روزهايي كه قرار بود استيضاح يك وزير آخرين قدم نظارتي پارلمان باشد زياد دور نيست. همان روزها بود كه تصميم بر آن شد در استيضاحها مصلحتسنجي شود و به دولت فرصت داده شود. با وجود نزديك بودن آن روزها، به نظر ميرسد آن دولتي كه مجلس تصميم داشت با آن اينگونه رفتار كند رفته است و حالا ديگر خبري از آن روزها نيست.
به نوشته اعتماد، در اين روزها «استيضاح» شده است دم دستيترين ابزار نظارتي يك اقليت تندرو در مجلس. ابزاري كه با استفاده تقريبا موفق 10 روز پيششان به دهانشان مزه كرده است و حالا ابزار محبوبي براي آنان شده است. دولت يك سال بيشتر ندارد اما رفتار بخشي از مجلس با آن به هيچ عنوان شبيه به رفتار با يك دولت يك ساله نيست.
«ماه عسل» كه هيچ اين روزها عدهيي هستند كه حتي چشم ديدن يك رابطه عادي ميان مجلس و دولت را هم ندارند. عرق استيضاح قبلي خشك نشده برنامهريزي كردهاند. اينبار اما نه براي يك وزير كه براي چندين وزير. اقليت تندروي مجلس اعتماد به نفس پيدا كرده است آنقدر كه از ايستادن مقابل رييس مجلس هم ابايي ندارند و حالا با تكيه بر همين اعتماد به نفس كاذب مشغول جلو رفتن هستند. وزرا را از تريبونهاي مختلف تهديد ميكنند به آنان هشدار ميدهند و تاكيد دارند كه از هرگونه رابطه عادي جلوگيري كنند. اگر در دولتهاي قبل تا ماههاي آخر كار دولت هم براي متوقف كردن استيضاحها برنامه ميريختند حالا نگراني شب و روزشان اين است كه مبادا ميان استيضاحها فاصلهيي بيفتد كه نيتشان را باطل كند. جديدترين و جديترين پروژه «علي جنتي» وزير فرهنگ و ارشاد است. وزيري كه اوضاعش به حد زيادي شبيه رضا فرجي دانا است. همچون فرجيدانا كه افراد حوزه كارياش به شدت از عملكرد او راضي بودند و مجلس ناراضي، اينبار هم شرايط مشابه است. اينبار هم هنرمندان و نويسندگان از عملكرد وزارت ارشاد راضي هستند و بخشي از نمايندگان ناراضي. نقطه شباهت بعدي اين دو وزير كميسيونهاي تخصصيشان است. جنتي نيز همچون فرجي دانا با كميسيون تخصصي روبهرو است كه كمترين قرابت فكري را با آنها دارد.
هشدار تهديدآميز يك سابقه استيضاحدار
تندترين موضعگيري نسبت به فرزند دبير شوراي نگهبان از سوي «الياس نادران» گرفته شده است. يكي از استيضاحكنندگان وزير علوم كه حالا همقطارانش تصور ميكنند تاثيرگذاري نطق او سهم بالايي در عزل فرجي دانا داشته است. با اين همه ظاهرا استيضاح فرجيدانا شرايط را براي او به گونهيي كرده است كه يك وزير را تهديد كند. او دو روز پيش در گفتوگو با يك سايت محلي شهر قم به وزير ارشاد تاخته و با اشاره به اكران برخي از فيلمها و تئاترها اظهار داشت: كميسيون فرهنگي مجلس دايما با مسوولان وزارت ارشاد جلسه داشته و دغدغهها را به آنها منتقل ميكند. وي با بيان اينكه مجلس در تلاش براي برقراري تعامل با دولت است، افزود: حداكثر تلاش مجلس بر اين است كه با تذكر و همفكري كار را جلو ببرد ولي طبيعي است كه اگر مجلس از اثرگذاري بر اصلاح روشهاي فرهنگي نااميد شود آن وقت از ابزارهاي نظارتي ديگر استفاده ميكند. نماينده مردم تهران با اشاره به اينكه مجلس در اين رابطه با كسي شوخي ندارد ادامه داد: به نظرم وزير ارشاد بايد دغدغههايي كه مبتني بر دغدغههاي نهادهاي انقلابي و در راس آن مقام معظم رهبري است و برخي از آنها را به صورت علني مطرح كردهاند و بعضي را نيز در جلسات خصوصي گفتهاند را جدي بگيرد وسعي در رفع آنها كند. وي تصريح كرد: اگر وزير ارشاد خود را سرباز نظام ميداند بايد در چارچوب تدابير نظام عمل كند و اميدواريم روشهاي خود را اصلاح كنند.
