مذاکرات ایران و 1+5 رسماً به مدت چهار ماه تمدید شد

به گزارش «تابناک»، دوره تازه‌ای مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفت‌وگو‌ها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانی‌ترین دور این مذاکرات پشت سر می‌گذارند و با دستور کار نگارش توافق‌نامه و بحث و گفت‌و‌گو برای رسیدن به راه‌حلی همه‌جانبه‌نگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.

در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز ‌باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهده‌دار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهده‌دار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.

هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهده‌دار است.

علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، داو‌د محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانی‌نیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی می‌کنند. آنچه در شانزده روز گذشته مذاکرات گذشت را در انتهای این گزارش لحظه به لحظه بخوانید.


5:46 بامداد شنبه- داریل کیمبال، رئیس انجمن غیردولتی کنترل تسلیحات آمریکا با انتشار بیانیه‌ای ضمن استقبال از تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای بین ایران و 1+5 خواستار اقدامات دو طرف برای دست‌یابی به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران شد.

5:18 بامداد شنبه- «دیان فاینشتاین» رئیس کمیته اطلاعاتی سنا با اذعان به اینکه ایران به تمامی تعهدات خود پایند بوده است موافقت خود با تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای بین ایران و 1+5 را را اعلام کرد.

4:54 بامداد شنبه- جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید طی بیانیه‌ای اعلام کرد چشم‌انداز روشنی برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای با ایران بر سر برنامه هسته‌ای با این کشور وجود دارد که تمدید مهلت این مذاکرات را ضروری کرد.

آقای ارنست در این بیانیه تأکید کرد: «تمدید مهلت این مذاکرات به ما اجازه می‌دهد مذاکره با ایران را در حین اطمینان از تعلیق برنامه هسته‌ای این کشور در خلال گفت‌وگوها ادامه دهیم.»

وی افزود: «ما فرصتی برای دست‌یابی به راه حلی ماندگار و دیپلماتیک برای حل و فصل یکی از حساس‌ترین موضوعات امنیت ملی زمان خودمان را داریم. ما هیچ چیز غیر از راه حل جامعی که اهداف ما را برآورده می‌کند را نمی‌پذیریم و به همین دلیل است که ضروری است مذاکرات را ادامه دهیم.»

2:30 بامداد شنبه- یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران تایید کرد که ادامه مذاکرات در وین انجام می‌گیرد. در عین حال هنوز زمان دقیق از سرگرفتن مذاکرات مشخص نیست. شنیده‌ها حاکی است که مذاکرات اواخر مرداد‌ماه از سر گرفته می‌شود.

یک عضو دیگر تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران درباره ادامه مذاکرات گفت: طرف‌ها با دستور کار و برنامه مشخص به پایتخت‌های‌شان باز می‌گردند تا درباره برخی مسایل تصمیم‌سازی و با دیدگاه‌های مشخص به وین بازگردند. 

2:14 بامداد شنبه- پس از آنکه دیپلمات‌های غربی اعلام کردند مذاکرات هسته‌ای بین ایران و 1+5 تا 4 ماه تمدید شده است روز‌نامه وال‌استریت ژورنال از قول منابع غربی گزارش داد این مذاکرات برای چند هفته وقفه خواهد داشت.

1:37 بامداد شنبه- سقوط یک فروند هواپیمای مسافربری مالزی در نواحی تحت کنترل استقلال‌طلبان اوکراین به افزایش اختلافات بین غرب و روسیه منجر شده، اما بلومبرگ می‌گوید این اتفاق تأثیری بر مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ نداشته است.

1:16 بامداد شنبه- قرار است ظریف و اشتون جمعه شب (امشب) به وقت وین در یک نشست خبری نتایج این دور از مذاکرات را اعلام کنند.

1:00 بامداد شنبه- مذاکرات نفس گیر «وین 6» به عنوان طولانی‌ترین مذاکرات دیپلماتیک تاریخ ایران، پس از هفده روز سخت که دیپلمات‌های شجاع کشورمان با زبان روزه در آن نقشی فعال برای تامین هرچه بیشتر منافع ایران ایفا کردند، به پایان رسید.

00:57 بامداد شنبه- مذاکرات ایران و 1+5 بدون دست یافتن به توافق جامع به مدت چهار ماه دیگر تمدید شد. یک منبع مطلع اعلام کرد که مذاکرات در مورد تمدید توافق ژنو به نتیجه رسید.

شایان ذکر است دو طرف از روز چهارشنبه هفته جاری تصمیم به تمدید مذاکرات گرفتند. در ادامه اما دو طرف برای تمدید گام اول توافق ژنو مذاکرات را شروع کردند چرا که اقدامات متقابل هسته‌ای و کاهش و لغو تحریم‌ها به علاوه آزاد کردن پول‌های بلوکه شده ایران تحت تاثیر تحریم‌ها باید برای مدت تمدید مذاکرات نیز تمدید و تفاهم می‌شد.

