعی هستند درباره برنامه هستهای ایران دارند قابل رفع است. اما اگر بهانهجویی باشد به نتیجه نمیرسیم. ایران در دفاع از حقوق هستهای خود مصمم است و مواضع مستدل و محکمی برای تثبیت آن دارد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره برنامه تحقیق و توسعه نیز گفت: مقامات کشورمان از جمله رئیسجمهور بارها تکرار کردهاند که هیچ محدودیتی را در فکر و دانش هستهای نمیپذیریم و در مذاکرات این مسأله شفاف بیان شده است. البته مواضع رسانهای طرف مقابل را نمیتوان مصداق قرار داد. اگر آنها واقعیت برنامه و دانش هستهای ایران را بپذیرند و بدانند که فشارها و تهدیدها نتیجه نمیدهد، ما میتوانیم راههایی را برای رفع نگرانی نشان دهیم. وقتی ما برای رفع نگرانی آنها درباره اراک پیشنهاد کاهش پلوتونیوم آن را مطرح میکنیم که قابل قبول و منطقی است اما باز هم مسائلی را مطرح میکنند، این سؤال به وجود میآید که طرف مقابل واقعا برای حل موضوع تصمیم قطعی دارد یا خیر.
۱۴:۳۵- خبرگزاری فرانسه در گزارش تحلیلی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری درخصوص شمار سانتریفیوژهای مورد نیاز ایران، نوشت: رهبر ایران فاش کرد کشورش ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ میخواهد که تقریباً ۱۹ برابر تعدادی است که قدرتهای جهانی خواستار آن هستند. مذاکره میان ایران و ۱+ ۵ همواره پشت درهای بسته انجام میشود و اظهارات آیتالله خامنهای، صریحترین اعلام در مورد خواستههای ایران است.
این خبرگزاری همچنین در گزارش خود به آن بخش از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران پرداخته که گفته بودند هدف آنها این است که ما با ده هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی که هم اکنون داریم موافقت کنیم. مقامات ما میگویند که ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ لازم داریم. شاید نیاز امروز ما نباشد اما در دو تا پنج سال دیگر این تعداد نیاز مسلم کشور خواهد بود.
این خبرگزاری ادامه داد: غنیسازی اورانیوم میتواند سوخت مورد نیاز برای نیروگاههای برق هستهای را تولید کند و همچنین در سطوح بالا هسته اصلی ساخت بمب اتم به شمار میرود. از این روی، این پروسه حساسترین مسأله مذاکرات میان ایران و گروه ۱+ ۵ است.
بر پایه گزارشهای رسانههای آمریکایی این کشور تنها میخواهد ایران دو تا چهار هزار سانتریفیوژ داشته باشد. همچنین لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه ماه گذشته گفت که ایران تنها میتواند چند صد سانتریفیوژ داشته باشد، در حالی که ایرانیها خواستار صدها هزار هستند.
۱۴:۰۶- مایکلمان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که نشست کارشناسی میان ایران و گروه ۱+ ۵ آغاز شد.
۱۳:۱۰- آلن ایر، سخنگوی فارسیزبان وزارت امور خارجه ایالات متحده با بیان اینکه نمیتواند جزئیات مذاکرات را با رسانهها مطرح کند، گفت: هنوز شکافهای عمده سر جایشان است. الآن در وسط مذاکرات هستیم. کارشناسان در تعطیلات آخر هفته با همدیگر دیدارکردند. امروز در سطوح گوناگون، هم مدیران سیاسی و هم کارشناسان دیدارهایی بود؛ یعنی همه تلاش میکنند تا پیش از ضربالاجل به یک توافقی برسیم، ولی صاف و پوستکنده باید بگویم که هنوز شکافهای عمده سر جایشان است.
آلن ایر با اشاره به اینکه نمیتواند به جزئیات خاص این مذاکرات بپردازد افزود: ولی آنچه میتوانم بگویم این است که هنوز روشن نیست آیا ایران تصمیم گرفته کارهای لازم را انجام دهد تا به جامعه جهانی نشان بدهد که ماهیت برنامه هستهایش صرفاً صلحآمیز است و خواهد بود. اگر ایران راضی باشد این کار را بکند... ما میتوانیم قبل از ضربالاجل (تعیین شده در توافق موقت آذرماه سال گذشته) به توافق برسیم.
