یک جمع و تفریق ساده، نشان از رشدی نجومی دارد. فروشی که در شش ماهه نخست به بیش از 100 میلیارد تومان رسیده است. فروشی رویایی برابر با هزینه های پروژه تاریخی محمد (2) مجیدی مجیدی که بعد از شش ماه اکران عمومی در سال 1394 تنها 15 میلیارد تومان فروخت.
به گزارش هفته نامه تماشاگران امروز، چه شد که یک باره در سال 1395، جنبش رفتن به سینماها، این صنعت ورشکسته را سودآور کرد. اینکه فیلم ها فارغ از ژانر و کارگردانان شان فروخته اند. از سینمای دفاع مقدس تا فیلم مشهور به سیاه نمایی- تا فیلم های کمدی و...
چه اتفاقی افتاده که فروش سینماهای ایران در شش ماه تقریبا دو برابر مدت مشابه سال قبلش و البته همه سال های قبل از آن در دهه 90 فروخته است؟
این پرسشی است که از همان روزهای نخست سال 95، زمانی که 24 ساعت تمام سینماهای ایران بیدار بودند و سانس های فوق العاده داشتند، برای اهالی سینما ایجاد شده بود. سینما نسبت به سال ها قبلش چه تغییری کرده بود که این چنین موجی ایجاد شده بود؟
حالا که رنکینگ 10 فیلم پرفروش شش ماه اول سینمای ایران به دست آمده شاید بهتر بتوان تحلیلی بر این فیلم ها و فروش نجومی شان داشت.
10- ناردون (3696787)
کارگردان: فریدون حسن پور
بازیگران: امین حیایی، لیلا اوتادی، مهران غفوریان، امیر نوری، سیروس گرجستانی و علی مسعودی
مدت هاست که نام هیچ یک از این هنرپیشه ها خیلی نقشی در فروش گیشه ندارد. نه امین حیایی و نه حتی لیلا اوتادی و دیگران. فیلم فریدون حسن پور چه داشته که توانسته این چنین بفروشد تا منصور سهراب پور دو فیلم در فهرست پرفروش ها در شش ماه اول داشته باشد و فیلم دهم این فهرست برای او باشد.
فیلم ناردون که در دو روز اول اکرانش فروشی معادل 120 میلیون تومان داشت یک فیلم طنز خانوادگی است با حضور دیگر بازیگرانی مثل سیروس گرجستانی، امیر نوری و علی مسعودی که اشتهار به طنز دارند. تیزرهای ماهواره ای از تکه های طنز فیلم و ریتم همراه با خنده و شاد فیلم بی شک آنهایی را که برای تماشای یک فیلم خوش خنده و ملو به سینما کشانده بود راضی نگه داشته. فیلم که اقلا 50 درصد سود داشته است!
9- دراکولا (3755275)
کارگردان: رضا عطاران
بازیگران: رضا عطاران، لوون هفتوان، ویشکا آسایش
اولین ژانر وحشت سینمای ایران در دهه 90 اگرچه فروش نسبی بدی نداشته اما آن فیلم موفق که همه پیش بینی می کردند، نشد. ساخته عطاران که اولین فیلم «خون آشام»دار سینمای ایران بود، به رغم همه انتظاری که می رفت، نتوانست به چهار میلیارد فروش هم برسد. رضا که تنها سوپراستار بفروش سینمای ایران است اما چرا بعد از فروش نجومی با سالوادور، این چنین در فروش ناکام بود؟ درباره فیلم او دو نکته مدام تکرار می شود:
اول اینکه مردم برای دیدن فیلم های او می روند تا بخندند، اما او خودش مدام اصرار دارد فیلم های طنزش تم تلخ اجتماعی داشته باشند.
