با گذشت ۲۵ روز از آغاز اکران نوروزی سال ۱۳۹۴، آمارهای ارائه شده از اکران نوروزی، آن هم با بلیت‌های هشت هزار تومانی چندان خوشایند نیست و اگر سال پیش روی سینما از بهارش پیدا باشد، باید نگران اقتصاد شکننده سینمای ایران در سال پیش روی بود. در این شرایط، تنها یک حرکت غیرمنتظره می‌تواند چرخ سینما را با سرعت بیشتری به گردش درآورد و گذر از این سال را ساده‌تر سازد.
به گزارش «تابناک»، بودجه سینمالی ایران در سال ۱۳۹۴، رشد چندانی به نسبت سال ۱۳۹۳ نخواهد داشت و بنابراین برای سینمای ایران، چاره‌ای جز دل بستن به گیشه سینما و تقویت بخش خصوصی با هدف حفظ اقتصاد سینما وجود ندارد و در همین راستا همه اهالی سینما چشم انتظار میزان اقبال عموم مردم به فیلمهای به نمایش درآمده در نوروز سال جاری بودند.
در همین راستا، اکران نوروزی اندکی زود‌تر و از بیستم اسفندماه آغاز و از سه فیلم اکران نوروز گروه هنر و تجربه یعنی «روز مبادا» به کارگردانی فائزه عزیزخانی، «مردی که اسب شد» اثر امیرحسن ثقفی و «پریدن از ارتفاع کم» به کارگردانی حامد رجبی و پنج فیلم «ایران برگر» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، «طعم شیرین خیال» اثر کمال تبریزی، «رخ دیوانه» ساخته ابوالحسن داودی، «استراحت مطلق» اثر عبدالرضا کاهانی و «روباه» به کارگردانی بهروز افخمی در پنج گروه اصلی رونمایی شد.
هرچند در زمان مشخص شدن این ترکیب، نگرانی‌هایی نسبت به این ترکیب وجود داشت، ناظران ترجیح دادند سکوت کنند تا گفته‌هایشان منجر به کاهش مخاطبان سینما نشود و در همین راستا، سکوت منتقدان در فصل اکران حکمفرما بود؛ اما اکنون با گذشت ۲۵ روز از اکران نوروزی و عدم فروش قابل ملاحظه مورد انتظار، نگرانی‌ها درباره ادامه یافتن وضعیت بد گیشه بعد از یک آغاز بد، تشدید شده است.
تولیدکنندگان محصولات نوروزی سینمای ایران، برای «ایران برگر» اثر مسعود جعفری جوزانی ۵ تا ۶ میلیارد تومان، برای «استراحت مطلق» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی ۲ میلیارد تومان، برای «رخ دیوانه» به کارگردانی ابوالحسن داودی ۴ میلیارد تومان، برای «طعم شیرین خیال» به کارگردانی کمال تبریزی ۴ تا ۶ میلیارد تومان و برای «روباه» ساخته بهروز افخمی ۳ میلیارد تومان توسط کارگردان و تهیه کنندگان این آثار بلیت فروشی تخمین زدند؛ اما بعید به نظر می‌رسد بیشتر این آثار بتوانند به چنین ارقامی برسند و شاید تنها فیلم کاهانی بتواند به فروش بیش از دو میلیارد تومان آن هم به مدد حواشی، ممیزی و عدم پخش تیزر تلویزیونی و افزایش حساسیت عمومی (!) برسد.
همان زمان تأکید شد که اعلام این ارقام بیش از آنکه جنبه تبلیغاتی داشته باشد، برای سازندگان این آثار مسئولیت‌ساز خواهد بود و به همین دلیل، قریب به اتفاق ایشان در درجه اول تلاش کردند، رقمی اعلام نکنند، زیرا اگر این میزان بلیت فروشی برای پنج اثر سرگروه اکران نوروزی حاصل نیاید، می‌توان شکست آثار دست نیافته به هدف‌گذاری شان در اکران را اعلام کرد و این ارزیابیِ خوشایندی برای صاحبان این پنج فیلم نخواهد بود.
بر اساس آمار اعلام شده، در نوروز ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ۵۳.۸ درصدی داشت و در میان ۵ فیلم نوروزی، «ایران برگر» با فروش یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی رکوردار فروش است.
