هنگامی که حسن روحانی در مرداد ماه سال 1392 سکان امور اجرایی کشور را در دست گرفت معتقد بود که دولت دهم خزانه را خالی به وی تحویل داده است. اعتقادی که واکنش دولتمرادن دهم را به همراه داشت. سئوالی که هم اکنون به ذهن می رسد این است که دولت یازدهم خزانه را با چه رقمی به دولت بعد تحویل خواهد داد؟
به گزارش
تابناک اقتصادی، نخستین اظهار نظر حسن روحانی پیرامون خالی بودن خزانه در 22 مهر ماه 1392 صورت گرفت. رئیس جمهور که در این تاریخ در مراسم نمادین آغاز سال تحصیلی دانشگاه ها شرکت کرده بود اعلام کرد: دولت در شرایطی کار خود را آغاز کرده است که با خزانه خالی و انبوهی از بدهی ها مواجه است. بعد از این اظهار نظر صحبت های دولتمردان دولت یازدهم پیرامون خزانه خالی کشور آغاز شد. محمدباقر نوبخت، معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور اصلاحیه قانون بودجه 92 را نشان دهنده خالی بودن خزانه دانست.
بعد از این اظهارنظرها، محمود بهمنی رئیس کل سابق بانک مرکزی درباره خالی بودن خزانه بیان نمود که خوشبختانه ذخایر ارزی کشور بسیار خوب و در عین حال وضع درآمدهای ارزی مان نیز بسیار مطلوب است، موجودی صندوق توسعه ملی بین 32 تا 34 میلیارد دلار است و اصلاً خزانه خالی نیست. وی میزان ذخیره ارزی کشور را بالای صد میلیارد دلار قلمداد کرد.
علی طیب نیا، وزیر اقتصاد نیز که در تاریخ 4 آبان 1392 برای مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل بانک سپه حضور یافته بود پس از پایان این مراسم و در پاسخ به سئوالی در رابطه با منظور رئیس جمهور از خزانه خالی، گفت: "خزانه تعریف خاص خود را دارد و منظور حسابی است که منابع و مصارف دولت در آن ضبط می شود. قطعا منظور رییس جمهور خزانه دولت بوده است و از مجموع منابع 210 هزار میلیارد تومانی که برای سال جاری پیش بینی شده و با توجه به درآمد محقق شده نیمه نخست سال، پیش بینی می کنیم تا انتهای سال 100 هزار میلیارد تومان درآمد وصول شود. این در حالی است که هزینه های جاری و کاملا ضروری دولت 128 هزار میلیارد تومان است، یعنی اگر هزینه های عمرانی دولت صفر شود و بدهی‌های دولت به پیمانکاران طرح های عمرانی پرداخت نشود، بازهم با 28 هزار میلیارد تومان کسری مواجه خواهیم شد. طیب‌نیا خاطر نشان کرد: البته باید به این مساله کسری تراز مالی هدفمندی یارانه ها که سالانه 42 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی به خانوارها پرداخت می‌کنیم نیز اضافه شود که منابع ناشی از افزایش نرخ حامل های انرژی 28 هزار میلیارد تومان است".
همچنین شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد دولت دهم که در برنامه پایش مورخ 5 آبان 1392 حضور یافته بود در پاسخ به خالی بودن خزانه گفت: در تاریخ سیزدهم مرداد سال جاری 1623 میلیارد تومان موجودی خزانه مثبت بوده و نسبت به عدد مشابه سال قبلش 76 درصد بالاتر بوده است که این غیر از مبالغی است که خزانه در حساب های خاص برای فروش شرکت ها که به خاطر پرداخت بدهی بنیاد شهید و پیمانکارها بود نگهداری می‌کرد که در آن هم همین میزان یعنی 1600 میلیارد تومان پول بود که حدود یک هزار میلیارد تومان از آن محل فقط به بنیاد شهید پرداخت شد.
حسینی با بیان اینکه دریافتی های خزانه کشور در 6 ماه نخست سال جاری 26 درصد رشد داشته، اظهار داشت: در این مدت وضعیت مالی ما نسبت به سال قبل بهتر بوده است، در شهریور 91 ما 3 هزار میلیارد تومان تنخواه استفاده کرده بودیم، از بانک مرکزی پول قرض کرده بودیم، هیچ موجودی هم در خزانه نداشتیم، هیچ‌کس هم متوجه نشد، ولی امسال یک هزار میلیارد تومان موجودی خزانه مثبت است.
به گزارش خبرگزاری فارس با نگاهی به وضعیت بودجه عمومی دولت در چهار ماهه اول 1384 یعنی هم زمان با آغاز به کار دولت نهم نیز نشان می دهد در آن مقطع هم خزانه دولت، پُر نبوده است. این جدول نشان می دهد که دولت نهم خزانه را با موجودی صفر تحویل گرفته است.
