تعدادي از جراحهاي معروف تعرفههاي تعيين شده را کم تشخيص ميدهند و از بيمار ميخواهند علاوه بر تعرفه تعيين شده و مقدار تعهد بيمه پول بيشتري به حسابشان واريز کند. اين جراحها که عموما جزو پزشکان ماهر محسوب ميشوند تعرفه شان را خودشان تعيين ميکنند: اگر ميخواهيد عملتان کنم اين مبلغ را به حساب واريز کنيد. اين مبالغ که با اسامي زير ميزي و پول چاقو متداولند، بخش اصلي درآمدهاي هنگفت جراحان فوق متخصص را شامل ميشود درآمدي که با توجه به نحوه رد و بدل شدن آن شامل ماليات نيز نميشود و کاري هم به سوگند بقراط ندارد.
به نوشته ابتکار، تعدادی از جرحان به خاطر مهارت در جراحي به شرطي چاقو جراحي را در دست ميگيرند که رسيد کارت به کارت مبلغ تعيين شده را قبل از رفتن به اتاق عمل دريافت کنند. تکنسين اتاق عمل يک بيمارستان خصوصي در اين مورد ميگويد: «وقتي بيمار به مطب يا درمانگاه مراجعه ميکند و مشخص ميشود نياز به جراحي دارد، با اين تبليغات روبرو ميشود که در صورت رفتن به بيمارستان دولتي زير نظر رزيدنت عمل خواهد شد و ممکن است عمل موفق نباشد، بيمار ترغيب ميشود که به بيمارستان خصوصي مراجعه کند و زير نظر يک فوق تخصص عمل شود به شرطي که مبلغ مشخصي علاوه بر تعرفه به حساب پزشک واريز کند. اين مورد بيشتر در باره عملهاي حساس مانند ديسک کمر، گردن، چشم و تومر سرطاني اتفاق ميافتد عملهايي که بسيار حساس هستند و نياز به جراح ماهر دارند. ممکن است بيمار در يک بيمارستان دولتي آنقدر معطل شود و به بهانههاي مختلفي مانند آماده نبودن اتاق عمل و نبود متخصص بيهوشي و... معطل شود تا مجبور شود به يک بيمارستان خصوصي منتقل شود و با مبلغ کلاني جراحي شود، عملهايي که با جان بيمار سروکار دارند. هستند جراحهايي که نرخ هايشان را به دلار حساب ميکنند! جالب اينکه تعدادي از راننده آمبولانسها هم بيمار معامله ميکنند، با ترساندن بيمار ترغيبش ميکنند به بيمارستان خصوصي برود يا مطب فلان پزشک و راننده در برابر انتقال بيمار پورسانت ميگيرد، گاهي ممکن است اين معامله آنقدر طول بکشد که بيمار اورژانسي آسيب جبران ناپذير ببيند».