به گفته منابع مطلع مذاکرات ایران و 1+5 تا 3 آذر ماه سال جاری تمدید شده است اما هر زمان که دو طرف به توافق برسند مذاکرات پایان می‌یابد.

00:44 بامداد شنبه- خبرگزاری روسی ایتارتاس از قول آقای سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه گزارش داده ایران و گروه 1+5 نتوانسته‌اند اختلافها بر سر رآکتور اراک و سایت فوردو را حل کنند. این تازه‌ترین اظهار نظر آقای ریابکوف درباره مذاکرات هسته‌ای است.

وی پیش از این از پیشرفت‌های چشمگیر در این مذاکرات خبر داده و گفته بود ایران و کشورهای 1+5 به این نتیحه رسیده‌اند که نوامبر موعد جدید مذاکرات بین دو طرف باشد.

آقای ریابکوف گفت: «عدم توانایی برای حل این مشکل به این معناست که گروه 1+5 و ایران رویکرد مشترکی در این باره که رآکتور تغییر یافته اراک باید چگونه باشد و اینکه آیا این رآکتور باید تغییر داده شود یا خیر، ندارند. طرح‌های مختلفی در این باره وجود دارد. همین موضوع را می‌توان درباره تأسیسات فوردو هم می‌توان گفت.»

21:40- در حالی مذاکرات در وین بین تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان و آمریکا برای تصمیم گیری در خصوص نحوه تمدید توافق ژنو و مذاکرات در جریان است، در وین شایعاتی بین خبرنگاران منتشر می شود. شایعات از ساعتی قبل از ترک وین از سوی تیم مذاکره کننده و وزیر امور خارجه تا ساعاتی دیگر  خبر می داد اما چندی پیش یک منبع رسمی اعلام کرد: ظریف فعلا برنامه ای برای ترک وین ندارد.  از سوی دیگر یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای نیز خبر دادهمذاکرات همچنان ادامه دارد و بعید نیست که امروز تمام نشود.

21:10- با توجه به ماهیت محور مذاکرات جاری برای تمدید مذاکرات ، تعدادی از کارشناسان حقوقی و فنی تیم مذاکره کننده ایران ، وین را ترک کرده و به تهران بازگشته اند زیرا مباحث فنی و حقوقی در حال حاضر موضوع مذاکرات نیست. 

20:34- داریل کیمبال، مدیر عامل انجمن مستقل و غیر دولتی کنترل تسلیحات آمریکا و یکی از مشاوران اندیشکده رند در گفتگو با روزنامه اتریشی "وینر سایتونگ"، دربره مذاکرات اتمی ایران با غرب گفت: اخیرا درباره اکثریت بخش ها مذاکره شده است. مسائلی درباره ظرفیت غنی سازی اورانیومی که باید به ایران واگذار شود وجود دارد.

وی افزود: اعضای شورای امنیت سازمان ملل که با ایران بر سر میز مذاکره می نشینند می خواهند از این امر جلوگیری به عمل آورند که ایران این امکان را داشته باشد که بمب اتم بسازد. ایران باید به نوبه خود سرمایه گذاری عظیمی که این کشور در تکنولوژی غنی سازی اورانیوم صرف کرده است را توجیه کرده و می خواهد ظرفیت غنی سازی کافی را در اختیار داشته باشد تا در آینده بتواند نیازهای انرژی خود را برطرف کند. در این باره در حال حاضر مذاکرات سختی در حال انجام است.

کیمبال افزود: هنوز مسائل دیگری وجود دارد که یکی از آن ها راکتور در دست ساخت آب سنگین اراک است که ایران می تواند در آن پلوتونیوم برای ساخت سلاح اتمی را به دست آورد. ایران تا به حال از متوقف کردن کار این راکتور اجتناب کرده است. مذاکره کنندگان در این راستا کار می کنند که تهران را متقاعد کنند که راکتور را به گونه ای تغییر دهد که پلوتونیوم کم تری را تولید کند.

وی افزود: مذاکره کنندگان 1+5 همچنین از ایران می‌خواهند که تاسیسات غنی سازی زیر زمینی اورانیوم فوردو را تعطیل کند که ایران با این مسئله مخالف است. پیشنهاد توافقی این است که این تاسیسات به عنوان یک مرکز تحقیقاتی، بدون ظرفیت تولید به کار خود ادامه دهد. ایران بخصوص مایل است که تحریم های غرب علیه این کشور برداشته شود. این روند باید این گونه اتفاق بیافتد که تحریم ها مرحله به مرحله برداشته شود . به این ترتیب اعتماد لازم ایجاد می شود.

این کارشناس آمریکایی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به این پرسش که به نظر شما احتمال پایان موفقیت آمیز مذاکرات چه اندازه است گفت: من فکر می کنم که مناقشات اتمی با ایران حدود هشتاد درصد حل شده است. اگر ما می خواهیم این مسئله را صد درصد حل کنیم باید مسئله سانتریفیوژها را حل کنیم. در این راستا ما به یک سیاست خلاقانه نیاز داریم.

