تحلیل محتوا و حواشی مراسم بزرگداشت ارتحال امام(ره) در روزنامه‌های جناح‌های مختلف ادامه دارد. همزمان با اعتراض‌ها به اخلال در مراسم امسال، علی مطهری نیز درباره هویت عاملان حمله به وی در شیراز اظهار‌نظر کرده است. انتخابات پارلمانی ترکیه مهم‌ترین مسأله منطقه‌ای روزنامه‌هاست. مذاکرات هسته‌ای و هدفمندی یارانه‌ها نیز سهمی از مطالب روزنامه‌های یکشنبه را به خود اختصاص داده است.
غلامرضا کمالی‌پناه در سرمقاله ابتکار با تیتر «پسندم انچه
را خود می‌پسندم» به بیانات رهبر انقلاب درباره خطر تحریف امام پرداخته و نوشته است: بسیاری
بر اساس حدس و گمان به قضاوت می پردازند. حدس و گمان از ضعف فکری و ناتوانی در حل مساله
ناشی می شود و همین گمانه زنی ها موجب این همه اختلافات شده است. در جامعه کنونی ما،
این همه گروه های سیاسی به وجود آمده است که همه مدعی هستند که تنها آنان راه امام
(ره) را خوب می شناسند و راهش را ادامه می دهند. چپ و راست، اصلاح طلب و اصول گرا،
جامعه و مجمع و از دل این گروه ها باز گروهک ها و شاخه هایدیگری روییدند. هیچ کس دیگری
را قبول ندارد. هر گروهی برای بیرون راندن رقیب از صحنه قدرت و سیاست، یک بعد از اندیشه
ها و راه امام (ره) را برجسته می کنند و از آن نردبانی برای ترقی خود می سازند و یا
گرزی برای کوبیدن بر سر رقیب خویش. آن یکی می گوید که راه امام در این است که آرای
مردم تعیین کننده همه چیز است و دیگری میگوید که نخیر نظر امام به مشروعیت الهی است.
اولی با چماق مردم بر سر رقیب می کوبد؛ دومی با شمشیر "مشروعیت الهی" رقیب
را از حیثیت اجتماعی جدا می کند. یک سوال اساسی مطرح است که آیا اگر شرع و رای مردم
نتواند منافع فردی و گروهی رقیبان راتامین کند، تا چه حد حاضرند بر موضع خود باقی بمانند؟
آیا منافع و قدرت و شهرت معیار پسند و ناپسندها نیست؟ در مواردی واقعاً مشاهده می شود
که امام (ره)، رهبری معظم، مردم و حتی شرع مقدس در کمند پسندهای گروه ها مظلوم واقع
می شوند.
ابتکار تیتر اصلی خود یعنی «ورود ممنوع‌های مجلس دهم» را به
احتمال ردصلاحیت برخی از نمایندگان مجلس اختصاص داده و در گفت و گو با فاطمه راکعی
درباره انتخابات مجلس آینده، از وی شنیده است که «مجلس دهم از آن اصلاح‌طلب‌هاست».
ابتکار در مطلبی با تیتر «روایت آیت الله از آن 14نفر» به
روایت هاشمی رفسنجانی از انتخاب رهبر انقلاب در سال 68 پرداخته و به نقل از وی
نوشته: بعد از رحلت امام اعضای خبرگان شبانه برای تشکیل جلسه به تهران فراخوانده شدند
تا خللی در اداره کشور ایجاد نشود. در آن زمان 14 نفر قصد داشتند جریان انتخاب رهبری
را به نحو دیگری رقم بزنند که اکثریت اعضا با تصمیم قاطع خود، رهبری آیت‌الله خامنه‌ای
را اعلام کردند. وی با تاکید بر اینکه بحث شورایی یا فردی بودن رهبری در آن زمان مطرح
و موافقین و مخالفینی داشت، گفت: شخص آیت‌الله خامنه‌ای در موافقت با رهبری شورایی
سخنرانی کردند که در نهایت در رای‌گیری، 45 نفر به فرد و 35 نفر به شورایی رای دادند
که در نتیجه با رد نظریه شورای رهبری، به انتخاب رهبری معظم انقلاب رسیدیم.