داستان پولهاي زير ميزي در وزارت بهداشت در حال پيگيري است و قرار است در مرحله اجراي مرحله سوم طرح بيمه سلامت اين مسئله برطرف گردد، هرچند اين مشکل بيشتر به وجدان پزشک و غلبه منفعت طلبي بر تعهد برمي گردد و با طرحهايي که تاکنون اجرا شده از جمله ايجاد سامانه پيامکي و انتشار ليست پزشکان متخلف، تغييري در استراتژي اين بخش از جامعه پزشکان به وجود نيامده. به گفته معاون درمان وزارت بهداشت از شروع کار دولت يازدهم مصمم شد براي واقعي کردن تعرفههاي پزشکي دست به اقدامات مهمي بزند.وي با بيان اينکه کتاب تعرفه گذاري خدمات پزشکي کاليفرنيا که در کشور آمريکا منسوخ شده، 20 سال است در کشور ما اجرا ميشود، ادامه داد: در طي اين مدت و در عرصه خدمات پزشکي تغييرات زيادي ايجاد شده و اين در حالي است که کتاب کاليفرنيا همچنان به سبک قديمي اجرا شده است.به گفته معاون درمان وزارت بهداشت، در راستاي اصلاح تعرفه خدمات پزشکي، در دولت يازدهم دو کتاب جديد ترجمه شده ارزش گذاري خدمات پزشکي به انجمنهاي تخصصي معرفي شدند. وي افزود: در نهايت قرار شد کتاب ارزش گذاري خدمات نسبي 84 مبناي اصلاح تعرفهها باشد. تاييد اين کتاب بر اساس خرد جمعي و بعد از گذراندن جلسات مختلف با روساي انجمنهاي تخصصي و فوق تخصصي بود به طوري که بعد از بازنگري اصول اين کتاب در شوراي عالي بيمه و ايجاد تغييراتي در آن، مجدد مورد بررسي نهايي قرار گرفت و به تاييد انجمنهاي تخصصي سراسر کشور رسيد.حاجي آقاجاني اضافه کرد: در واقع وزارت بهداشت تصميم گرفت بر خلاف گذشته که تعرفههاي پزشکي مطابق با نرخ تورم افزايش مييافت، يک فرايند اساسي ايجاد کند و نسبت ارزش خدمات پزشکي را تغيير دهد.وي با اشاره به ضرورت تغيير در تعرفه گذاري خدمات پزشکي گفت: عمده هدف تغيير در اين روند، متوقف کردن دريافتهاي غير رسمي و جلوگيري از خدشه دار شدن قداست جامعه پزشکي بود. ضرورت داشت يک بار اين بازنگري به صورت همه جانبه صورت گيرد و يک ميثاق نامه براي تک تک افراد در جامعه پزشکي باشد.
دکتر عليرضا اوليايي منش مدير كل دفتر ارزيابي فناوري و تدوين استاندارد و تعرفه سلامت وزارت بهداشت،در اجلاس روساي دانشگاههاي علوم پزشکي، با تاکيد بر اينکه اجراي گام جديد طرح تحول نظام سلامت، نظام پرداختها در حوزه سلامت در بخشهاي دولتي و خصوصي را ساماندهي ميکند، گفت: «يکي از اصليترين علل اخذ پرداختهاي غيررسمي از مردم توسط پزشکان شاغل در بخش دولتي و خصوصي، به عدم تناسب در نسبتها و ارزشهاي نسبي در درون خدمات يک رشته و به ويژه در بين رشتههاي تخصصي مختلف مربوط است، افزود: ايجاد تناسب در وزن اين خدمات و ايجاد شفافيت مالي در بازار سلامت کشور ميتواند زمينه اخذ چنين پرداختهايي را از بين ببرد».
«حسينعلي شهرياري» رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس در اين اجلاس ضمن انتقاد از برخي پزشکان گفت: «برخي گروههاي چاقو به دست(جراح )، درآمدهاي بيشتر و برخي ديگر درآمدهاي کمتر دارند.قبل از انقلاب، پزشکان باسواد، رشتههاي مادر(رشته داخلي) را انتخاب ميکردند، اما پس از انقلاب فرهنگ تغيير کرد و همه پزشکان تلاش ميکنند تا رشتههاي لوکسي مانند چشم پزشکي، ارتوپدي و قلب که درآمدهاي بيشتري دارند، انتخاب کنند.گروههاي پزشکي مانند داخلي، اطفال، عفوني و روانپزشکي درآمدهاي ناچيزي دارند و اختلاف طبقاتي شديدي بين پزشکان وجود دارد.75 درصد جامعه پزشکي را پزشکان عمومي تشکيل ميدهند که درآمد آنان تا اندازه اي ناچيز است که درصد قابل توجهي از آنان به حرفه پزشکي نپرداخته اند و بدنبال حرفههاي ديگر رفته اند.تعرفههاي درماني بايد واقعي شود تا فاصله طبقاتي گروههاي پزشکي کم شده و به سمت عدالت نسبي دريافتي گروههاي پزشکي برويم».