وی در بخش پایانی این گفتگو با تاکید بر اینکه هنوز بسیاری مسائل باز است همچنین گفت من فکر می کنم که ما سریعا باید به یک نتیجه برسیم وگرنه این خطر ایجاد می شود که پنجره دیپلماسی بسته شود. ممکن است این خطر به وجود آید که برخی نمایندگان در کنگره آمریکا بعد از تعطیلات تابستانی در ماه سپتامبر بگویند که به اندازه کافی به رئیس جمهوری کشورشان برای دستیابی به یک راه حل با ایران زمان داده اند.راه حل مسئله هسته ای ایران برای خاورمیانه که به اندازه کافی ناآرام است مهم است. یک راه حل مسئله هسته ای با ایران شروع مناسبات جدید بین تهران و واشنگتن است.

19:15- یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته‌ای در وین در پاسخ به این سئوال که آیا در جریان رایزنی ها تحول جدیدی رخ داده است و آیا درباره زمان دور آتی و نحوه تمدید به نتیجه رسیده اید، گفت: هنوز در حال رایزنی درباره تمدید مذاکرات هستیم و تحول جدیدی رخ نداده است.

18:57- رویترز گزارش داد، حسن روحانی، رئیس‌ جمهور ایران، و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، امروز (جمعه) در یک گفتگوی تلفنی درباره نیاز به پایان مناقشه غزه و احیای گفتگوهای بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها بحث کردند

گفتگوی بین روحانی و پوتین به درخواست تهران و به دنبال نگرانی از "تشدید بحران" متعاقب حمله زمینی اسرائیل به غزه صورت پذیرفت. کرملین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «دو طرف خواهان پایان سریع مناقشه مسلحانه و نیز تداوم مذاکرات مستقیم اسرائیلی-فلسطینی شدند.»

رؤسای جمهور دو کشور همچنین درباره مذاکرات هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی که اکنون در وین در جریان دارد گفتگو کردند.

18:21- دیدار وندی شرمن با عباس عراقچی و مجید تخت روانچی ساعت 9 صبح آغاز شد و پس از وقفه ای کوتاه در ظهر امروز از ساعت 14:30 از سر گرفته شداما همچنان نتیجه ای درباره تمدید مهلت توافق بین دو طرف حاصل نشده است.

17:26- مجید تخت روانچی و عباس عراقچی معاونان وزیرامور خارجه ایران و وندی شرمن مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه آمریکا عصر جمعه مذاکره بر سر تمدید مذاکرات را از سر گرفتند.

16:53- خبرنگار گاردین می‌گوید که بر اساس اطلاعات رسیده به وی، ایران در حال مذاکره بر روی افزایش نقش نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر روی برنامه هسته‌ای خود است.

«جولیان بورگر» در صفحه شخصی خود در توئیتر همچنین نوشت: نمایندگان ایران و آمریکا بر سر شروع مذاکرات از اواسط ماه اوت اتفاق نظر دارند و این در حالی است که اروپایی‌ها خواستار شروع ماین مذاکرات در تاریخی پس از ماه اوت هستند.

وی می‌افزاید: نقطه اختلاف اصلی میان هیئت ایرانی و آمریکایی بر سر نحوه تمدید مذاکرات است؛ ایران خواستار آزادی مقادیر بیشتری از پول‌های بلوکه شده خود است و آمریکا نیز خواستار تبدیل بیشتر اورانیوم با غنای کم به اکسید اورانیوم است.

15:57- پولیتیکو در مقاله‌ای پیرامون مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 به این مساله اشاره می‌کند که موضوع مذاکره میان ایران و آمریکا نوعی کنترل خسارت است. شکست نه تنها به خاطر موضوع هسته‌ای بسیار هزینه‌بر خواهد بود. در صورتی که دوطرف به توافق برسند و ایران از انزوا خارج شود این مساله تا اندازه زیادی به سود آمریکا و غرب خواهد بود. تعامل بیشتر ایران با جامعه جهانی به همکاری بیشتر تهران با آمریکا، کمک به حفظ منافع این کشور و عاملی برای حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه منجر خواهد شد.

تحولات اخیر در عراق نشان داده است که منافع ایران و آمریکا تا چه اندازه می‌تواند به یکدیگر نزدیک باشد. هدف اصلی این دو کشور رفع تهدید گروه داعش در عراق است. هدف دیگر ایران روی کار نیامدن رژیمی متخاصم همانند حکومت صدام حسین در عراق است که جنگ 8 ساله با ایران را به همراه داشت و منجر به ناامنی در مرزهای غربی‌اش شد. بنابراین ایران و آمریکا می‌دانند که دستیابی به توافق هسته‌ای درهای مذاکره درباره موضوعات گسترده‌تر را فراهم خواهد ساخت.