درست مثل «خوابم میاد» و «فرش قرمز». این بار اما عطاران پا را فراتر گذاشته بود، مضامین انسانی، تاکید بیش از حد روی اعتیاد، تصویری که از چهره حیوانی انسان ها ترسیم کرده بود و استفاده ابزاری و دخالت دادن هنرپیشه دختر خردسال فیلم در سکانس تلخ پایانی، تماشاگر را با حس کسی از سالن بیرون می فرستاد که سخت به نفر بعد از خودش تماشای فیلم را توصیه می کرد. البته عطارانم بدشانس بود که اکران فیلمش تقریبا وسط بگیر و ببند ممنوعیت تبلیغات ماهواره ای اکران شد و ابزار مهم دیده شدن فیلمش را از او گرفتند!
8- زاپاس (4796250)
کارگردان: بروز نیک نژاد
بازیگران: امیر جعفری، ریما رامین فر، احمد مهرانفر
زاپاس شاید اگر در سال های قبل ساخته می شد فروشش از نصف این رقم هم کمتر بود. قطعا زاپاس یک ورژن کپی شده و ملقمه ای است از طنزهای دهه 80 امیر جعفری و سریال پایتخت. شخصیت هایش هرکدام از یکی از این فیلم ها دور هم جمع شده اند و قصه ای را ساخته اند که توانسته حدود پنج میلیارد بفروشد. چرا؟
چون تیزرهای پرزرق و برق فیلم در تلویزیون ملی و البته فارسی زبان های آن طرف آبی، مردمی را که از ابتدای سال عادت کرده بودند، سینما محیط خوبی است برای دورهمی های خانوادگی به خوبی به سینماها برد و حالا نیک نژاد را به جایی رسانده که فیلمش بیشتر از ده نمکی و عطاران فروخته باشد! فیلمی با تولیدی نهایتا 20 روزه و سودی اقلا 50 درصدی!
7- لانتوری (5841212)
کارگردان: رضا درمیشیان
بازیگران: نوید محمدزاده، باران کوثری، مریم پالیزبان
رضا درمیشیان بعد از جنجال های «عصبانی نیستم» با فیلم پرسر و صدای دیگری به سینماها آمد و شش میلیارد تومان هم فروش داشت. رکوردشکنی کرد و افتتاحیه اش بی نظیر بود. فیلم تلخی که متهم به پوچ گرایی است. ماجرای اسیدپاشی را به تصویر کشیده و البته انتقام فیلمی که تماشایش برای زیر 16 ساله ها ممنوع شده بود.
بی شک حاشیه ها، نقدهای تند علیه این فیلم، تحریم هایی که علیه اش اتفاق افتاد و هیجان تماشای بازی نوید محمدزاده بعد از فیلم توقیف شده عصبانی نیستم، از عوامل موثر بر فروش این فیلم بودند. اگرچه انتخاب جسورانه سوژه فیلم هم در فروشش اثر داشت.
فیلمی که باعث شد آمنه بهرامی، دختری که ماجرای اسیدپاشی روی صورتش جامعه را تکان دهد، از کاگردان و سازندگان فیلم شکایت کند. آمنه می گوید این فیلم داستان زندگی اوست و سازندگان به این دلیل که ضرر مالی به او زده اند باید یک میلیارد تومان بپردازند. اتفاقا همین خبرسازی هم روی فروش موج دوم فیلم بی اثر نبود!
6- بادیگارد (6689553)
کارگردان: ابراهیم حاتمی کیا
بازیگران: پرویز پرستویی، مریلا زارعی، امیر آقایی
ابراهیم حاتمی کیا و همکاری مشترک با پرویز پرستویی بعد از یک دهه، کار کردن دوباره حاتمی کیا با جناح راست تندرو و به تصویر کشیدن دوگانه «ظریف- سردار سلیمانی» آن هم به تهیه کنندگی گروه رسانه ای اوج، همگی به اندازه کافی می توانستند خبرساز باشند.
آن هم در رقابتی که سعی شده بود ابد و یک روز را فیلم حمایت شده از سوی رسانه های فارسی زبان و بادیگارد پرهزینه را فیلم بچه مذهبی های ارزشی بنامند، حساسیت ها برای تماشای این فیلم را افزایش داد. مصاحبه های تند و تیز حاتمی کیا و گلایه های بی پایانش از باقی اهالی سینما و البته جشنواره ای سازها، بر حاشیه های این فیلم افزود.