ابتکار مطالبی را هم به انتخابات در ترکیه اختصاص داده است.
علاوه بر مطلبی با عنوان «جدال بر سر سلطانیسم عثمانی یا دموکراسی مردمی؟»، فواد
شمس در بخشی از مطلبی با تیتر «منافع ما در انتخابات پارلمانی ترکیه» نوشته: از منظر
منافع ملی ما در ایران بهترین سناریویی که می تواند و ممکن است در انتخابات پارلمانی
فردا در ترکیه رخ دهد این است که حزب عدالت و توسعه نتواند اکثریت مطلق را به دست بیاورد
و یک پارلمان با چند حزب در ترکیه تشکیل شود و کردها هم بتوانند وارد پارلمان شوند
تا از دیکتاتوری و یکه تازی اردوغان جلوگیری کنند.
جمهوری اسلامی، امروز هم مطالب اصلی خود را به مسائل منطقه
اختصاص داده است. شلیک موشک‌های اسکاد یمنی‌ها به یک پایگاه هوایی سعودی به تیتر
اول این روزنامه تبدیل شده است. در بخشی از سرمقاله جمهوری اسلامی با تیتر «اردوغان
و رویای برباد رفته سلطنت» نیز می‌خوانیم: در تحولی جدید، در چینش سیاسی مجلس، این
بار علوی‌ها اعلام کرده‌اند با حزب کردها ائتلاف خواهند کرد. کردها به دلیل اینکه تاکنون
قادر نبوده‌اند به حدنصاب کسب 10 درصد از کل آرای کشور دست یابند، طبق قانون اساسی
ترکیه از داشتن نماینده در مجلس محروم بوده‌اند. از طرفی، علوی‌ها با داشتن 15 درصد
جمعیت کشور، در مجلس قدرت قابل ملاحظه‌ای هستند و در صورت اتحاد با حزب کردها، علاوه
بر اینکه ائتلاف قدرتمندی خواهند داشت کرسی‌های بادآورده متعلق به کردها را که طبق
قانون، تا به حال نصیب بزرگترین حزب، یعنی حزب عدالت و توسعه می‌شد از چنگ آن خارج
خواهند کرد و بدین ترتیب، اکثریت مورد نظر اردوغان برای ایجاد تغییر در قانون اساسی
حاصل نخواهد شد.
محمد صرفی در بخشی از یادداشت روز کیهان با تیتر «شیطان بزرگ و بچه شیطان‌ها!» نوشته است: همان گونه که از مبداء
و منبع عبارت «شیطان بزرگ» برمی‌آید، این عبارت صرفاً ترکیب دو کلمه صفت و موصوف نیست
و از ریشه‌ای عمیق و معرفتی مبتنی بر آموزه‌های اصیل اسلامی برخوردار است و به همین
دلیل است که گذشت ایام، خدشه‌ای بر آن وارد نمی‌کند. آمریکایی‌ها در برهه‌های
مختلف زمانی، با انواع و اقسام ترفندها و ابزارها کوشیده‌اند و می‌کوشند با این خط
اصیل مبارزه کنند. یکی از ترفندهای استکبار در این زمینه، جایگزین کردن دیگران به جای
خود بوده است که به عنوان نمونه می‌توان به تلاش برای جا انداختن «مرگ بر شوروی» به
جای «مرگ بر آمریکا» -در دوره شوروی سابق- اشاره کرد. در زمان حاضر نیز رسانه‌های پرهیاهوی
غربی با زیرکی در پی جایگزینی عربستان به جای آمریکا به عنوان شیطان بزرگ هستند. حال
آن که آل سعود و سیاست‌هایش هیچگاه چیزی فراتر از دیکته واشنگتن نبوده و کیست که نداند
دربار آل سعود بدون اجازه کاخ‌سفید اجازه نفس کشیدن هم ندارد! با تعبیر امام‌راحل(ره)،
آل سعود و آل خلیفه و صهیونیست‌ها و انگلیس و فرانسه و... بچه شیطان‌هایی هستند که
گرد شیطان بزرگ جمع شده و مجری اوامر آنند.
