فعالیت برخی مجموعههای هنری خصوصی در کشور در سالهای اخیر به سمت و سویی رفته که منجر به شکلگیری فضایی انحصاری در هنرهای تجسمی شده؛ اما آنچه از این انحصار خطرناکتر است، نقش مخربی است که برخی از این مجموعهها در برجستهسازی برخی هنرمندان نه چندان شاخص و حذف عملی برخی دیگر از هنرمندان بر عهده دارند.
به گزارش «تابناک»، یکی از بزرگترین دغدغههای قریب به اتفاق هنرمندان در سرتاسر جهان و به همین نسبت در ایران، وسعت بخشیدن به حجم و کیفیت مخاطبانش است. مهمترین راهبرد برای دستیابی به این هدف، عرضه در فضاهای بینالمللی و همچنین نمایش آثار هنری ایشان در ورای مرزهای کشور هر هنرمند است.
حجم انبوهی از هنرمندان جوان و معدودی از هنرمندان پیشکسوت به ویژه آن گروه که از چهرههای فعال و مستعد هنرهای تجسمی هستند، مهمترین دغدغهشان دیده شدن آثارشان توسط طیف وسیعی از مخاطبان به ویژه مخاطبان تخصصی است. این جمعیت چندهزاری که سرآمدی از چندهزار فعال و دانشجو در این حوزه به شمار میروند، طبیعتاً در هر سال یا هر چند سال یک بار با برگزاری نمایشگاههای انفرادی یا گروهی آثارشان را عرضه میکنند. این گالریها مجموعهای از مخاطبان عام و خاص را به گرد خالق آثار میآورد که تا حدودی امکان تأمین نظر هنرمندان را فراهم میسازد.
با این حال، این نمایشگاههای هنری داخلی هیچ گاه مخاطب وسیع چندده هزار نفری نمییابد، درآمد کافی نیز برای هنرمندان ندارد و آثار فروخته در نمایشگاههای داخلی، هرچند کیفیت هنری بالایی داشته باشند، با قیمت بالایی همراه نیستند. با این حساب، تنها راهی که میماند، تلاش برای ورود به گالریهای بینالمللی است.
یکی از این راهها، برگزاری نمایشگاه در برخی گالریهای داخلی است که به نوعی دروازه ورود به گالریهای جهانی هستند و ارزیابهای بینالملل بیشتر از این نمایشگاهها بازدید میکنند، ولی این گالریها در سالهای اخیر به شدت انحصاری برخوردار میکنند و این انحصار گاه تا آنجا پیش میرود که برخی آثار ارزشمند را نمیبینند.
راه دیگر که در سالهای اخیر آسانتر شده، همکاری با چهرههایی است که ارتباطات وسیع و نزدیک با گالریهای مطرح جهانی دارند و حاضرند در ازای دریافت مبلغی یا درصدی از فروش آثار هنری در گالریهای بینالمللی، زمینه لازم برای عرضه این آثار در سطح جهانی را فراهم سازند.
پیش از این یکی از فعالان این عرصه گفته بود: «امروزه شاهد هستیم، کسانی که با ارتباطات وارد بازار هنری شدهاند، موفقتر عمل کردهاند، در حالی که شاید این افراد از لحاظ تکنیکی در سطح قابل قبولی نباشند» و این واقعیت تلخی است که بر حوزه هنرهای تجسمی سایه انداخته است.