«رخ دیوانه» با حدود یک میلیارد تومان، «استراحت مطلق» که از تیزرهای تلویزیونی و رادیویی محروم بود، حدود ۸۵۰ میلیون تومان، «روباه» فیلمی درمورد ترور دانشمندان هسته‌ای ایران تنها ۱۵۰ میلیون تومان و در مورد «طعم شیرین خیال» آماری از میزان فروش فیلم اعلام نشده؛ اما گمان نمی‌رود این فیلم بیش از ۲۰۰ میلیون تومان فروش داشته باشد؛ بنابراین، فاصله این رقم‌ها با ارقام پیش بینی شده توسط سازندگان بسیار عمیق است و قطعاً هیچ یک از این فیلم‌ها با دو برابر این فروش نیز توان بازگرداندن هزینه تولیدشان را ندارند.
هرچند افزایش قیمت بلیت برای سال جدید به شیوه‌ای متفاوت بود و سینماهای دارای کیفیت‌های متفاوت در روزهای هفته، قیمت‌های بلیت متفاوتی دارند و بلیت هشت هزار تومانی متعلق به بهترین سانس‌های روزهای پنجشنبه و جمعه پردیس‌های سینمایی بود و در روزهای میانی هفته و در سینمای درجه یک و درجه دو، قیمت بلیت به کمتر از پنج هزار تومان می‌رسد، اثر روانی اعلام قیمت هشت هزار تومانی کار خودش را کرد و منجر به کاهش بلیت فروشی شد.
با این حال، تنها علت کاهش فروش اکران نوروزی به عنوان اکران طلایی، افزایش قیمت بلیت‌ها نیست و کیفیت آثار به نمایش درآمده نیز در این زمینه تأثیرگذار بوده است، زیرا در رویه معمول فیلمهای سینمایی تا سقف مشخصی با تبلیغات تلویزیونی و مطبوعاتی می‌فروشد و در صورتی که یک فیلم فاقد جذابیت باشد، با همه این تبلیغات نیز نمی‌فروشد و یک فیلم قابل توجه، بدون هرگونه تبلیغ و از طریق تبلیغات دهان به دهان نیز توان بازگرداندن هزینه‌اش را از گیشه دارد و تجربه موفق اکران برخی از فیلمهای تحریم شده در سال‌های پیشین نیز بر این حقیقت صحه می‌گذارد.
اما آنچه بیش از عدم توفیق مورد انتظار در اکران نوروزی نگران کننده است، استمرار این وضعیت اقتصادی برای سینمای ایران در سال هزار و سیصد و نود و چهار است و حقیقتاً اگر قرار باشد فیلمهای به نمایش درآمده در جشنواره سی و سوم، مبنای فروش باشد، نباید انتظار یک اتفاق بزرگ را در اقتصاد سینمای ایران داشت. مردم ایران نیز نشان داده‌اند به همین سادگی بلیت سینما نمی‌خرند؛ بنابراین، در جامعه‌ای که سینما رفتن عادت نیست، باید چنین آغازی را برای اقتصادی سینمای ایران در سال پیش روی به شدت نگران کننده تلقی کرد.
از این حیث به نظر می‌رسد سینمای ایران برای رسیدن به نقطه مناسب و حداقل تکرار فروش سال گذشته، محتاج یک دوپینگ سنگین است؛ دوپینگی که از دو طریق رخ می‌دهد؛ نخستین روش دوپینگ اکران، انداختن آثاری شبیه به آثار مسعود ده نمکی و یا آثار نوستالژیک نظیر کلاه قرمزی و شهرموش‌هاست که فروش قطعی شان بالای ۵ میلیارد تومان در چرخه است. روش دوم، رفع توقیف فیلمهای سال‌های اخیر و نمایش برخی از این فیلم‌هاست که از ظرفیت بالایی برای فروش برخوردارند که ترکیب این آثار با برخی فیلمهای بیرون مانده از جشنواره سی و سوم، می‌تواند جهش قابل توجهی در فروش سینمای ایران ایجاد کند. باید دید آیا چنین تدابیری در ماه‌های پیش رو برای بازگرداندن رونق مورد انتظار به گیشه‌ها مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت؟
دوپینگ سینمای ایران :