موقعیت جغرافیایی ایران حاکی از آن است که این کشور یکی از مهمترین بازیگران منطقه‌ای در خاورمیانه است. ایران، آمریکا و کشورهای عربی دارای منافع مشترکی در ممانعت از ایجاد وقفه در تجارت نفت به دلیل تروریسم یا درگیری‌های میان کشورهای منطقه هستند.همکاری میان آنها به تنش‌زدایی در منطقه کمک خواهد کرد. ایران با بشار اسد در سوریه و حزب‌الله در لبنان نیز دارای روابطی نزدیک است و بهبود روابط میان آمریکا و ایران می‌تواند به حل اختلافات میان آمریکا واین گروه‌ها نیز کمک زیادی کند.

ایران در موضوع افغانستان نیز دارای منافع مشترکی با آمریکا است. ایران نیز همانند افغانستان خواستار ثبات در این کشور است. با توجه به عبور حجم زیادی از مواد مخدر تولیدی افغانستان از ایران مقامات ایرانی به دنبال کنترل این موضوع هستند. مدارک نیز نشان  می‌دهد ایران و آمریکا  می‌توانند برای دستیابی به منافع مشترک خود در افغانستان همکاری بیشتری داشته باشند.

15:10- آنگلا مرکل روز جمعه در نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات هسته ای «وین 6» و احتمال تمدید دوباره این مذاکرات، گفت: پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده اما هنوز به یک توافق نهایی نرسیده ایم.البته به این معنا هم نیست که یک رکود مطلق در مذاکرات باشد.

صدر اعظم آلمان تاکید کرد: من نمی خواهم در مورد نتیجه مذاکرات اظهار نظر کنم اما این را می توانم بگویم که برلین تمام کوشش های خود را به کار خواهد گرفت تا در مذاکرات به راه حل دیپلماتیک برسیم.

مرکل همچنین در پاسخ به سوال دیگری درخصوص اظهارات باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا درمورد پیشرفت در مذاکرات هسته ای و ضرورت تمدید دوباره گفت و گوهای 1+5 با ایران تا دستیابی به توافق نهایی، گفت: آلمان و آمریکا همکاری تنگاتنگی درمورد مسائل مهم بین المللی از جمله موضوع هسته ای ایران دارند.

14:47- وانگ چون، مذاکره کننده ارشد چین در مذاکرات هسته ای گفته است که امروز احتمالا درباره شرایط تمدید مذاکرات هسته‌ای توافق می‌شود.

وی پیشرفت در مذاکرات را خوب توصیف کرد.

14:32- وزیر خارجه ایران که در وین به‌ سر می‌برد با یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو کرد. دیدار ظریف و آمانو در چارچوب مذاکرات میان ایران و آژانس برای پاسخ به ابهامات و سوالات باقی مانده است. هم‌چنین قرار است در این دیدار درباره اجرای توافق ژنو در گام اول در مدت شش ماه گذشته و چگونگی تمدید آن در بخش‌های هسته‌ای گفت‌وگو شود.

13:11- محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان درباره مسائل مختلف برنامه هسته‌ای ایران اظهار نظر کرد. بخش‌هایی از گفت‌وگوی وزیر خارجه کشورمان با سی‌ان‌ان روی سایت این شبکه خبری قرار گرفته است که در زیر توجه مخاطبان محترم را به آنها جلب می‌نماییم.

ظریف در گفت‌وگو با کریستین امانپور، خبرنگار سی‌ان‌ان  ضمن اذعان به پیشرفت‌ در گفت‌وگوهای هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 گفت‌ برخی اختلاف‌ها هنوز وجود دارند. وزیر خارجه کشورمان در پاسخ به سوال کریستین امانپور درباره اینکه تحریم‌ها عامل انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران بوده‌اند این ادعا را نادرست دانست و نقش تحریم‌ها در آوردن ایران به پای میز مذاکره را هم رد کرد. ظریف گفت: «تحریم‌ها ما را به زانو در نیاورده‌اند و هرگز در نخواهند آورد. می‌خواهیم به توافق برسیم و می‌خواهیم به توافقی پایدار دست پیدا کنیم اما این بدان معنا نیست که ما همه چیزهایی که برای آنها ایستادگی کرده‌ایم را قربانی کنیم تا آن را (توافق) به دست آوریم.»

خبرنگار سی‌ان‌ان در ادامه به آقای ظریف گفت: «آیا شما (خود شما، جان کری و مذاکره‌کنندگان اروپایی) در این مذاکرات به اندازه کافی پیشرفت کرده‌اید که به رهبران سیاسی کشورتان بگویید این مذاکرات ارزش ادامه دادن دارند؟ و این پیشرفت‌ها از چه نوعی هستند؟» ظریف پاسخ داد: «فکر می‌کنم پیشرفت کرده‌ایم. جان کری این توصیه [برای تمدید مهلت مذاکرات] را مطرح کرده، خود من هم مطرح کرده‌ام. البته ما هنوز در آنجایی نیستیم که با قطعیت بگوییم باید این کار را انجام بدهیم، اما ما در فرایند رسیدن به آن نقطه هستیم اما نکته مهم این است که آیا رسیدن به توافق ممکن است. ما درباره توافق خوب یا بد صحبت نمی‌کنیم، بلکه درباره توافق قابل انجام  یا توافق پایدار صحبت می‌کنیم. و آنچه ما به آن نیاز داریم توافق عناصر مهم در این معمای بزرگ است.»