خط دیگر مخدوش کردن سیاست اصیل و دائمی «شیطان بزرگ» دانستن
آمریکا مربوط به داخل کشور است. در خوشبینانه‌ترین حالت، آنهایی که آمریکا را «شیطان
بزرگ» نمی‌دانند، ساده لوحانی هستند که گمان می‌کنند اگر جنایات و خیانت‌های آمریکا
در حق ملت را فراموش کنیم و دست دوستی به سوی آن دراز کنیم، به سرعت مشکلات ارضی و
سماوی کشور حل شده و همه چیز گل و بلبل میشود! این عده که خیالات خام خود را در قالب
تئوری‌های توسعه مبتنی بر غربگرایی عرضه می‌کنند، آمریکا را کعبه آمال خود دانسته و
گمان می‌کنند کلید توسعه و پیشرفت کشور تنها در دست کدخدایی است که کافی است دستمان
را به سویش دراز کنیم تا آن را تحویلمان دهد.
قانون توجه خاصی به آتش‌سوزی جنگل در غرب کشور دارد. علاوه
بر مطلب اصلی این روزنامه با عنوان «دست‌های خالی در نبرد با هولوکاست جنگل»،
اسماعیل کهرم نیز یادداشتی با تیتر «وای بر ایران بدون جنگل» نوشته است.
بهمن شريف‌زاده روحانی نزدیک به احمدی‌نژاد و مشایی، درباره
انتخابات خبرگان رهبری با قانون گفت و گو کرده که با عنوان «خبرگي ارتباطي با جوان
و كهنسال بودن ندارد» در صفحه سیاسی این روزنامه منتشر شده است.
قانون در مطلبی با تیتر «خوب های طالبان در تهران!» به سفر اخیر هیأتی از طالبان به
ایران پرداخته و ضمن اشاره به اینکه این سومین سفر از این نوع بوده، نوشته: دو هفته
پيش بود كه خبر سفر هيات سياسي طالباني به ايران توسط يكي از خبرگزاري‌هاي داخلي منتشر
شد. اما هيچ‌كدام از مسئولان اين خبر را نه تاييد كردند و نه تكذيب. برخي نمايندگان
مجلس تاكيد داشتند از سفر مطلع هستند اما نمي‌توانند اطلاعاتي را در اين زمينه دهند.
سرانجام بعد از گذشت دو هفته، رئيس کمیته دفاعی مجلس ضمن تايید سفر اخیر هیات سیاسی
طالبان به ایران گفت: نمی‌توانم جزییات را اعلام کنم اما آنها اعلام آمادگی کرده و
آمده اند تا صحبت کنند. به گزارش باشگاه خبرنگاران اسماعیل کوثری گفت: این هیاتی که
به ایران سفر کرد، از آن شاخه‌های طالبان نیستند که بخواهند «تُند» باشند، بلکه مذاکره
را قبول دارند. نماینده تهران اظهار داشت: آن شاخه‌ای از طالبان که برخورد ناشایست
با مردم می‌کنند به هیچ وجه نمی‌تواند مورد قبول ما باشد. عضو کمیسیون امنیت ملی و
سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: نمی‌توانم جزییات را اعلام کنم اما آن چیزی که هست اینکه
آنها اعلام آمادگی کرده و آمدند صحبت کردند. وی افزود: کسانی که بخواهند از راه مذاکره
و گفتوگو مسائل را حل و فصل کنند ما می‌پذیریم و با آنها برای حل مشکلات منطقه صحبت
و مذاکره می‌کنیم.
