تهدید روسیه از سوی آمریکا درباره توافق آتش‌بس سوریه

از همان ابتدای اعلام توافق روسیه و آمریکا برای برقراری آتش بس در سوریه نیز چندان انتظار نمی رفت که این آتش بس بتواند اهداف مورد نظر را تأمین کرده و به زمینه ای برای برقراری صلح و ثبات در این کشور منجر شود. اکنون و در پی بروز مکرر موارد نقض آتش بس از سوی معارضین سوری و حامیان خارجی آن ها، تهدیداتی نیز درباره امکان در پیش گرفتن یک رویکرد جدید از سوی کشورهای عربی در این موضوع مطرح شده است.

به گزارش «تابناک»، در تازه ترین تحول مربوط به آتش بس سوریه، برخی مقامات آمریکایی هشدار داده اند که در پی عدم موفقیت این طرح آتش بس، ممکن است کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس اقدام به مسلح کردن معارضین سوری به موشک های دوش- پرتاب کنند تا از این طریق بتوانند جنگنده ها و هواپیماهای نظامی روسیه و سوریه را هدف قرار دهند.

خبرگزاری «رویترز» ضمن انتشار این خبر به نقل از مقامات ارشد آمریکایی که نخواسته اند نامشان فاش شود، می افزاید در عین حال، آمریکا تأکید دارد تنها راه برای پایان دادن به بمباران حلب از سوی نیروهای دولت سوریه و روسیه، مذاکرات است. آن ها همچنین مدعی هستند که توافق آتش بس اخیر، در پی حمله روسیه به یک کاروان حامل کمک های بشردوستانه در 19 سپتامبر ملغی شده است.

این ادعا در حالی مطرح می شود که چند روز پیش از واقعه مذکور، جنگنده های آمریکایی در اقدامی که نقض آشکار آتش بس به شمار می رفت، برای مدتی طولانی اقدام به بمباران مواضع ارتش سوریه کردند که به جان باختن ده ها سرباز و افسر سوری منجر شد. به جز این، معارضین مورد حمایت آمریکا نیز موارد متعددی از نقض آتش را طی این مدت انجام داده بودند.

به هر حال، اکنون و در پی این تحولات، مقامات آمریکایی مدعی هستند که یکی از نتایج روند اخیر، می تواند این باشد که کشورهای حاشیه خلیج فارس و یا ترکیه، نسبت به افزایش کمک های نظامی خود به گروه های معارض اقدام کرده و از جمله موشک های دوش- پرتاب ضد هوایی را در اختیار آن ها قرار دهند. یک مقام آمریکایی مدعی شده واشنگتن تاکنون از طریق همراه و همسو کردن کشورهای عرب منطقه به حمایت از مذاکرات با مسکو، جلوی روانه شدن این تسلیحات به سوریه را گرفته است.

اکنون به ادعای آمریکایی ها، ممکن است کشورهای عربی دیگر از حامی غربی خود پیروی نکنند. یکی از این مقامات آمریکایی می گوید: «سعودی ها همیشه بر این باور بوده اند که راه عقب راندن روسیه، همان کاری است که سی سال پیش در افغانستان جواب داد؛ بی اثر کردن توان نیروی هوایی روسیه از طریق دادن موشک های دوش- پرتاب به مجاهدین».

مارک تونر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در پاسخ به اینکه آیا ایالات متحده مایل است فراتر از چارچوب مذاکرات، کاری برای توقف خشونت ها در سوریه انجام دهد یا خیر، به طور مشخص به هیچ کاری اشاره نکرد؛ اما تأکید نمود که واشنگتن نمی خواهد شاهد جریان یافتن بیش از پیش سلاح به داخل سوریه باشد.

بهانه جدید

با این حال، یکی دیگر از مقامات آمریکایی اظهاراتی را مطرح کرده که در نوع خود جالب توجه به نظر می رسد. این مقام آمریکایی به «رویترز» گفته که معارضین «حق دفاع از خود» را دارند و در مقابل بمباران های روسیه و ارتش سوریه بی دفاع رها نخواهند شد. با این حال، وی گفته درباره اینکه دقیقاً چه توانایی نظامی در اختیار معارضین قرار خواهد گرفت، اظهارنظر نمی کند.

به این ترتیب، به نظر می رسد موضوع مسلح شدن معارضین سوری به تسلیحات جدید و دادن امکان مقابله با نیروهای هوایی روسیه و سوریه، صرفاً آن چیزی نیست که به گفته رویترز، «نگرانی» آمریکا بوده باشد، بلکه در واقع راهبردی است که از سوی خود واشنگتن در پیش گرفته شده و مورد تأیید آن است. بر این اساس، در صورتی که از طریق مذاکرات نتوان امتیازات مورد نظر را در سوریه به دست آورد، باید به تشدید اقدامات نظامی و تسلیحاتی روی آورد.

به عبارت دیگر، مقامات آمریکایی با بیان اظهارات و مواضعی از این دست، تلاش دارند غیرمستقیم روسیه را تهدید کرده و چنین بیان کنند که اگر بمباران مواضع معارضین در مناطق مختلف، به ویژه در حلب ـ که در پی بروز موارد نقض آتش بس از سوی معارضین، از سر گرفته شده ـ بار دیگر متوقف نشود، هیچ تضمینی برای اینکه نبرد در سوریه به عرصه تقابل مستقیم با خود روسیه تبدیل نشود، وجود ندارد.

گفتنی است طی مدت اندکی که آتش بس کم و بیش موفقیت آمیزی از سوی طرفین مراعات می شد، توقف حملات در عمل سبب شد که آمریکا و کشورهای عرب منطقه از موقعیت سوءاستفاده کرده و اقدام به احیای توان نظامی تحلیل رفته معارضین کنند؛ بنابراین، نیروهای مسلح معارض در واقع قصد داشتند در مدت آتش بس با احیای توان نظامی، خود را آماده دور جدید از حملات علیه ارتش سوریه کنند.

اکنون و با مطرح شدن این تهدیدات از سوی طرف های آمریکایی، به نظر می رسد چشم انداز برقراری آتش بس و ثبات در سوریه بار دیگر به شدت تیره شده و با توجه به توان دیپلماتیک بالایی که برای رسیدن آمریکا و روسیه به توافق آتش بس صرف شده بود، معلوم نیست که آیا ابتکار جدیدی قابلیت مطرح شدن در این عرصه را داشته باشد یا خیر.