آلن ایر ادامه داد: به طور کلی شما نباید فراموش کنید همان شعاری که همه ما سر میدهیم، یعنی تا بر سر کل توافق به توافق نرسیدهایم، بر سر اجزای مختلف هیچ توافقی وجود ندارد، یعنی در مورد موضوعات گوناگون تلاش میکنیم که فاصله دیدگاهها را کمتر کنیم، ولی تا به یک توافق نهایی و جامع نرسیدهایم، توافق بر اجزای مختلف اصلاً مهم نیست.
وی درباره امکان تمدید مذاکرات گفت: شما نباید همه آن چیزهایی را که در رسانهها میخوانید باور کنید. این فقط واقعیت است که خودکار این توافق تمدید نمیشود، و فقط با توافق همه طرفهاست که این توافق قابل تمدید است. الآن تمرکز ما تنها و تنها بر رسیدن به یک توافق جامع است و الآن اصلاً به فکر تمدید کردن یا نکردن این مهلت نیستیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پایان گفت: اکنون به یک وضعیتی رسیدهایم که اینجا در وین هستیم و تلاش میکنیم تا مسالمتآمیز به توافقی برسیم و این بحران را حل کنیم. همانطور که عرض کردم الآن ایران بر سر یک دوراهی است و واقعاً اگر نیت دارد به دنیا نشان دهد که ماهیت برنامه هستهایش واقعاً صلحآمیز است، رسیدن به یک توافق امکانپذیر است و انشاءالله این اتفاق هم بیفتد.
۱۳:۰۰- همزمان که به پایان ضربالاجل بیستم ژوئیه در مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+ ۵ نزدیک میشویم، وزرای امور خارجه پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان قرار است روز جمعه به منظور پیشبرد این مذاکرات به وین پایتخت اتریش سفر کنند. این منابع دیپلماتیک به خبرگزاری شینهوا گفتند که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا پس از سفرش به چین برای شرکت در نشست وزرای امور خارجه به وین خواهد رفت.
۱۲:۳۰- سید عباس عراقچی، معاون حقوقی و بینالملل معاون وزیر امور خارجه ایران و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان در مذاکرات با ۱+ ۵، در صفحه توئیتر خود نوشت: اعتماد رهبری بزرگترین پشتوانه و باعث دلگرمی ماست. به ایشان و همه ملت ایران اطمینان میدهیم از هیچ یک از حقوق هستهای کوتاه نخواهیم آمد.
۱۲:۲۷- سو یا SWU که در بیانات روز گذشته رهبر انقلاب ذکر شده بود، ﯾﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﻛه ﺑه طﻮر ﺧﺎص در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی هستهای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار میﮔﯿﺮد. اﻳﻦ واﺣﺪ همانند دﻳﮕﺮ واحدهای اﻧﺪازهﮔﯿﺮی اﺳﺖ (وات، آﻣﭙﺮ، ﻛﺎﻟﺮی و...) ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ؛ ﻋﺒﺎت SWU در واﻗﻊ ﻣﺨﻔﻒ رت Separative Work Unit است و اﮔﺮ ﺑﺨﻮاھﯿﻢ از لحاظ علمی «ﺳﻮ» را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﯿﻢ، بهتر اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﯿﻢ: ﺳﻮ، ﻳﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﺟﮫﺖ ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U۲۳۵) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦﺗﺮ آن (U۲۳۸) در اوراﻧﯿﻮم طﺒﯿﻌﻲ جهت اﻳﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮل نهایی ﻛﻪ از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚﺗﺮ ﻏﻨﻲﺗﺮ اﺳﺖ.
SWU ﺗﺎﺑﻌﻲ از ﻣﯿﺰان اوراﻧﯿﻮم ﺗﺤﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ، درﺻﺪ ﺧﻠﻮص ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ و ﻣﯿﺰان درﺻﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ واﺣﺪ ﺟﺪاﺳﺎزی (ﻳﻚ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﯿﻮژ) است. ﺑﺮای درک بهتر ﻣﻮﺿﻮع، فرض کنید ﺧﻮراک ﺑﺎ دﺑﻲ F و درﺻﺪ ﻣﻮﻧﻲ Nf وارد اﻳﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪاﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﺎ دﺑﻲ p و درﺟﻪ ﺧﻠﻮص Np و ﭘﺴﻤﺎﻧﺪی ﺑﺎ دﺑﻲ W و Nw ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد.