ضمن درج گزارشی از احتمال شکایت بقایی از جهانگیری در صفحات
میانی، چند پرونده قضایی در صفحه اول روزنامه اعتماد نمود یافته‌اند؛ شش ماه حبس
تعزیری برای احمد توکلی، تأیید حکم پرونده ناظم کودک‌آزار و ماجرای حمله به علی
مطهری در شیراز.
اعتماد در ذیل مطلبی با تیتر «واكنش علي مطهري به شعار عليه روحاني» نوشته: مطهري اما از آخرين
وضعيت حادثه اي كه تندروها براي او در شيراز رقم زده بودند هم مي گويد: حادثه اي كه
شايد بعد از حمله نمايندگان تندرو در مجلس به او تندترين حمله به او در يك سال اخير
بوده است. مطهري درباره آخرين روند پرونده حوادث شيراز نيز گفت: كيفرخواست صادر شده
و در شرف ارسال به دادگاه است و ما منتظر تشكيل و صدور احكام دادگاه هستيم. وي خاطرنشان
كرد: البته در اين پرونده اسامي دو نفر به عنوان آمر و دستور دهنده وجود دارد و عاملان
اعتراف كرده اند كه دستور گرفته اند كه از ورود من به شيراز جلوگيري كنند و آنها دستور
را اجرا كرده اند ولي هنوز اين دستوردهندگان احضار و بازجويي نشده اند و اميدوارم در
ادامه رسيدگي به پرونده، اين كار انجام شود و طراح و دستوردهنده اصلي نيز معرفي شود.
اعتماد چندین مطلب نیر درباره مذاکرات هسته‌ای دارد. ستون
حرف روز این روزنامه به مطلبی با تیتر «چه كساني و درباره چه مسأله اي بايد دلواپس
باشند؟» اختصاص دارد. بهزاد صابري، پژوهشگر امور حقوقي و بين المللي در گفت وگو با
اعتماد به طور مفصل به موضوع پروتکل الحاقی پرداخته است. اعتماد همچنین در بخشی از
گزارشی در بررسی جهت‌گيري فيلم هاي هسته‌ای پخش شده از تلویزیون نوشته: همين هفته قبل
محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت در واكنش به محتواي اين مستندها تنها به اين جمله اكتفا
كرد كه «مردم بايد درباره اين برنامه ها داوري كنند.» واكنش بعيدي نژاد از اعضاي تيم
مذاكره كننده كشورمان اما قدري تندتر بود و او محتواي اين برنامه ها را «خلاف گويي
با آنچه در مسير مذاكره با قدرت هاي بزرگ رخ مي دهد»، خواند. مستندهاي هسته اي اخير
كه برنامه ثريا كليد پخش آنها را در صدا و سيما زد، با سرعتي مثال زدني توليد و پخش
مي شوند. بعد از پخش مجموعه مستند «سال هاي هسته اي» از برنامه ثريا حالانوبت سري جديد
از اين مستندها رسيده كه گويا شبكه خبر متولي توليد و پخش آن است: مستندهايي كه تا
حالادو قسمت از آنها با نام هاي «نظارت» و «بازرسي» پخش شده است. بررسي جزيي تر محتواي
اين دو مستند مي تواند آشكار كند كه چرا موافقان مذاكرات هسته اي چندان از پخش آنها
راضي و خشنود نيستند. نكته برجسته اين فيلم ها كه هر كدام در زماني كمتر از ١٩ دقيقه
تهيه شده اند، استفاده و استناد مكرر به اظهارنظرها و موضع گيري هاي مقامات امريكايي
و مخالفان ايران از يك سو و وزنه قابل توجه منتقدان داخلي مذاكرات در آن از سوي ديگر
است.