ظریف همچنین با بیان اینکه اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران از لحاظ علمی امکان‌پذیر است گفت: «این موضوع به خطوط قرمز خودسرانه و [ارائه] اعداد و ارقام دلبخواه نیازی ندارد. ما به روش‌هایی علمی نیاز داریم که نشان دهد برنامه هسته‌ای ایران بر نیازهای عملی این کشور استوار است و این چیزی است که ما آن را سر میز قرار داده‌ایم.»

ظریف در ادامه اظهارات مقام معظم رهبری درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 را یکی از موارد نشان‌دهنده منطق صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای کشور دانست. وی درباره اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای درباره ظرفیت غنی‌سازی 190 هزار سو گفت: «ما درباره ارقامی صحبت می‌کنیم که برای سوخت‌رسانی به یک تأسیسات سوخت‌رسانی مورد نیاز هستند. در صورتی که ایران نیاز عملی نداشت اصرار این کشور بر تعداد سانتریفیوژها بی‌مورد بود. وی گفت: «وقتی می‌گوییم ظرفیت‌ِ غنی‌سازیِ 190 هزار سو، یعنی چیزی که برای تولید 37 تن میله سوختی برای یک تأسیسات تولید برق مورد نیاز است.»

رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به سوالی دیگر درباره تضمین‌های ایران برای بازرسی‌های طولانی مدت از برنامه هسته‌ای ایران گفت ایران برای پذیرش پروتکل الحاقی در صورت تصویب پارلمان این کشور اعلام آمادگی کرده است. ایران آمادگی‌اش را برای پذیرش پروتکل الحاقی، در صورت تصویب پارلمان اعلام آمادگی کرده و ما در صورت داشتن توافقی خوب تمامی اقداماتی که اختیار آن را داریم برای متقاعد کردن پارلمان برای تصویب این پروتکل انجام خواهیم داد تا مهم‌ترین نظام نظارتی بین‌المللی در دسترس را برای اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ایمان مستقر کنیم.»

آقای ظریف با بیان اینکه بسته پیشنهادی گروه 1+5 در این مذاکرات هنوز برای ایران رضایت‌بخش نیست گفت: «لازم است آنها با روشهایی جدی‌تر برای رفع نگرانی‌های ما پیش بیایند.»

13:06- نشریه نیشن گزارش داد، باب دریفوز، کارشناس سیاستگذاری هسته‌ای معتقد است که اوباما به خوبی می‌داند که برهم خوردن مذاکرات به هیچ وجه به نفع آمریکا نیست و نه تنها ایران چیزی را از دست نخواهد داد بلکه از یک سو فعالیت‌های خود را با سرعت و عمق بیشتری ادامه می‌دهد و از سوی دیگر رژیم تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از هم فرومی‌پاشد.

در آخرین ساعات مذاکرات میان ایران و گروه 1+5، تصمیم بر آن شد که مذاکرات تا چند ماه آینده ادامه پیدا کند. از 20 ژانویه گذشته، زمانی که هر دو طرف اجرای توافقنامه موقت را که در پاییز سال گذشته امضا شد، آغاز کردند، تلاش برای عقد توافقنامه جامع آغاز کردید. اما در توافقنامه موقت قرار برای یک دوره تمدید شش ماهه در نظر گرفته شد و شواهد حاکی از آن است که این دوره تمدید، اجرا می‌شود. در نتیجه به نظر می‌رسد که تندروها و محافظه‌کاران در واشنگتن، که از ابتدا با مذاکرات مخالف بودند، تلاش جدیدی را برای مختل کردن مذاکرات آغاز کنند.

تلاش ایشان به نتیجه نخواهد انجامید، هر چند که به هر حال تلاش خواهند کرد. ماه ژانویه گذشته، به دنبال عقد قرارداد موقت، جمعی از تندروهای واشنگتن، از جمله کمیته روابط عمومی اسرائیل و آمریکا (آیپک)، به رهبری سناتور رابرت منندز و شماری از اعضای میانی کنگره تلاش کردند تا دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه ایران وضع کنند ـ با اینکه توافقنامه موقت صراحتاً وضع تحریم‌های جدید در طول مذاکرات را منع کرده بود و با اینکه کاخ سفید تصریح کرده بود که مصوبه‌ای که آیپک خواهان آن است، مذاکرات را بر هم خواهد زد. در آن زمان کاخ سفید در حرکتی سرسختانه، به شدت حامیان مصوبه تحریمی جدید را به چالش کشیده و اعلان کرد که اگر خواهان جنگ با ایران هستند، این لایحه را تصویب کنند. این موضع سخت از طرف کاخ سفید شماری از اعضای حامی آیپک در کنگره را عقب نشاند به ویژه در سنا و در نتیجه لایحه مذکور پس گرفته شد. این شکستی سخت و تلخ برای آیپک بود.