بادیگارد تبلیغات ماهواره ای نداشت اما فروش ارگانی و بلیت نیم بها داشت. حدود هفت میلیارد تومان برای فیلمی که هزینه های تولیدش از استفاده از هلی کوپتر و صحنه های میدانی بسیار انفجار، کمتر از این رقم ها نبوده، شاید توانسته سر به سر شود!
5- فروشنده (1176880)
کارگردان: اصغر فرهادی
بازیگران: شهاب حسینی، ترانه علیدوستی، فرید سجادی حسینی
جنجالی ترین فیلم این روزهای سینمای ایران بدون شک جدیدترین شاهکار اصغر فرهادی ست.
پروژه ساخت این فیلم به طور رسمی از 18 مهر 94 کلید خورد و قبل از اینکه در ایران به نمایش دربیاید برای اکران راهی جشنواره فیلم کن در فرانسه شد. در این جشنواره تازه ترین اثر اصغر فرهادی موفق شد جایزه بهترین فیلم نامه را از آن خود کند.
همچنین شهاب حسینی، بازیگر نقش اول مرد این فیلم موفق شد نخل طلای بهترین بازیگر مرد این جشنواره معتبر سینمایی را از آن خود کند. بلافاصله از همان موقع عطش دیدن این فیلم بین سینمادوستان ایرانی بالا گرفت و همزمان شدیدترین حملات به فرهادی و فیلمش توسط رسانه های تندرو در حالی که هیچ کس فیلم را در ایران ندیده بود سازماندهی می شد.
در نهایت و با وجود همه چالش ها آخرین اثر کارگردان فیلم «جدایی» (برنده جایزه اسکار 2012) در تاریخ 10 شهریور و از ساعت 6.45 صبح در سینماهای تهران و شهرستان ها اکران شد. این فیلم در نخستین روز 250 میلیون تومان فروخت تا رکورد روز اول اکران را از چنگ لانتوری در بیاورد و به نام خود ثبت کند. بعد از سه روز، فروش خیره کننده فروشنده به عدد یک میلیارد رسید که این نشان از استقبال بالای مخاطبان در داخل کشور است.
این فیلم در شش ماه نخست با 9 میلیارد فروش در جایگاه پنجم جدول فروش قرار گرفت، اما در مهر ماه فروش مناسبش را ادامه داد و حالا به مرز 12 میلیارد تومان رسیده است. آن هم در شرایطی که تعطیلات و عزاداری های محرم، روند فروش سینماها را به شدت کند کرده است. این روند فروش تقریبا هفته ای یک میلیارد تومان اگر تا یک ماه دیگر ادامه پیدا کند، شاید فروشنده پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران هم بشود.
اصغر فرهادی خودش درباره دلایل فروش فیلمش گفته: «فکر می کنم فارغ از این حاشیه ها که در فروش اولیه موثر بود، هر کسی از سالن سینما بیرون آمد، دیدن فیلم را به نفر بعدی توصیه کرد.»
فیلم مضمونی انسانی درباره تجاوز و شرایط پیچیده گذشت از متجاوز یا گرفتن انتقام دارد، به دلیل پایان بندی متفاوتش از فیلم های دیگر فرهادی، توانسته در دل این حاشیه ها، بسیاری از علاقه مندان دو دل برای رفتن به سینما را به تماشایش بکشاند.
4- بارکد (11228217)
کارگردان: مصطفی کیایی
بازیگران: بهرام رادان، سحر دولتشاهی، محسن کیایی
مصطفی کیایی پس از فیلم طنز «ضدگلوله» به سراغ ساخت فیلم طنز دیگری رفت. این فیلم که در جشنواره فجر به موفقیت خوبی دست یافت و در زمان اکران هم با استقبال گسترده مردم مواجه شد، با یک چالش بزرگ بر سر تیتراژ پایانی اش رو به رو شد. در ابتدا «یاس» رپر محبوب ایرانی ترانه تیتراژ پایانی این فیلم را خوانده بود اما در نهایت و قبل از اکران عمومی آن به دستور وزارت ارشاد و به دلیل زیرزمینی بودن یاس، صدای این خواننده از انتهای فیلم حذف شد.