خراسان سرمقاله خود با عنوان «يک گام به سمت شيشه‌اي‌تر شدن
صندوق‌ها» و به قلم اميد اديب را به استقبال از مصوبه اخیر مجمع تشخیص مصلت نظام اختصاص
داده و نوشته: بحث عدم دخالت قواي سه گانه در انتخابات به ويژه دولت به دليل در اختيار
داشتن امکانات اجرايي همواره مطرح بوده است؛ چه آن زمان که سخنگوي دولت عضو شوراي نگهبان
بود، چه آن زمان که رئيس جمهور براي ثبت نام نامزد مدنظرش در انتخابات مرخصي يک روزه
مي گرفت(!) و چه اکنون که معاون اول و سخنگوي دولت در جلسات حزبي حضور يافته و حتي
تأکيد مي کند اگر مجلس را به دست نگيريم مأموريت دولت کامل نمي شود. چندي پيش سران
قواي مقننه و مجريه بر شفافيت هرچه بيشتر فرآيند انتخابات در ايران تأکيد کردند. خوشبختانه
توجه به اين دغدغه روز گذشته با تصويب مجمع تشخيص به سياست کلي نظام تبديل شد. براي
درک بهتر مصوبه ديروز مجمع و پرهيز از برداشت اشتباه از اين قانون، ذکر مقدماتي در
باب نظام انتخاباتي کشورمان ضروري است.
سرمقاله امروز دنیای اقتصاد هم به دوره پس از برداشته شدن
تحریم‌ها اختصاص دارد. مهدي نصرتي در ابتدای این سرمقاله با تیتر «سرمايه‌گذاري خارجي در دوره
گذار» نوشته: كشور در حال گذار از دوره تحريم به پساتحريم است. در شرايط فعلي چارچوب
و برنامه زماني كه از سوي برخي كشورهاي صنعتي براي همكاري‌هاي اقتصادي و سرمايه‌گذاري
با ايران ارائه مي‌شود، به‌طور صريح يا تلويحي به دو مقطع تقسيم مي‌شود:
- مقطع فعلي (يعني
پس از توافق ژنو و پيش از اجرايي شدن توافق جامع): در اين مقطع همكاري‌هاي مجاز در
چارچوب توافق‌نامه ژنو (JPOA) صورت مي‌گيرد.
- مقطع اجرايي
شدن برجام (JCPOA): كه همكاري‌ها در همه حوزه‌ها ممكن خواهد بود.
به هرحال با شرايط فعلي، محتمل‌ترين سناريو براي كشور اين است
كه سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي در كشور، ابتدا در حوزه‌هاي بشردوستانه و كمتر حساسيت‌برانگيز
شكل بگيرد و به‌تدريج به ساير حوزه‌ها نيز تسري يابد. اين حوزه‌ها مي‌تواند
شامل بخش‌هايي چون آب و فاضلاب، مديريت پسماند، سلامت، آموزش، موضوعات زيست‌محيطي و
از اين قبيل باشد.
تیتر اصلی دنیای اقتصاد به تحلیلی با تیتر «تورم فاز سوم
هدفمندی» اختصاص دارد که در بخشی از آن آمده است: آخرین آمار بانک مرکزی در اردیبهشت سال
جاری نشان می‌دهد که تورم ماهانه شاخص بهای تولید‌کننده و شاخص بهای مصرف‌کننده معادل
یک درصد بوده است که رشد نسبتا محدودی بوده است، از سوی دیگر نوسانات بازار ارز نسبت
به سال‌های گذشته کاهش یافته است، علاوه‌بر این آمارهای پولی نیز نشان می‌دهد رشد نقدینگی
نسبت به سال‌های قبل، در دامنه محدودتری نوسان می‌کند، بنابراین مختصات کنونی متغیرهای
اقتصادی از ثبات نسبی بازارها خبر می‌دهد. از سوی دیگر، افزایش قیمت حامل‌های انرژی
در مرحله سوم نسبت به دو مرحله قبل با شیب محدودتری صورت می‌گیرد؛ بنابراین می‌توان
پیش‌بینی کرد که افزایش قیمت حامل‌های انرژی در گام سوم در شرایط کنونی، تأثیر پایداری
را در رشد تورم نخواهد گذاشت و عوامل موثر در افزایش تورم را باید در «مشکلات موجود
در بازار پول»، «تغییرات انتظارات تورمی» و «کمبود تنوع در ابزارهای تامین مالی» جست‌و‌جو
کرد.