يك فيلم دردسرساز شد، صد فيلم دردسرساز نشددردسر اصلي وزير ارشاد از خبر اكران يك فيلم شروع شد. فيلم «من عصباني نيستم» شد بهانهيي براي رفتو?آمد وزير ارشاد به كميسيون فرهنگي مجلس. ناگفته مشخص بود كه از پاسخهاي وزير ارشاد هم كسي در كميسيون فرهنگي قانع نميشود و مرحله بعدي صحن علني مجلس شوراي اسلامي خواهد بود. با اين همه تهديد به استفاده از ساير ابزارهاي نظارتي در مورد او آن هم از سوي مجلس يك تعريف بيشتر ندارد. مجلسي كه تذكرهاي كتبي، شفاهي و سوال را گذرانده حالا يك ابزار مغفول مانده بيشتر ندارد كه آن هم «استيضاح» است. وزير ارشاد كه سابقه يك بار كارت زرد گرفتن از مجلس را دارد و با آن همه شباهتي كه شرايطش با شرايط رضا فرجيدانا ،وزير تازه معزول شده از سوي مجلس دارد شايد سرنوشتشان هم به يكديگر نزديك شود. با اين همه آن گونه كه از خبرها برميآيد ظاهرا قرار است همان تركيب استيضاحكنندگان وزير علوم دست به كار استيضاح وزير ارشاد شوند. استيضاحي كه شايد بازهم بتوان آن را نوعي استيضاح «سياسي» زير پوشش دغدغههاي فرهنگي دانست كه در دولت گذشته با هزينه كردهاي ميلياردي براي فيلمهاي حاشيهيي چون «لاله» نمايان نشده بود.
وزراي به صف شده مقابل مجلساما اين پايان سونامي «استيضاح»هاي اقليت تندروي مجلس نيست. علاوه بر وزير ارشاد آن گونه كه از متن خبرها برميآيد براي وزراي كشور، آموزش و پرورش، نيرو و ارتباطات هم برخي از نمايندگان دست به كار جمعآوري امضا شدهاند. وزير كشور به دليل آنچه كه بيتوجهي به تذكرات مجلس و بيتوجهي به مسائل امنيتي خوانده ميشود حالا با امضاي 60 نماينده براي استيضاح مواجه است. اين در حالي است كه وزير كشور يكي از نزديكترين افراد به علي لاريجاني رييس مجلس است كه اين روزها اقليت تندروي مجلس او راهم نشانه رفتهاند تا بعد از نافرماني در برابر دستور علي لاريجاني در مورد استيضاح وزير علوم، اينبار يكي از كليديترين مهرههاي رييس مجلس در دولت را هم نشانه بروند. نفر بعدي علي اصغر فاني، وزير آموزش و پرورش است. استيضاح او هم درست همزمان با استيضاح رضا فرجيدانا كليد خورد و آن گونه كه خود استيضاخكنندگان اعلام كرده بودند با 92 امضا به هيات رييسه داده شده بود. موضوعي كه حسين سبحانينيا، عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي آن را رد ميكند و به «ايلنا» ميگويد كه اين استيضاح هنوز به هيات رييسه مجلس نيامده است. طرح استيضاح فاني در نهمين ماه فعاليتش هم در شرايطي شكل ميگيرد كه در دولت گذشته خبري از چنين استيضاحهايي نبود. نفر بعدي حميد چيتچيان، وزير نيرو است كه او هم با تهديد استيضاح روبهرو است. استيضاحش تنها 15 امضا دارد اما بعيد نيست كه افزايش پيدا كند و جديتر شود. در نهايت اما واعظي، وزير ارتباطات نفر آخر است. اينبار واعظي روز گذشته از سوي نصرالله پژمان فر يكي از نمايندگان تندروي مجلس به دليل افزايش سرعت اينترنت تهديد به استيضاح شده است.
مسير يكطرفه تعاملمسير تعامل مجلس و دولت يكطرفه نبود. راس مجلس تلاش زيادي داشت تا اين جاده دوطرفه شود اما اقليت تندروي مجلس تصميم ديگري گرفتهاند. به هر قيمتي تلاش دارند تا جلوي دوطرفه شدن اين مسير را بگيرند. عادت به تعامل ديدن از سوي دولت ندارند و حالا با سونامي استيضاحي كه به راه انداختهاند به دنبال دو هدف هستند. اول تخريب كامل رابطه دولت و مجلس و بعد قدرتي كه در جستوجويش بودند و زير سايه نام اقليتشان نميتوانستند به آن دست پيدا كنند. حالا اقليت تندروي مجلس در مسير يكطرفه تعامل ميتازند تا شايد همين مسير يكطرفه را هم به ورطه تخريب كامل برسانند.