به رغم بروز علائمی حاکی از پیشرفت قابل توجه مذاکرات، هنوز توافقی صورت نگرفته است و لذا مذاکرات ادامه خواهد یافت ـ البته نه تا شش ماه دیگر اگر توافقی زودتر از این ضرب العجل حاصل شود ـ و رئیس جمهور اوباما نیز اعلان کرده است که آماده ادامه دادن مذاکرات است. نشریات مختلف از جمله نیویورک تایمز،‌ بلومبرگ و واشنگتن پست نیز در سرمقالات خود از ادامه مذاکرات حمایت کردند. تایمز، در سرمقاله خود تصریح می‌کند که تندروها در هر دو جناح سیاسی واقعاً تمایل به بر هم زدن مذاکرات دارند:

مذاکره کنندگان در مسائل دیگر پیشرفت‌هایی حاصل کرده‌اند، از جمله تقویت نظارت‌ها در سایت‌های هسته‌ای ایران و جلب رضایت ایران برای تغییر راکتور آب سنگین در اراک به نحوی که خروجی پلوتونیوم آن کاهش یابد. هیچ یک از این موارد تندروها در واشنگتن را تحت تأثیر قرار نداده است؛ کسانی که خواهان برهم زدن این توافق هستند. برخی در کنگره خواهان شرایطی هستند که دستان رئیس جمهور را خواهد بست و برداشته شدن تحریم‌ها را که لازمه هر گونه توافقی است، غیر ممکن می‌سازد.

از جمله مطالبات اعضای کنگره این است که آمریکا در مورد مسائلی همچون نفوذ سیاسی ایران در منطقه و فعالیت‌های موشکی، از ایران امتیاز بگیرد. همانطور که کاخ سفید و وزارت خارجه به خوبی می‌دانند، اضافه کردن موضوعات نامرتبطی از این دست به مذاکرات، به یک باره و برای همیشه مذاکرات را بر هم خواهد زد و ایرانیان را متقاعد می‌کند که آمریکا به هیچ وجه برای رسیدن به توافقنامه جدی نیست.

اعضای کنگره، همچون منندز و سناتور جان مک‌کین به طور خاصی با تلاش‌های آمریکا برای کاهش یا از بین بردن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران مخالفند مگر آنکه تهران کل برنامه هسته‌ای خود را تعطیل کند، زیرساخت‌های مربوط به آن را از بین ببرد، همه برنامه غنی سازی خود حتی در سطح پایین را متوقف کند و از این قبیل اقدامات ـ این به هیچ وجه شدنی نیست به ویژه اکنون که آمریکا به طور رسمی و به عنوان بخشی از قرارداد پذیرفته است که ایران می‌تواند غنی سازی محدود داشته باشد. موضوع تحریم‌های اقتصادی برای ایران بدون هیچ شکی حیاتی است. اما اگر آمریکا بخواهد از این موضوع سوء استفاده کند،

بدون شک و در واقع امر کل رژیم جهانی تحریم‌ها علیه ایران، ممکن است از هم بپاشد. در حال حاضر آمریکا بیشتر کشورهای جهان را متقاعد کند یا تحت فشار قرار دهد تا تحریم‌های سختی را علیه ایران وضع کنند که بخشی از این تحریم‌ها هم ذیل قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل هستند و بخشی هم توسط خود آمریکا اعمال شده‌اند. اما اگر آمریکا فشار غیر منطقی بر ایران وارد کند، چنانچه که تندروهای کنگره خواهان آن هستند، مذاکرات شکست می‌خورد و رژیم تحریم‌های جهانی از هم می‌پاشد و کشورهای همچون روسیه، چین، هند، ترکیه، عراق و پاکستان به راحتی تحریم‌ها را کنار خواهند گذاشت. لذا اوباما و کری به دقت و با هوشیاری کامل مذاکراتی را که به همراه گروه 1+5 در پیش گرفته‌اند، با ایران ادامه می‌دهند.

12:56- روزنامه آمریکایی «لس‌آنجلس تایمز»، سر مقاله روز پنجشنبه (دیروز) خود را به روند مذاکرات هسته‌ای میان گروه 1+5 و ایران اختصاص داد و خواستار تلاش دولت آمریکا برای توافق با ایران شد.

این روزنامه آمریکایی نوشت: یکشنبه هفته آینده پایان مهلت برای حصول توافق هسته ای با ایران است و همانطور که «جان کری»، وزیر امور خارجه آمریکا عنوان کرد بعید است که طی چند روز شکاف‌های واقعی کنونی از بین بروند. در این بین ایران نیز با گروه 1+5 در زمینه میزان غنی سازی اختلاف دارد و خواهان افزایش حجم غنی سازی است.