سرمقاله روزنامه دولتی ایران به مناسبت روز جهانی محیط زیست
و با تیتر «زمین تنها خانه ماست» توسط گری لوئیس هماهنگ کننده مقیم سازمان ملل متحد در ایران نوشته شده است. صالحی
امیری چهره نزدیک به رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی یادداشتی با
عنوان « امام خمینی وجهان عاری از خشونت» برای
این روزنامه نوشته است.
چندین گفت و گو با موضوعات مختلف سهم قابل توجهی از مطالب
مهم ایران را به خود اختصاص داده است. گفت و گوی الوفاق با رئیس مجلس با تیتر «در مذاکرات هسته‌ای غوغاها را کنار می‌گذاریم»، گفتوگو با
چهره‌های اصولگرا درباره ضرورت مهار خودسرها، گفت و گو با حمیدرضا صدر درباره
پشت پرده استعفای بلاتر و گفت و گو با مروی از نمایندگان مجلس در باره پرونده بابک
زنجانی از این جمله هستند.
تیتر اصلی شرق به گزارشی با تیتر «نمونه‌برداری پارچین در دولت احمدی‌نژاد» اختصاص دارد که در
آن چندین اشتباه تاریخی و تحلیلی جدی وجود دارد. این روزنامه سخنان هاشمی رفسنجانی
و محکومیت احمد توکلی را نیز پوشش داده است و گفت و گویی با شیخ قدرت علیخانی با
عنوان «از خوئینی‌ها به هاشمی رسیدم» را نیز منتشر کرده است. سرمقاله شرق را نیز
مصطفی هاشمی‌طبا با عنوان «نمایش‌نامه‌ای به نام واگذاری» درباره ماجرای واگذاری
سرخابی‌ها نوشته است.
و در پایان اینکه، تأکید بر جدی نبودن آمریکا در مذاکرات
هسته‌ای و تلاش این کشور برای طولانی شدن مذاکرات هسته‌ای وجه غالب در مطالب اصلی
روزنامه جوان است. جوان تیتر اصلی خود یعنی «بلاتكليفي اقتصاد ايران راهبرد امريكا در مذاكرات» را از تحلیل اسماعيل حسين‌زاده
استاد اقتصاد سياسي دانشگاه دريك در «دس‌موئنس» ايالت «آيووا» امريكا گرفته است.
این روزنامه همچنین در شروع مطلبی با عنوان «كاخ سفيد در فكر
كش دادن مذاكرات هسته‌اي» نوشته: هنوز گفته‌هاي سخنگوي فارسي زبان وزارت خارجه امريكا
كه روز جمعه گفت، اصلاً صحبت تمديد مذاكرات مطرح نيست، در گوشمان زنگ ميزند كه طرف
غربي از زبان سخنگوي كاخ سفيد از امكان تطويل زمان سخن به ميان آورده است. قبل از
سخنگوي كاخ سفيد موضوع كشدادن مذاكرات از تلآويو كليد خورد آن هم با اين دروغ كه
ايران خواستار به نتيجه نرسيدن در زمان مقرر براي توافق نهايي است، همزمان لگدپراكني
به توافق از سوي عناصر صهيونيست كنگره امريكا هم كه ادامه دارد.
امریکا آگر ضربه به ما میزند