تصور ما بر آن است که پس از مرگ همه روندهای بایولوژیک متوقف می شوند؛ اما کشی اخیر دانشمندان نشان می دهد که بخش هایی از بدن و هزاران ژن تا چندین روز پس از مرگ همچنان زنده هستند و به فعالیت خود ادامه می دهند. البته این «ژن های زامبی» نمی توانند فرد مرده را به زندگی بازگردانند، ولی این کشف می تواند تأثیرات زیادی در خصوص مباحث این حوزه و همچنین برای اهدا کنندگان اعضا داشته باشد.
به گزارش «تابناک»، دو مورد از مطالعات جدید دانشمندان که هنوز تحت بررسی و تحقیق است، تمامی تصورات ما در مورد مرگ و آنچه در بدن پس از مرگ رخ می دهد را به چالش کشیده است. «پیتر نوبل»، محقق دانشگاه واشنگتن به همراه همکاران خود نشان داده اند که بخش هایی از بدن پس از مرگ همچنان به فعالیت بایولوژیک خود ادامه می دهند، در حالی که سایر بخش ها به معنی واقعی کلمه مرده هستند. این تحقیقات جدید می تواند اثرات زیادی بر وضعیت اهدا کنندگان اعضا و همچنین پرستاران بالینی برای تشخیص زمان مرگ کامل یک فرد داشته باشد.
آن گونه که «میچ لزلی» در مجله Science Magazine توضیح داده است، مطالعات قبلی روی اجساد برای تشریح حاکی از آن بوده است که برخی ژن ها پس از مرگ فعال می مانند؛ اما کشف اخیر نوبل و همکاران وی وسعت این دیدگاه را تغییر داده و این مطالعات بر روی پوست حیوانات تازه مرده، نشان می دهد که هزاران ژن بعد از مرگ برای روزها زنده و فعال می مانند. اگر همین موضوع در مورد بدن انسان نیز صادق باشد، یعنی آن گونه که نوبل و همکاران وی حدس می زنند، تمام تعاریف و تصورات فعلی ما از مرگ تغییر خواهد کرد.
در اولین مطالعه، دانشمندان با مطالعه موش ها در پی آن بودند تا تشخیص دهند کدامین ژن ها در بدن بعد از مرگ هنوز فعال و زنده باقی می مانند و دلیل آن چیست. در کمال ناباوری، آنها دریافتند که بعد از مرگ صدها ژن به زندگی برمی گردند و به فعالیت خود ادامه می دهند. حتی جالب تر از همه آنکه فعالیت برخی از این ژن ها پس از مرگ افزایش نیز پیدا می کند. البته این فرایند هم پایانی دارد و برخی از این صدها ژن بعد از 24 ساعت متوقف می شوند، اما تعدادی تا چهار روز بعد از مرگ هم زنده و فعالی باقی می مانند. این موضوع منجر به یک شگفتی برای دانشمندان است.
کارکرد بیشتر این ژن های زامبی البته اتفاقی نیست. وقتی حیوانی دچار بیماری یا آسیب فیزیکی می شود، این ژن ها نقش مهمی بازی می کنند. برای مثال تعدادی از این ژن های زامبی نقش مؤثری در تورم بعد از آسیب دیدگی و فعال کردن سیستم ایمنی بدن و همچنین مقابله با استرس دارند. نوبل بر این عقیده است که دلیل زنده ماندن این ژن ها این است که محیط سلولی در بدن حیوان مرده، باید به گونه ای محیط سلولی در زمان جنینی را بازسازی کند.
نکته مهم اینکه چندین ژن که منجر به سرطان می شوند نیز پس از مرگ زنده می مانند. این می تواند دلیل این موضوع باشد که چرا بسیاری از اعضای اهدایی برای پیوند عضو، منجر به ایجاد سرطان می شوند. این اطلاعات می تواند کمک بسیاری به دانشمندان برای ایجاد تحول در موضوع پیوند اعضا داشته باشد.
دومین مطالعه نشان می دهد که ارزیابی و بررسی ژن های زامبی که بعد از مرگ زنده می مانند، کمک زیادی در تحقیقات جنایی و همچنین پرستاری بالینی دارد. به این ترتیب که با بررسی ژن ها، می توان به شکل بسیار دقیق تری زمان مرگ را تشخیص داد.
این دو مطالعه هنوز تحت بررسی است و هنوز نتایج آن بر روی بدن انسان ارزیابی نشده است.