3- ابد و یک روز (11427946)
کارگردان: سعید روستایی
بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار
چرا ابد و یک روز این همه فروخته؟ شاید دلیلی بیشتر از اینکه یک نابغه فیلم را ساخته، کافی نباشد. فیلم در جشنواره فیلم فجر توفانی به پا کرد و طوری جوایز را درو کرد که دیگر هیچ تردیدی باقی نمی گذاشت که حتما باید یک بار آن را به تماشا نشست. فیلم، اکران اول نوروز بود و از روزی که روی پرده رفت، به رغم تم تلخی که داشت، سینماها را 24 ساعته کرد. همه می خواستند قصه پردرد زندگی پریناز ایزدیار در این فیلم را که برایش سیمرغ بلورین برده بود، ببینند. فیلمی که در شبانه روز بیش از یک ساعت در بهترین زمان های پخش برنامه شبکه جم داشت. این تبلیغات ماهواره ای هم به شدت در فروش فیلم موثر بود.
2- پنجاه کیلو آلبالو (13520789)
کارگردان: مانی حقیقی
بازیگران: ساعد سهیلی، هستی مهدوی، پژمان جمشیدی
مانی حقیقی قبل از ساخت پنجاه کیلو آلبالو گفته بود این بار می خواهد فیلمی برای فروش بسازد. فیلمی با تم طنز، با کلی رقص و آواز و البته فیلمی بی پروا. فیلمی که هم هنرپیشه زیاد داشت، هم آهنگ آن طرفی و هم رقص. موضوعش هم کمی وقیحانه بود. تبلیغات ماهواره ای هم زیاد به کمکش آمده بود!
فیلمی که خوب فروخت اما برای علی جنتی گران تمام شد و او در قم مجبور شد از مراجع تقلید برای اکرانش عذر بخواهد و بگوید اکران فیلم از دستش دررفته است!
1- من سالوادور نیستم (14330523)
کارگردان: منوچهر هادی
بازیگران: رضا عطاران، یکتا ناصر، ریوالدو
پرفروش ترین فیلم سال تا اینجا، یک فیلم جنجالی دیگر است. من سالوادور نیستم با بازی رضا عطاران و یکتا ناصر در سواحل ریو فیلمبرداری شد. هم عطاران داشت هم هنرپیشه بلوند و سر باز و هم رقص و آواز و هم تبلیغات وسیع ماهواره ای. تازه به این اضافه کنید که در بهترین زمان اکران شد. چند بنر فیلم را هم تیغ زدند. اتفاقی که کارگردان فیلم می گفت اقلا سه تا چهار میلیارد در فروش فیلم اثر داشت.
چرا سالوادور این همه فروخته، آیا خیلی فیلم اثرگذار یا ماندنی است. آیا کسی حاضر است آن را دو بار ببیند؟ پاسخ تماش قطعا منفی است اما حالا این فیلم پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران است!
بازنده بزرگ فصل اکران!
مسعود ده نمکی بعد از اکران موفق فیلم های قبلی اش (اخراجی ها و رسوایی) هرگز نتوانست موفقیت آنها را در آخرین فیلمش تکرار کند. رسوایی 2 که در اوایل سال 95 اکران شده تا الان نتوانسته حتی به رقم سه میلیارد فروش برسد. شکستی بزرگ برای ده نمکی که شاید دیگر باید این سبک فیلم سازی را ترک کند. چون ظاهرا اقبالی بین مردم ندارد اما نکته قابل بحث دیگر نقش صدا و سیما در میزان فروش فیلم های سینمایی است.
نگاهی به لیست بالا نشان می دهد که اکثر فیلم های پرفروش، تیزرشان خیلی جایی در کنداکتور کانال های رسانه ملی نداشته. این نکته طعنه آمیز می تواند این پیام را برساند که تلویزیون، دیگر توان تاثیرگذاری یا حتی محدودسازی خود را از دست داده است.