بر اساس این گزارش، عدم توافق با ایران که متعهد به داشتن برنامه هسته‌ای صلح آمیز شده  تا در عوض آن تحریم‌های تحمیلی رفع شوند ناامیدکننده است. در این فرآیند مهلت از بین رفته نباید فاجعه تلقی شود مگر این‌که اعضاء کنگره آمریکا در راه تمدید مدت مذاکرات با فشار بابت اعمال تحریم‌های بیشتر کارشکنی کنند.

این روزنامه در ادامه مقاله خود می‌نویسد: احتمال طولانی شدن مذاکرات نیز موردی تازه نیست و در توافق مقدماتی بین دو طرف این امر پیش بینی شده است. درواقع در این‌جا سئوال اصلی این است که آیا مذاکره کنندگان از سوی عوامل دیگر تضعیف خواهند شد یا خیر. حال که مذاکرات صورت گرفته و پیشرفت‌هایی داشته است کنگره باید از مواضع خود عدول کند.

12:50- نشست «سید عباس عراقچی» و «مجید تخت روانجی» معاونان وزیر خارجه ایران و «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا برای گفت‌وگو در مورد تمدید مذاکرات، شرایط و زمان آن، پایان یافت و قرار است پیش از ظهر ادامه یابد.

12:45- ایتارتاس گزارش داد، سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه تصریح کرد: تاکنون ما به هیچ توافقی بر سر پارامترهای مربوط به مذاکرات بیشتر در خصوص برنامه هسته ای ایران دست پیدا نکرده ایم. همزمان با این مساله مذاکرات در همه زمینه ها برای دستیابی به توافق جامع هسته ای ادامه دارد.

این دیپلمات ارشد روسی گفت: دور فعلی مذاکرات ایران و قدرت های جهانی احتمالا امروز جمعه به پایان خواهد رسید و یا ممکن است چند روز دیگر ادامه یابد. شاید مذاکرات امروز 18 جولای به پایان نرسد ولی من فکر می کنم شانس بیشتری برای تکمیل مذاکرات وجود داشته باشد. روز گذشته یک دیپلمات آگاه تاکید کرده بود که تصمیم اصولی برای ادامه مذاکرات بین ایران و قدرت های جهانی اتخاذ شده هر چند طرف های شرکت کننده در مذاکرات هنوز تاریخ دقیق مذاکرات را تعیین نکرده اند.

12:32- معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا هم اکنون در هتل کوبورگ درباره نحوه ادامه مذاکرات پس از تمدید با هم گفتگو می‌کنند. به نظر می‌رسد که مذاکرات هسته‌ای ایران برای 4 ماه دیگر و تا 3 آذر تمدید می‌شود.

پس از دو روز رایزنی‌های مقدمانی برای مشخص شدن مواضع طرفین، در سومین روز مذاکرات و پس از نشست‌های متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا‌‌‌‌ همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم‌، هفت ساعت و نیم ‌تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.

ناظران برقراری نشست‌های نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات می‌دانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار می‌کند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم‌ دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواسته‌های غیرمنطقی‌اش بگذرد.

در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفت‌و‌گویی دو ساعت و نیمه ‌داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشست‌های کار‌شناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کا‌ترین اشتون برگزار ‌و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.

در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هسته‌ای ایران و تأثیر اعلام این سیاست‌ها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آن‌ها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آن‌ها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.

ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هسته‌ای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آن‌ها برای دشمن امکان پذیر نیست. آن‌ها درباره تأسیسات فردو می‌گویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!

در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.

در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین می‌شود و البته در نهایت مشخص شد وزیرامور خارجه روسیه و احتمالاً وزیرامورخارجه چین به این مذاکرات نخواهند آمد و لاوروف نیز علت عدم سفرش به وین را همراهی با پوتین عنوان کرده، هرچند برخی ناظران، علت واقعی را با اختلافات داخلی 1+5 بی‌ارتباط نمی‌دانند.

در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش نویس توافق‌نامه نهایی و برگزاری نشست‌های دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، مشخص شد در این حضور وزرا، متن توافق نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات علی رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتخت‌هایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه نظرات نزدیک به هم، مجدداً در واپسین روزهای باقی مانده تا 20 جولای راهی وین شوند.

در این میان در روز دهم مذاکرات مصادف با یازدهم جولای و بیستم تیرماه و در فاصله 9 روز تا به اتمام ضرب الاجل شش ماهه و در شرایطی که ظاهراً نگارش متن نهایی توافق‌نامه در حال پیشرفت است، خبرها درباره احتمال تمدید مذاکرات شدت گرفته و مشخصاً کنگره آمریکا در حال بردن مذاکره کنندگان آمریکایی به سمت این گزینه است؛ گزینه‌ای که هم مذاکره کنندگان ایران و هم طرف‌های غربی از جمله خود آمریکایی‌ها به عنوان گزینه مطلوبی از آن یاد نکرده‌اند.