ﺑﺮ پایه س ﺗﻌﺮﻳﻒ رﻳﺎﺿﻲ ﻣﻲﺗﻮان راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ جهت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ SWU را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﯿﺎن داﺷﺖ: (SWU= P * V (Np) + W * V (Nw) _F * V (Nf ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ هر ﭼﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮ «ﺳﻮی» ماشینها (ﻣﺨﺮج ﻛﺴﺮ ﻓﻮق) اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ، ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎﻧﺘﺮﻳﻔﯿﻮژ ﻛﻤﺘﺮی جهت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻻزم خواهد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ھﺰﻳﻨﻪ ﺛﺎﺑﺖ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﺧﺖ و راهاﻧﺪازی ﺗأﺳﯿﺴﺎت ﻏﻨﻲﺳازی، اﻓﺰاﻳﺶ SWU ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﺟﮫﺖ اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﯿﺮوﮔﺎه هستهای خواهد ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻗﻀﯿﻪ از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﺑﺴﯿﺎر بااهمیت است.
اگر بخواهیم سادهتر و بر پایه میزان سانتریفیوژ به این موضوع بپردازیم، باید گفت، ماشینهای نسل یک که امروزه در ایران به IR۱ شهرت یافتهاند، ماشینهایی با ظرفیت یک تا ۱.۲ سو هستند که بنا بر اظهارات کارشناسان درباره نیاز ایران در مباحث مربوط به غنیسازی، در صورت استفاده از این ماشینها ایران، نیازمند ۱۹۰ هزار ماشین سانتریفیوژ نسل یک است و از این روی آنچه باید در مذاکرات توسط طرف ایرانی بجد مورد تأکید قرار گیرد، لزوم گنجاندن چنین حقی در توافق نهایی است.
با این حال با استفاده از ماشینهای نسلهای بالاتر، تعداد سانتریفیوژ میتواند کاهش یابد به گونهای که ماشینهای نسل ۲ امروز ظرفیت ۵ سو غنیسازی دارند که در این صورت برای ۱۹۰ هزار سو غنیسازی نیاز به ۳۸ هزار ماشین سانتریفیوژ است. ماشینهای نسل ۸ که جدیدترین ماشینهای سانتریفیوژ هستند، از ظرفیت ۲۴ سو غنیسازی برخوردارند که در صورت استفاده تام و تمام از این ماشینها نیاز به ۸۰۰۰ ماشین نسل ۸ داریم.
با وجود این، آوردن این نکته بسیار ضروری است که امروزه اکثریت قریب به اتفاق ماشینهای موجود در تأسیسات غنیسازی کشور را ماشینهای نسل یک و نسل ۲ تشکیل میدهند و از این روی میتوان گفت که ایران اسلامی برای غنیسازی خود نیازمند ۱۹۰ هزار سانتریفیوژ است.
۱۲:۴۰- جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری روزانه با خبرنگاران گفت، موضوع ایران از جمله مسائل مورد بحث جان کری، وزیر خارجه آمریکا در چین خواهد بود. بنا بر اعلام وزارت خارجه آمریکا، کری برای شرکت در «گفتوگوی راهبردی چین و آمریکا» راهی پکن شده است.
برخی گزارشها حاکی است، کری از پکن راهی وین، پایتخت اتریش و محل برگزاری مذاکرات هستهای ایران و کشورهای ۱+ ۵ خواهد شد. جن ساکی در این نشست خبری گفت، آمریکا و چین در خلال سفر جان کری به این کشور درباره مسائل جهان و منطقه، از جمله مسائل مربوط به اوکراین، افغانستان و ایران گفتوگو خواهد کرد.
۱۲:۲۴- رایزنی سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی، معاونان محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و هلگا اشمیت، معاون کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره نگارش پیشنویس توافقنامه جامع هستهای (برنامه اقدام مشترک جامع) در ششمین روز از ششمین دور مذاکرات ایران و ۱+ ۵ (آمریکا، آلمان، فرانسه، انگلستان، روسیه و چین) به همراه کارشناسان دو طرف در هتل پله کوبورگ شهر وین آغاز شد. مدیران سیاسی ۱+ ۵ نیز در این نشست حضور دارند.