هرچند مفهوم «شهروند-خبرنگار» برای بسیاری از مردم کشورمان آشناست، اما گاه نتیجه پیگیری های برخی شهروندان در حقوق از دست رفته مردم، هیچ شباهتی با خواست عمومی در این زمینه ندارد. مثل اخراج دو کارگر بر اثر پیگیری یک سوژه عجیب توسط یکی از شهروندان که روز گذشته رخ داد.
به گزارش «تابناک»، از جمله کارکردهای مفید گسترش شبکه های ارتباطی و توسعه فضای مجازی در جهان، افزایش شدید سرعت اطلاع رسانی و قابلیت پیگیری برخی موضوعات بی مراجعه به ارکان قانونی و رسانه هاست. اتفاقی که در سایه آن گاه شاهد افشاگری های وسیعی در سطح جهان هستیم. افشاگری هایی که بسیاری شان از مبادی رسمی صورت نمیگیرد.
کشورمان نیز از این قاعده استثنا نیست. توسعه وسایل ارتباطی و به ویژه ابزارهای مختلفی که به این منظور در فضای مجازی به عموم ارائه میشوند، مدت هاست که عرصه اطلاع رسانی را در ایران به مانند دیگر کشورها متحول کرده و موجب انتشار سریع اخبار، آن هم نه صرفا از مجاری رسمی شده است. اتفاقی که برای بسیاری مان آشناست و این باور را در بسیاری از مردم به وجود آورده که میتوانند به سهم خود در انتشار انتقادات نقش ایفا کرده و چشم انتظار هیچ تریبونی برای عرضه نظرات و یافته هایشان نباشند.
این را میشود از انبوه کانال های اطلاع رسانی در تلگرام یا صفحات فراوان فعال در امثال اینستاگرام و فیسبوک دریافت که گاه شاهد جریان سازی هایی به واسطه انتشار برخی اخبار به کمک ایشان نیز هستیم. اتفاقاتی که همیشه مثبت هم نیست و گاه به رغم مثبت بودن، به نتایج خوبی منجر نمیشود و از این رو خوشایند نیست.
مثل حکایتی که روز گذشته با انتشار تصویری در دنیای مجازی و بازنشر وسیع آن رخ داد. تصویری که نشان میداد در بسته پذیرایی یکی از شرکت های هواپیمایی کشورمان، شیرهای
پاکتی ای قرار داشته که رویشان عبارت «غیرقابل فروش؛ ویژه مدارس» درج شده است. موضوعی که یکی از مسافران این پرواز را بر آن داشته تا از آن عکس تهیه کرده و برای انتشار در اختیار کانال های تلگرامی قرار دهد.
اتفاقی که اگرچه ممکن است اشکالاتی نیز بیافریند اما بخشی از فرایند مشارکت شهروندان در تهیه اخبار است و میتواند به مراتب اثرات مثبت بیشتری به دنیال داشته باشد. اتفاقی که متاسفانه این بار رخ نداد چراکه ساعاتی از دست به دست شدن این تصویر در دنیای مجازی نگذشته خبر رسید آن شرکت هواپیمایی از اتفاق رخ داده عذرخواهی کرده و چشم انتظار جبران خسارت وارده به خود از طرف شرکت لبنیِ تولیده کننده و عرضه کننده
پاکتهای شیر است.
این عذرخواهی اگرچه جای تقدیر داشت اما ساعاتی بعد خبر رسید که شرکت لبنی برای جبران مافات، شیرهای توزیع شده دارای این مشکل را بازگردانده و چون دو کارگز در این خصوص مقصر بودهاند، با اخراج ایشان به نوعی جبران مافات نموده است؛ اتفاقی که خوشی های عذرخواهی مسئولان بابت قصور رخ داده را از بین برد و این سوال را به وجود آورد که ایا واقعا همه چرخه توزیع این شیرها تحت نظر دو کارگر بوده؟
به عبارت بهتر، آیا این دو کارگر تصمیم گرفتهاند که کدام
پاکت شیر میبایست به کدام خودرو بار شده و راهی مقصد شود، در مقصد نیز ایشان موظف بودهاند تاریخ و دیگر مشخصات محصول را کنترل کرده و به مسافران پرواز ارائه دهند و چون این گونه نشده، میبایست اخراج شوند؟ آیا در این چرخه تولید تا ارائه به مسافران پرواز، کسی غیر از این دو کارگر قصوری مرتکب نشده که شایسته تنبیه باشد؟
اصلا فرض را بر این میگیریم که همه تقصیرها متوجه این دو کارگر باشد؛ آیا اخراج ایشان به اصلاح تمامی روند منجر خواهد شد و دیگر شاهد توزیع شیرهای سهمیه مدارس در بازار نخواهیم بود؟ اگر این گونه است، چرا شیر سهمیه مدارس در بسیاری از مدارس توزیع نمیشود؟ براستی این شیرهای گم شده از کجا سر در میآورند و کجا توزیع یا مصرف میشوند؟
آیا مقصود شهروندی که کوشیده این اتفاقِ غیرقانونی را به تصویر کشده و به رویت مسئولان برساند، اخراج دو کارگری بوده که قصور مرتکب شده بودند؟ کارگرانی که نمیگوییم قصور نداشتهاند و یا قصورشان کوچک بوده اما مطمئنیم که از تصمیم گیرندگانی که سالها پالم به برخی محصولات لبنی افزودند تا برچسب «پرچرب» پشتش زده و گران تر به فروش برسانندش، کم تقصیر تر بودند اما به راحتی از کار برکنار شدند!