هر چه به اسفند نزدیک تر می شویم، شرایط بازی انتخاباتی نیز پیچیده تر می شود. نیروهای اصولگرا در پی عبور از تردیدهای ائتلافی هستند و سخنان حدادعادل نیز بیانگر دستیابی به راهکار عملی برای تعیین اعضای نهایی لیست ائتلاف اصولگرایان است و در سوی دیگر معادله، این اصلاح طلبان هستند که باید دست به انتخاب یکی از گزینه هایی بزنند که روی میز قرار دارد.
به گزارش «تابناک» مشارکت در مرحله ثبت نام نامزدها به قدری بالا بود که همچنان بیشترین تعداد نامزد به ازای هر کرسی مجلس در این دوره از انتخابات مجلس مشاهده می شود. در همین حین بحث بررسی اعتراضات برخی از این نامزدها سبب شده تا هنوز نمای دقیقی از افراد حاضر در عرصه انتخابات وجود نداشته باشد، تا دو جریان بزرگ سیاسی نتوانند به خوبی در بستن لیست خود اقدام کنند.
اصلاح طلبان در مرحله کنونی امید بسیاری دارند تا در رسیدگی به اسناد و مدارک جدید که نامزدهایشان ارائه کرده اند، تعداد دیگری از آنها به چرخه انتخابات باز گشته و در تقویت جبهه انتخاباتی شان کمک کنند؛ اما مسئله اینجاست که این جریان در افق سیاسی ایران برای چنین مشارکتی با چه گزینه هایی روبروست؟ و هر یک از این گزینه ها در چه بافتی عملیاتی شده و چه نتایجی خواهد داشت؟
شاید اولین اما بعیدترین گزینه پیش روی حامیان جریان سیاسی اصلاحات، حضور بی میلانه باشد؛ نتیجه رفتارهای تردیدآمیز اصلاح طلبان در یکی-دو مجلس گذشته به آنان آموخته است که تمکین به سازوکارهای سیاسی و قانونی، بهترین روش برای رسیدن آنان به هدف خویش است. بقای آنان در گروه فعالیت سازمان یافته در چارچوب های قانونی است و جز این راهی برایشان وجود ندارد.
گزینه های دوم و سوم که متناظر به حضور در انتخابات است نیز بر اساس معیار استقلال یا اتحاد این جریان قابل تفکیک از یک دیگر است. در وضعیت مشارکت مستقل، اصلاح طلبان به سمت ارائه فهرست مستقل گام برخواهند داشت. اجرای این سناریو مشروط به این است که بتوانند با محوریت عارف و دیگر چهره های اصلاح طلب لیستی ارائه کنند. در این صورت باید همزمان با اصولگرایان و حامیان دولت رقابت کنند و این امر وزن آنان را در مجلس بسیار کاهش خواهد داد.
اما سناریوی سوم یعنی حضور اصلاح طلبان در یک فهرست ائتلافی شاید محتمل ترین گزینه روی میز شورای سیاست گذاری اصلاح طلبان باشد. غلامعلی دهقان سخنگوی حزب اعتدال و توسعه که به نوعی از حامیان دولت روحانی نیز محسوب می شود نیز اشاره کرده بود که به دنبال ارائه لیست ائتلافی با اصلاح طلبان هستند. نیروهای میانه رو اصلاح طلبان که حول شخصیت عارف شکل گرفته اند بقای جریان را به تعارض با نظام ترجیح می دهند. به همین دلیل است که به صراحت از هرگونه تردید در انتخابات دور می شوند. وزن بالای سیاسی این افراد نیز جذابیت بالایی برای گروه هایی دارد که می دانند اکثریت را به دست نخواهند آورد. بنابراین سبد رای اصلاحات در کنار تعداد بیشتر نامزدهای فهرست ائتلافی، حضور این جریان را در مجلس به واقعیت نزدیک خواهد کرد.
بر پایه این گزارش بدیهی است که ائتلاف با حامیان دولت، یک بازی دو سر برد برای اصلاح طلبان خواهد بود. از یک سو دست این جریان از قدرت قطع نخواهد شد تا امیدها برای بهبود موازنه احزاب و چپ و راست زنده بماند. از سوی دیگر اصلاح طلبان می توانند دولت روحانی را در مجلس تحت فشار قرار دهند. برای این منظور نیز می توانند در رسیدگی به لوایح دولتی ارائه شده به مجلس، موضع گیری کرده و برای موافقت با آنها دست به تعامل بزنند. بنابراین در این سناریو، نه تنها احتمال موفقیت افزایش خواهد یافت، بلکه این اصلاح طلبان خواهند بود که با کمک یاران روحانی رأی می آورند اما پس از حضور در مجلس قدرت مانور بیشتری برای تحت فشار قرار دادن دولت او خواهند یافت.
نتیجه نهایی این واکاوی شاید این باشد که اصلاحات در ظاهر امر گزینه های متعددی روی میز دارد. اما در جهان واقع، اتفاقات به سمتی پیش می روند که گزینه های نخست کمرنگ تر وکمرنگ تر می شوند. حرکت به سمت ائتلاف و تحت فشار قرار دادن حامیان دولت برای پیوستن به اصلاح طلبان، به قدری جدی به نظر می رسد که باید هشدار محمدرضا عارف را نیز جدی تر برشمرد؛ آنجایی که گفته بود که عبور اعتدالیون از اصلاحات در انتخابات اسفندماه مجلس می تواند در رقابت انتخاباتی اصلاح طلبان با رئیس جمهور در انتخابات دور آتی ریاست جمهوری در سال 96 پاسخ داده شود. البته نباید فراموش کرد که هنوز اخبار قطعی از نتیجه بررسی مجدد صلاحیت نامزدها در دست نیست و نمی توان با قطعیت از سناریوهای مطلوب برای اصولگرایان و اصلاح طلبان نام برد.