وضعیت بودجه عمومی دولت در 4 ماهه اول سال 1384
|
درآمدها
|
میلیارد تومان
|
هزینه ها
|
میلیارد تومان
|
|
درآمدهای مالیاتی
|
3486
|
هزینه های جاری
|
9313
|
|
سایر درآمدها
|
612
|
پرداخت های عمرانی
|
1678
|
|
درآمد نفت
|
10991
|
تملک دارایی های مالی
|
5666
|
|
درآمد واگذاری ها
|
25
|
تنخواه
|
85
|
|
واگذاری دارایی های
مالی
|
1628
|
|
|
|
مجموع درآمدها
|
16742
|
مجموع هزینه ها
|
16742
|
|
موجودی خزانه پس از
پرداخت ها
|
صفر
|
به هر صورت این کل ماجرای موجودی خزانه و حواشی آن در زمان تحویل دولت هشتم به نهم و تحویل دولت دهم به دولت یازدهم بود. رئیس جمهور و دولتمردان دولت یازدهم معتقد بودند که دولت دهم خزانه را خالی به آن ها تحویل داده است و مقامات اقتصادی دولت دهم نیز معتقد بودند که در زمان تحویل دولت به دولت یازدهم این خزانه 1623 میلیارد تومان موجودی داشته است.
حال یک بار دیگر در کنفرانس خبری دیروز (مورخه 19 اردیبهشت 1396) ولی الله سیف بحث خزانه و موجودی آن توسط خبرنگار مهر مطرح شد. سئوالی که این خبرنگار از رئیس کل بانک مرکزی پرسید این بود: "رئیس جمهور در ابتدای تحویل دولت یازدهم، اعلام کرده که خزانه را خالی تحویل گرفتیم، اکنون دولت دوازدهم خزانه را با چه رقمی تحویل خواهد گرفت؟" و سیف در پاسخ به این سئوال گفت: تعبیر رئیس جمهور از خزانه، وضعیت درآمدها و بدهی های دولت بوده و به شرایطی اشاره داشته اند که فضای اقتصادی آن زمان بوده است.
سیف افزود: وضعیت درآمدها و هزینه های کشور، تنگنایی را برای دولت ایجاد کرده بود که درآمدها را به حداقل رسانده بود و دولت هم، مواجه با هزینه های سنگینی بود؛ لذا دخل و خرج دولت دچار بحران و اشکال شد و در یک بیان ساده، عنوان گردید که خزانه خالی است. آن زمان مشکل اصلی دولت عدم تعادل دخل و خرج دولت بود.
سیف ادامه داد: آن زمان در برخی از کالاهای اساسی، کشور با شرایط بحرانی مواجه بود که بانک مرکزی را مجبور کرد به سرعت، موجودی انبارهای گندم را به حداکثر ممکن برساند تا احساس آرامش حاکم شود، برخی استان ها صحبت موجودی چند روزه بود، در این فضا اگر رئیس جمهور خزانه را خالی دانست در مقایسه با تقاضاهایی بود که برای منابع و انجام هزینه ها وجود داشته است. اما اکنون دولت یازدهم از بابت درآمدها مشکلی ندارد.
با در نظر گرفتن آخرین گزارش بانک مرکزی پیرامون وضعیت بودجه عمومی دولت که مربوط به یازده ماهه سال 1395 می باشد می توان نتیجه گرفت که موجودی خزانه 270.9- هزار میلیارد ریال می باشد! این نشان می دهد که وضعیت خزانه آنچنان که رئیس کل بانک مرکزی گفته است خوب نیست.
وضعیت بودجه عمومی دولت در 11 ماهه سال 1395
|
درآمدها
|
هزار میلیارد ریال
|
هزینه ها
|
هزار میلیارد ریال
|
|
درآمدهای مالیاتی
|
856
|
هزینه های جاری
|
1785
|
|
سایر درآمدها
|
321
|
پرداخت های عمرانی
|
186
|
|
درآمد نفت
|
597
|
تملک دارایی های مالی
|
8.1
|
|
درآمد واگذاری ها
|
3.7
|
تنخواه
|
0
|
|
واگذاری دارایی های
مالی
|
3.4
|
|
|
|
مجموع درآمدها
|
1781.1
|
مجموع هزینه ها
|
2052
|
|
موجودی خزانه پس از
پرداخت ها
|
270.9-
|
جدیدا چه تابناک بخونی چه فارس ، ماشالله همدل و هم صدا 
محمود بهمنی رئیس کل سابق بانک مرکزی درباره خالی بودن خزانه بیان نمود که خوشبختانه ذخایر ارزی کشور بسیار خوب و در عین حال وضع درآمدهای ارزی مان نیز بسیار مطلوب است، موجودی صندوق توسعه ملی بین 32 تا 34 میلیارد دلار است و اصلاً خزانه خالی نیست. وی میزان ذخیره ارزی کشور را بالای صد میلیارد دلار قلمداد کرد. 