در این میان برخی ناظران تصور می‌کنند احتمال دارد اصرار بر تمدید مذاکرات توسط برخی نمایندگان کنگره یک تقسیم کار میان دولت و کنگره آمریکا بوده باشد و مذاکره کنندگان آمریکا با همین حربه در واپسین روزهای مذاکرات در پی امتیازگیری بیش از عقلانیت باشند و همان بازی شاهین-قُمری را که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه هشدار داده بود، در پیش گیرند.

در روز یازدهم مذاکرات نیز نشست‌هایی میان طرف‌های ایرانی و غربی برگزار شد و در نهایت اظهارنظرهایی منتشر شد که نشان می‌داد شکاف‌های عمیق همچنان وجود دارد.

با ورود جان کری به خاک اتریش در روز دوازدهم، عملاً برگزاری نشست‌های دوجانبه و سه جانبه کلید خورد؛ نشست‌هایی که مطابق با پیش بینی‌ها به منزله نزدیک شدن به توافق نهایی نبود و در نهایت پس از نشست ظریف و کری، ظریف با وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان و همچنین نشست‌های مستقل با همتایان اروپایی و معاون وزیرخارجه چین، اظهارات مثبتی از طرف‌های اروپایی شنیده نشد.

با خروج شبانگاهی وزرای خارجه اروپایی از وین و ادامه یافتن مذاکرات در روز سیزدهم با حضور کاترین اشتون مسئول سیاست خارج اتحادیه اروپا، جان کری وزیرامورخارجه آمریکا و محمدجوادظریف وزیر امورخارجه ایران در روز سیزدهم به گفت و گو ادامه دادند و امروز نیز احتمالاً این نشست‌ها ادامه خواهد یافت و احتمالاً درباره اینکه امکان توافق در این دور وجود دارد یا مذاکرات برای چندهفته تمدید می‌شود، تصمیم گیری خواهد شد.

در این شرایط که در اقدامی غیرمنتظره ویلیام هیگ نیز برای در اختیار گرفتن مسئولیتی دیگر از مقام وزرات امور خارجه انگلیس استعفاء داد و دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس، فیلیپ هاموند را وزیرامورخارجه انگلیس شد، گمانه‌زنی رسانه‌های غربی پیرامون توافق چند هفته‌ای مذاکرات شدت گرفت و در نهایت در روز چهاردهم ظریف اعلام کرد برای رسیدن به توافق نهایی چاره‌ای برای تمدید مذاکرات نیست و کری نیز برای مشورت با کنگره و رئیس جمهور آمریکا پیرامون کیفیت تمدید مذاکره سفرش به خاورمیانه را به تعویق انداخت و راهی واشنگتن شد.

در روز پانزدهم نیز مشخص شد طرفین به این نتیجه رسیده‌اند که امکان دستیابی توافق تا 20 جولای فراهم نیست و رایزنی‌ها درباره مدت تمدید مذاکرات شدت گرفته که البته این گمانه زنی‌ها از سوی هیچ یک از طرفین مذاکرات به طور رسمی تایید نشد، تا اینکه پس از دیدار جان کری و باراک اوباما، اعلام شد رئیس جمهور آمریکا برای تصمیم گیری درباره تمدید مذاکرات با ایران با کنگره مشورت می کند و در همین راستا باید منتظر مدت زمان تمدید مذاکرات و اعلامی رسمی‌اش بود.

در روز شانزدهم رسماً اعلام شد مذاکرات درباره مدت زمان تمدید مذاکرات برقرار است و از 2 ماه تا 6 ماه (پایان دوره یک ساله توافق) به عنوان مدت زمان تمدید مذاکرات سخن به میان آمد که ظاهراً طرف ایرانی به تمدید مذاکرات تا آذرماه رغبت بیشتری دارد و محمدجوادظریف علت این امر را نیز عدم رسیدن مذاکرات به روزهای پایانی اعلام کرد تا طرفین به آرامش بیشتری در مدت مشخص شده به توافقی کامل و مشتمل بر راه‌حل‌هایی برای تمامی نقاط اختلاف در پرونده هسته‌ای ایران دست یابند.

پس از دیدارهای دوجانبه روز شانزدهم که بیشتر میان هیات ایران و آمریکایی برقرار بود، روز هفدهم مذاکرات با دیدارهای معاونین محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران و جان کری وزیرامور خارجه آمریکا با محوریت تمدید مذاکرات آغاز شد. این در حالی است که در روز شانزدهم، اخباری درباره احتمالاً تغییر قواعد مذاکرات و تغییر وضعیت از مذاکره ایران با 5+1، به مذاکره ایران و آمریکا که عملاً طرفین اصلی گفت و گو هستند، منتشر شد اما از سوی طرفین تایید یا رد نشد.