بنا بر توافق صورت گرفته بين روسيه و آمريكا، مقرر شد، یک آتش بس مشترک در سوريه به مرحله اجرا درآيد. اين توافق در حالي مورد پذيرش دو طرف قرار گرفت كه هرچند سوریه به عنوان يك كشور جنگ زده در آستانه دستیابی به يك آرامش سياسي نظامي حداقلي قرار گرفته، از آن سو، سؤالات و ابهامات فراواني در مورد ساز كار عملياتي اين طرح آتش بس مطرح است.
به گزارش «تابناک» به نقل از شبكه خبري «راشا تودي»، هرچند سوریه به عنوان يك كشور جنگ زده با توافق ميان آمريكا و روسيه بر سر يك طرح آتش بس، در آستانه دستیابی به يك آرامش سياسي نظامي حداقلي قرار گرفته، از آن سو، سؤالات و ابهامات فراواني در مورد ساز كار عملياتي اين طرح آتش بس مطرح است.
نخستين سؤالي كه در مورد اين آتش بس مطرح است و نياز به پاسخ دقيق دارد، اين است كه اين طرح از چه زماني آغاز مي شود؟
بنا بر اعلام رسانه ها و متن بيانيه، در توافقنامه روسیه و آمریکا درباره آتش بس در سوریه آمده است، آتش بس از نیمه شب 27 فوریه (8 اسفند) آغاز خواهد شد و اين طرح شامل داعش و جبهه النصره نمی شود.
سؤال ديگري كه در رابطه با طرح آتش بس ايجاد مي شود آن است كه گروه هاي مشمول اين طرح چه گروه هايي هستند؟
پايگاه خبري «راشاتودي» در اين رابطه نوشت، اين روشن است كه كدام از گروه ها شامل اين طرح نمي شوند و در ادامه توضيح داد كه داعش، جبهه النصره و ساير گروه هاي تروريستي كه نام آن ها در ليست گروه هاي تروريستي سازمان ملل متحد قرار دارد، شامل اين طرح نمي شوند.
بر اساس اين بيانيه، دولت سوريه، مخالفان «ميانه رو» و حزب دموكرات كرد شامل اين طرح هستند و لذا اين گروه ها بايد سلاح خود را بر زمين بگذارند و به ديگر سخن، دست از جنگ بكشند. در متن بيانيه آمده است در صورت عدم انجام اين دستورالعمل با گروه متخلف برخورد خواهد شد.
موضوع مبهم ديگر در رابطه با طرح آتش بس سوريه كه از شامگاه روز جمعه آغاز خواهد شد اين است، انتظاري كه از گروه هاي درگير در جنگ سوريه و شامل اين طرح مي رود، چيست؟
بر اساس بيانيه مورد توافق روسيه و آمريكا، گروه هاي شامل طرح آتش بس متعهد خواهند بود، از به كار بردن هرگونه سلاح، از جمله موشک، خمپاره و موشک ضد تانک هدایت شونده و ... عليه يك ديگر پرهيز كنند. همچنين اين افراد متعهد خواهند بود تا فرايند و سازو كار دسترسي نيروهاي حقوق بشر را براي رساندن كمك هاي انسان دوستانه به نيازمندان و جنگ زدگان سوري فراهم كنند.
يكي ديگر از مباحثي كه در رابطه با ابعاد اين طرح آتش بس مورد سؤال است، اينكه اين طرح آتش بس چگونه عملياتي خواهد شد؟
بر اساس آنچه در بيانيه آمده است، مقامات سياسي مسکو و واشنگتن متعهد خواهند شد تا در مورد سازوكار اجراي اين طرح با يكديگر همكاري اطلاعاتي داشته باشند و اطلاعاتي نظير نقشه هاي به روز و جزئيات تحولات را با يكديگر مبادله كنند و در مسير اجراي طرح با يكديگر همكاري داشته باشند.
از سوي ديگر، گروه هایي كه شامل طرح آتش بس هستند، نبايد زير آتش حملات يكديگر قرار بگيرند و به عبارت بهتر، حق حمله و آغاز جنگ عليه يكديگر را ندارند و آغاز جنگ توسط هر یک از اين ها عليه ديگري بر خلاف بيانيه است و با آن برخورد خواهد شد. در اين بيانيه آمده است، انتظار مي رود پس از اجراي اين طرح آتش بس، تمام حملات و درگيري ها بر گروه هاي تروريستي همچون داعش و جبهه النصره متمركز شود.
در مورد چگونگي نظارت بر روند اجراي طرح نيز در بيانيه آمده است، روسيه و آمريكا متعهد خواهند بود در اين راستا يك كارگروه تشكيل دهند كه رياست آن بين آمريكا و روسيه مشترك است. اين كارگروه از سويي تمام تلاش خود را بر كاهش تنش ميان گروه هاي مخالف و افزايش انطباق ميان آن ها متمركز خواهد كرد و از سوي ديگر به عنوان داور و قاضي، نقش حل و فصل اختلافات را بر عهده خواهد گرفت و هرگونه مشكل بزرگ را به مقامات ارشد انتقال خواهد داد.
افزون بر این، یک خط ارتباط مستقیم و مستمر ميان مسكو و واشنگتن براي جلوگيري از مناقشات سياسي و اختلاف في ما بين برقرار خواهد شد.
در این بیانیه همچنین به نقش نهادهای دولتی و روزنامه نگاران در فرايند حفظ آتش بس و پيشبرد فرايند صلح اشاره و ابراز امیدواری شده كه آتش بس، يك شيوه بي طرفانه و شفاف باشد كه با پوشش گسترده رسانه ها فضا را براي كاهش تنش ها هموار كند.
گفتني است، پيش از اين بشار اسد رئيس جمهور تركيه در گفت و گو با روزنامه «ال پايس» گفت: «دولت قانونی سوریه از برگزاری مذاکرات صلح و هر اقدامی در جهت رسیدن به یک آتش بس دائمی حمایت می کند، ولی واقعیت این است که حل و فصل تنش ها در سوریه، تنها از طریق آتش بس فراهم نمی شود. چرا كه یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار این است که باید در شرایط آتش بس اجازه نداد تا برخی گروه‌های تروریستی از شرایط موجود برای بهبود شرایط خود استفاده کنند».
به عبارت ديگر، رئيس جمهور سوريه نگران آن است كه فضاي آرام ناشي از دوران آتش بس شرايطي را فراهم كند كه در بستر آن گروه هاي تروريستي سوريه به تقويت و تجهيز خود بپردازند.
از سوي ديگر، رجب طيب اردوغان، رئيس جمهور تركيه نيز از دولت آمريكا به خاطر اين كه گروه هاي مخالف حزب دموكرات كرد سوريه را در قالب گروه هاي مخالف و نه گروه هاي تروريستي تعريف كردند، ناراحت است و انتقاداتي را عليه دولت آمريكا مطرح كرد، زیرا اين موضوع تركيه را مجبور خواهد كرد تا هرگونه حمله نظامي عليه كردهاي سوريه را متوقف كند.
ویدیو جزییات توافق آتش بس در سوریه را در «تابناک» ببینید:
